
دور زدن تحریمها از پیام
گشت و گذاری در شرکتهای دانشبنیان که موجب رونق فناوری شده اند

رابعه تیموری-روزنامه نگار
وقتی تحریمها اقتصاد و صنعت کشور را نشانه گرفتند، آنها هم یکی یکی به میدان آمدند. جوانانی نخبه بودند و سرشار از ایدههایی بکر که اجرای آنها راه گریز از تنگه تحریمها را برای ایران باز میکرد، اما دستشان خالی بود و باید متولیان امر به کمکشان میآمدند. چارهسازی دولت به راهاندازی صندوق نوآوری و شکوفایی ریاست جمهوری انجامید و پس از آن نخبگان توانمند در گوشه و کنار کشور به راهاندازی شرکتهایی پرداختند که علمی بودن سازوکارشان سبب شد بهعنوان شرکتهای «دانشبنیان» شناخته شوند. تعداد قابل توجهی از این شرکتها که در حوزههای الکترونیک فعالیت میکنند، در منطقه ویژه اقتصادی پیام گرد هم آمدهاند. گزارش زیر نقل تلاشهای گلچینی از این شرکتهاست که به دعوت معاونت علمی و فناوری ریاستجمهوری در یک روز سرد زمستانی به آنها سر زدیم. اگر نمای بیمارستان گاندی را با کامپوزیتهای غیرقابل اشتعال ساخته بودند، شاید خسارت حریق 6بهمنماه این مقدار گسترده نمیشد. نخستین مقصد، دید و بازدید از شرکت ارتباطات آلومینیوم سمراد پیام است که همین ورقههای غیرقابل اشتعال را تولید میکند. دم و دستگاه تولید این ورقها عریض و طویل است و کارگران و مهندسان شرکت بی توجه به سوز سرمای صبحگاهی بیرون از سوله، مشغول کارند. موادی که داخل کیسههای کوچک و بزرگ در گوشه و کنار سوله پراکندهاند، به ورقههای نازکی که محصول نهایی کارگاه است، شباهتی ندارند. درحالیکه سروصدای دستگاهها سوله را پر کرده، مهدی اسماعیلزاده، مدیر شرکت، ویژگیهای این ورقهها را توضیح میدهد: «ورقهای کامپوزیت موجود در بازار ایران و سایر کشورها به دلیل استفاده از پلیاتیلن قابل اشتعال هستند. ما برای رفع این مشکل ورقههایی طراحی کردهایم که نهتنها در ایران، بلکه در جهان منحصر به فرد است و در ساخت آنها به جای پلیاتیلن از آلومینیوم استفاده شده است.»
گوشیهای خبرچین
از شرکت سمراد تا شرکت تولیدی و تجاری بلوم، مسافت زیادی نیست. در این شرکت که از 5سال پیش به جمع شرکتهای منطقه اقتصادی پیام پیوسته، تلفن همراه و دوچرخه برقی تولید میشود، اما گوشیهای دکمهای تولیدی این شرکت برای والدین ویژگیهای منحصر به فردی دارد. مهدی یهوندی، قائم مقام شرکت، درباره این گوشیها میگوید: «این محصولات قابلیت تشخیص میزان ضربان قلب کودکان را دارند و اگر برای کودک اتفاقی بیفتد که باعث افزایش ضربان قلب او شود، میتوانند والدین را مطلع کنند. تعیین محدوده مجاز از دیگر قابلیتهای این گوشی تلفن همراه است که به نام محدوده سفید مشخص شده و اگر کودک به مکانی خارج از این محدوده برود، والدین از طریق هشدارهای گوشی تلفن همراه، در جریان این موضوع قرار میگیرند.» نخبگان شرکت، گوشیهای کیبوردی ارزانقیمتی را تولید کردهاند که به تلفنهای همراه هوشمند متصل میشود تا مالک تلفن بدون آنکه در فضای عمومی از گوشی گرانقیمتش استفاده کند، قادر به مکالمه باشد.
دست، بالای دست اتریشیها
در میان شرکتکنندگان این بازدید، تعداد کسانی که در صنعت نفت، گاز و پتروشیمی، تخصص و سررشته دارند انگشتشماراست و سردرآوردن از ویژگیهای کمپرسورهای رفت و برگشتی آسان نیست، اما توضیحات پر از شور و انرژی سجاد ولدی کافی است که علاقه مندان را به دانستن در مورد تجهیزات و دم و دستگاه صنعت نفت و گاز مشتاق کند. ولدی، مدیر جوان شرکت تاپکو است و درباره دستاوردهای خود و همکارانش میگوید: « تا چند سال پیش کمپرسورهای رفت و برگشتی در اتریش ساخته میشدند و به قیمت 10میلیون یورو به ایران فروخته میشدند، اما با بومیسازی این صنعت و تولید آنها در داخل کشور، علاوه بر صرفهجویی ارزی در خرید این تجهیزات، هزینه بازیابی گازهای مشعل را هم پرداخت میکنیم. بازیابی گازهای مشعل در منطقه صنعتی عسلویه که در گذشته با کمپرسورهای اتریشی انجام میشد، روزانه 2هزار یورو هزینه داشت، اما اکنون که بازیابی گازها با تجهیزات داخلی انجام میشود، ماهانه به اندازه هزینه خرید یک کمپرسور ثروت ملی تولید میشود.»