پیدا و پنهان بودجه سال1403 شهرداری تهران

فرخنده رفائی-روزنامه‌نگار

این روزها بحث وضعیت مالی شهرداری تهران و ارائه بودجه 169همتی برای تهران1403 و تحقق بودجه 104همتی سال1402 بسیار داغ است. برخی از اولویت‌های تهران برای خرج‌کرد آن می‌گویند و بعضي دیگر از راه‌های کسب درآمد. در این میان میثم مظفر، رئیس کمیته بودجه و نظارت مالی شورای شهر تهران صفر تا 100بودجه 1403 و 1402 شهر تهران را به زبانی دیگر برای شهروندان بازگو می‌کند. او در گفت‌وگو با همشهری از اولویت‌های شهر می‌گوید و نظارت دقیق شورای شهر برای رفع مهم‌ترین دغدغه‌های شهروندی که در ادامه می‌خوانیم.


   مهم‌ترین موضوع این روزها که در صحن شورا هم بحث ‌آن در جریان است، مسئله بودجه سال1403 شهرداری تهران است. اگر بخواهیم بودجه 1402 و 1403 را در 3حوزه مهم شهری به‌طور تطبیقی مقایسه کنیم، آخرین جزئیات این مقایسه چه می‌گوید؟
شهرداری طی 2سال گذشته فعالیت‌های زیادی با سیاستگذاری و حمایت شورای اسلامی شهر تهران انجام داده و به‌نظر می‌رسد این 2سال مقدماتی فراهم شده برای اینکه در سال سوم و چهارم خروجی‌ها و دستاوردهای ملموسی برای شهروندان و شهر داشته باشیم. بودجه1402با متمم بودجه، 104همت بود که در حال اجرای پروژه‌ها هستیم و بیش از 80درصد از بودجه 69همتی را شهرداری محقق کرده است. برای سال1403 شهرداری بالغ بر 169همت بودجه پیشنهاد داده که هنوز مصوب نشده و در حد لایحه است. اگر بخواهیم گزارشی داشته باشیم از آنچه در سال1402 محقق شده و آنچه در لایحه پیشنهادی بودجه 1403 پیش‌بینی شده باید 3بخش مهم عمرانی، خدمات شهری و حمل‌ونقل را مورد توجه قرار دهیم.
  در حوزه عمران ما 3پروژه مهم عمرانی داریم که عمدتا بزرگراه‌ها و آزادراه‌های اصلی هستند. در این خصوص نگاه شورای شهر چگونه است؟
دغدغه شورا تکمیل رینگ اتوبانی و بزرگراهی شهر تهران است که این معابر اصلی براساس طرح جامع حمل‌ونقل و ترافیک شهر تهران تکمیل شوند. احداث آزادراه شهیدشوشتری یکی از پروژه‌های بسیار راهبردی و حائزاهمیت پایتخت است که از جنوب‌شرق تهران تا شمال‌شرق تهران به موازات بزرگراه امام‌علی(ع) به طول بالغ بر 17کیلومتر نقش بسیار مهمي در کاهش ترافیک شرق تهران دارد و خودروهای سنگین می‌توانند از این مسیر تردد کنند. حدفاصل بزرگراه امام‌رضا(ع) تا بزرگراه یاسینی، یک قطعه از آزادراه شهیدشوشتری است که 9.2کیلومتر طول دارد و پیش‌بینی شده در سال آینده مورد بهره‌برداری قرار گیرد. الان در آزادراه شوشتری صرفا 3کیلومتر ساخت‌وساز انجام شده اما مسئله پراهميت این است که معارضان بسیار مهمی از لحاظ ملکی وجود داشتند ازجمله ورزشگاه تختی و نظایر آن که مانع پیشرفت سریع این آزادراه بودند. با حل و فصل مشکل معارضان پیش‌بینی می‌کنیم شهرداری بتواند 9کیلومتر از این بزرگراه را تا سال آینده افتتاح شود. در لایحه پیشنهادی شهرداری برای سال آینده بالغ بر 470میلیارد تومان برای این آزادراه بودجه پيش‌بینی شده است.
پروژه دوم آزادراهی، بزرگراه شهیدبروجردی است که امسال فاز اول آن به مسافت حدود 2کیلومتر افتتاح شد. این پروژه هم معارضان ملکی بی‌شماری داشت که عمده این‌ معارضان رفع شده‌اند و پیش‌بینی ما این است که در سال1403 در مجموع شهرداری بتواند 4.7کیلومتر دیگر به بزرگراه شهیدبروجردی اضافه کند. بودجه‌ای بالغ بر 500میلیارد تومان برای تکمیل این بزرگراه پیشنهاد شده است. این بزرگراه نقش بسیار مهمی در کاهش ترافیک محور غربی شهر تهران و کاهش زمان سفر در این منطقه خواهد داشت.
سومین پروژه بزرگراهی ما، شاخه غربی بزرگراه یادگار امام است که در حقیقت به بزرگراه شهیدشوشتری متصل می‌شود و بزرگراه یادگار به این ترتیب تکمیل خواهد شد. این پروژه نیز نقش هم‌افزایی در کاهش ترافیک منطقه غرب تهران خواهد داشت. در بزرگراه یادگار نیز خوشبختانه 98درصد معارضان در سال1402حل و فصل شده، تملک‌ها صورت گرفته و مسیر هموار شده برای اینکه در سال آینده پیشرفت پروژه تسریع شود. 600میلیارد تومان، بودجه‌ای است که برای تکمیل شاخه غربی بزرگراه یادگار در بودجه سال آینده پیشنهاد شده است.
