نسخه شریعتمداری و یک بام و دوهوا

خبر: وزیر صنعت، معدن و تجارت با تأکید بر اینکه باید سود تسهیلات بانکی تخصیص یافته به بخش صنعت کاهش یابد، اعلام کرد: باید هزینه مالی ۲۵ درصدی سود تسهیلات بانکی کاهش یابد و اگر نمی‌توانیم نظام بانکی را به این‌سو سوق دهیم باید از منابع عمومی یارانه به تولید پرداخت شود. او از معاون اول رئیس‌جمهور درخواست کرد تا معامله ارز با نرخ توافقی میان صادرکننده و واردکننده آزاد شود و سقفی برای قیمت درنظر نگیرند. به گفته محمد شریعتمداری، باید اجازه داد واردکننده و صادرکننده با نرخ توافقی ارز را به فروش برسانند؛ هرچند محدودیت‌ها و حساسیت‌هایی در بازار ارز وجود دارد.

نقد: موضع وزیر صمت مبنی بر ضرورت آزادسازی نرخ ارز و درخواست او از معاون اول رئیس‌جمهور برای تعیین نشدن سقف قیمتی برای ارز جای امیدواری دارد که دولت می‌تواند با این تدبیر هم از توزیع رانت ارزی جلوگیری کند و هم بیش از اینکه به فکر کاهش نرخ ارز باشد، به ثبات بازار ارز توجه نشان دهد. از سوی دیگر تأکید محمد شریعتمداری بر کاهش نرخ سود تسهیلات بانکی در شرایطی که قیمت تمام‌شده پول در شبکه بانکی بالاست و بانک‌های کشور در وضع مناسبی به سر نمی‌برند، چالش‌آفرین خواهد بود و کاهش دستوری نرخ سود تسهیلات بانکی به افزایش تقاضا برای دریافت وام و البته شکل‌گیری پدیده رانت پولی و انحراف منابع بانک‌ها به نام تولید و به کام فعالیت‌های دارای پتانسیل سفته‌بازی می‌انجامد. اینجاست که دولت‌ها در تدبیر اقتصادی خود بیش از آنکه به فکر دستکاری قیمت‌ها در بازارها از جمله بازار حساس پول و ارز باشند، بهتر است که به فکر ایجاد ثبات در اقتصاد و هدایت سیاست‌های اقتصادی به سمت رقابت سالم و شفاف باشند. تأکید شریعتمداری برای آزادسازی نرخ ارز قابل دفاع است و اصرار او برای کاهش دستوری نرخ سود تسهیلات بانکی قابل نقد است؛ یک بام و دوهوا شدنی نیست.