پروازی با حضور 4نسل از بازیگران

ناصـر احدی

در دومین روز از جشنواره فجر، فیلم «پرواز175» به نمایش درمی‌آید؛ فیلمی‌در ژانر دفاع‌مقدس که البته در آن نه خبری از جبهه است و نه آنطور که کارگردانش می‌گوید در آن یک تیر شلیک می‌شود.آسمان 175نخستین ساخته محمدحسن حقیقت است که پیش از این چندین فیلم کوتاه را کارگردانی کرده است. او متولد ۱۳۷۶ و جوان‌ترین کارگردان جشنواره چهل‌و‌دوم است و در این گفت‌وگو از چالش‌های ساخت نخستین فیلم بلندش می‌گوید:

از نخستین تجربه فیلمسازی بگویید. برایتان چطور تجربه‌ای بود؟
طبیعتا هر کاری نخستین بارش سخت است ولی شیرینی‌های خودش را هم دارد. پرواز 175نخستین فیلم بلند من محسوب می‌شود، اما پیش از آن چند کار کوتاه ساخته بودم و در چندین فیلم بلند و کوتاه به‌عنوان دستیار و برنامه‌ریز و سرپرست گروه کارگردانی فعالیت داشتم. اما فیلم 175نخستین تجربه کارگردانی فیلم بلند من بود که سختی‌های خودش را داشت. در کنار این سختی‌ها همراهی با عوامل حرفه‌ای سینما در مقابل دوربین و پشت صحنه که بعضی از آنها دو برابر سن هنری من تجربه بازیگری و فعالیت در سینما را داشتند، از تجربه‌های خوب این فیلم بود. ما تعامل خوبی با هم داشتیم و روزهای شیرینی را با هم سپری کردیم و امیدوارم حاصل خوبی داشته باشد.

اصولا ایده فیلم چطور شکل گرفت؟
 برای من دفاع‌مقدس بخشی از تاریخ ما نیست که مربوط به گذشته باشد. این دوران به امروز و فردای ما هم مرتبط است. می‌شود گفت ما در امتداد همان دفاع‌مقدس حرکت می‌کنیم و تبعاتش همچنان در کشور وجود دارد. برای من هم به‌عنوان کسی که در این کشور زندگی می‌کنم، دفاع‌مقدس همیشه دغدغه بوده و سعی کرده‌ام در این فیلم در یک قالب نو و بدیع به یکی از موضوعات پیرامون این جنگ بپردازم. به‌نظرم همین قالب نو است که پرواز 175را نسبت به فیلم‌های دیگری که در این ژانر ساخته شده‌اند و همه آنها از آثار شریف سینمای ایران هستند، متفاوت می‌کند.
از زمانی که ایده اولیه فیلمنامه شکل گرفت تا وقتی که فیلمنامه کامل نوشته شد، 2 سال زمان برد. ما درباره قسمت‌های مختلف فیلمنامه مدت‌ها تحقیق کردیم و با گروهی که فیلمنامه درباره آنها بود، یعنی مادران غواصان شهید، صحبت کردیم و سعی کردیم دغدغه‌های آنها در فیلمنامه بازتاب پیدا کند. امیدوارم در این زمینه موفق عمل کرده باشیم.

در مصاحبه‌‎ای گفته‌اید فیلم جنگی ساخته‌اید بدون اینکه یک تیر در آن شلیک شده باشد. این موضوع را بیشتر باز می‌کنید؟
اول از همه بگویم که امیدوارم این حرف بد برداشت نشود. منظورم این نبوده که ما با شلیک و استفاده از ابزار جنگی در فیلم مشکل داشته‌ایم. کارهایی هم که به این شکل ساخته شده‌اند، حتما کارهای باارزشی هستند، ولی قالب کار ما در پرواز 175متفاوت است. در این فیلم ما به شکل مستقیم در جنگ حضور نداریم. به یکی از موضوعات پیرامون جنگ پرداخته‌ایم. می‌شود گفت هرکدام از شخصیت‌های فیلم ما در قسمت‌های مختلف داستان، به نوعی با جنگ مربوط می‌شوند. ولی به شکل مستقیم در میدان جنگ نیستیم.

فیلم شما اشاره‌ای به داستان یونس پیامبر دارد. درباره انگشتری است متعلق به یک غواص شهید که در دل یک ماهی پنهان شده و یک صیاد آن را کشف می‌کند. این اشاره چه کارکردی برای فیلم‌تان دارد؟
این تحلیلی است که درباره فیلم داده شده، ولی مقصود ما چنین چیزی نبوده است. اگر فیلم را ببینید هم آن را تأیید نمی‌کنید. صرفا به‌دلیل متن خلاصه فیلم است که منتشر شده است. درصورتی که چنین چیزی در فیلم وجود ندارد و اصلا ماجرا چیز دیگری است.

از انتخاب بازیگران بگویید. این گروه بازیگران که الان در فیلم حضور دارند، چطور انتخاب شدند؟
برای من یکی از مهم‌ترین و شاید بتوانم بگویم شیرین‌ترین چالش‌ها در نخستین فیلم بلند سینمایی‌ام همین انتخاب بازیگر بود. در این فیلم با 4 نسل از بازیگران سر و کار داشتم. بازیگران نوجوانی داشتیم که بعضی از آنها حتی یک‌بار هم مقابل دوربین نرفته بودند، بازیگران جوان داشتیم و همینطور بازیگران پیشکسوتی که ستاره بوده‌اند و هنوز هم هستند. طبیعتا کار کردن با این گروه و این4 نسل سختی‌ها و شیرینی‌های خودش را داشت و برای من باعث افتخار بود.

جمشید‌هاشم پور نقش متفاوتی در این فیلم دارد. از حضور او در این فیلم بگویید.
بله. با مشورتی که با دوستان داشتیم و بنا بر طرح و ایده فکر کردیم این نقش برای آقای‌هاشم‌پور خیلی مناسب است. خود او هم وقتی فیلمنامه را خواند خیلی مایل بود این نقش را بازی کند چون کار متفاوتی نسبت به نقش‌هایی که تا امروز اجرا کرده، به‌نظر می‌رسید. از نظر من بازی او در این فیلم درجه یک است و گریم متفاوتی هم دارد که به نقش کمک می‌کند.