یکی دیگر از پروژه‌های حائزاهمیتی که مدیریت شهری در این دوره در حوزه معاونت عمران در دستورکار داشته اجرای تقاطع‌های غیرهمسطح و تکمیل دسترسی معابر به یکدیگر است؛ موضوعی که به‌شدت باعث کوتاه شدن زمان سفر می‌شود و پیمایش مردم در شهر را نیز کاهش می‌دهد. امسال شهرداری 18تقاطع را در دستورکار داشته که عمدتا اجرا شده‌اند. براساس آخرین گزارش‌ها امسال 15تقاطع غیرهمسطح و سال1401، تعداد11تقاطع غیرهمسطح اجرا شد که با اجرای این تقاطع‌ها و دسترسی‌ها، درمجموع 100کیلومتر از مسافت سفرهای درون‌شهری کاهش یافت. در بودجه پیشنهادی1403 اجرای 30تقاطع غیرهمسطح در لایحه بودجه که در کمیسیون تلفیق بررسی و پیشنهاد شده بالغ بر 127میلیارد تومان اعتبار برای این کار درنظر گرفته شده است.
موضوع دیگری که در حوزه عمران مورد توجه است، اجرای‌ آسفالت و لکه‌گیری معابر است. آسفالت خیابان‌های تهران، چه اتوبان‌ها و چه کوچه‌پس‌کوچه‌ها در بیش از 10سال گذشته بازسازی و بهسازی جدی نشده بودند و مشکلات جدی‌اي در این زمینه وجود داشت. مدیریت شهری رکورد بی‌سابقه‌ای در این حوزه توانست محقق کند که بالغ بر 1.5میلیون تن يعني معادل 9میلیون مترمربع آسفالت در سطح شهر اجرا شد. بسیاری از محلاتی که بیش از 10سال گذشته رنگ آسفالت جدید را ندیده بودند، نوسازی شدند. بر‌ای سال آینده هم بیش از 3هزار میلیارد تومان بودجه برای ‌آسفالت معابر تهران پیشنهاد شده است.
  در حوزه معاونت خدمات شهری چند کار ویژه در دستورکار است؟
یکی از آنها توسعه فضای سبز، احیای باغ‌های و احداث بوستان‌ها به‌ویژه در مناطق کم‌برخوردار و محلات جنوبی شهر تهران است که فاقد بوستان مناسب هستند. طی 2سال گذشته براساس گزارشی که شهرداری ارائه کرده بالغ بر 25بوستان جدید احداث شده و در لایحه بودجه1403 بیش از 1.300میلیارد تومان صرفا برای احداث باغ‌ها و بوستان‌های جدید و هزارمیلیارد تومان برای تملک زیرساخت‌های فضای سبز پیش‌بینی شده است؛ یعنی در مجموع بالغ بر 2.300میلیارد تومان برای توسعه فضای سبز، احداث بوستان و تملک باغ‌ها حائزاهمیت تهران بودجه پیش‌بینی شده است.
  احیای فضاهای بی‌دفاع شهری در روددره کن و فرحزاد ازجمله مواردی بوده که همیشه مدنظر شما و مدیریت شهری بوده است. در این رابطه چه پیش‌بینی‌هایی انجام شده است؟
بحث مهم دیگر در حوزه شهری، بهسازی و احیای روددره‌های کن و فرحزاد است. روددره فرحزاد فضای بی‌دفاع شهری بود که شهرداری اقدامات بسیار بزرگی در آن انجام داد. زمین‌هایی که قبلا به‌صورت باغ‌های رهاشده وجود داشتند الان به باغ‌راه‌های سنگفرش شده و در دست مناسب‌سازی است و اگرچه هنوز دریایی از کار در این منطقه باقی مانده است اما از حالت فضای بی‌دفاع شهری درآمده و خبری از معتادان در آن نیست و اتفاق مقدماتی خوبی در این منطقه رخ داده است. در بودجه سال آینده اعتباری بالغ بر 120میلیارد تومان برای تکمیل روددره کن و فرحزاد پیشنهاد شده تا این‌2نقطه به زون گردشگری بسیارویژه و کم‌نظیر تبدیل شوند و بتوانند مورد بهره‌برداری شهروندان قرار گیرند.
  حوزه حمل‌ونقل از ابتدای مدیریت شهری ششم در اولویت قرار داشته. بودجه سال1402 و 1403 چه نگاهی در این خصوص داشته است؟
در حوزه حمل‌ونقل و ترافیک شورا و شهرداری دغدغه‌های زیادی داشته‌اند. علی‌رغم تلاش‌های بسیار که هنوز در این حوزه اتفاقات ملموسی که منجر به خروجی برای شهروندان باشد، محقق نشده اما تلاش‌های بی‌شماری انجام شده است. یک زمان در شهر تهران 7هزار اتوبوس فعال وجود داشت درحالی‌که در ابتدای دوره ششم مدیریت‌شهری اتوبوسرانی را با 1.800اتوبوس فعال تحویل گرفت و وضعیت بسیار نامناسبی وجود داشت. بحث تولید اتوبوس در داخل کشور با چالش‌های عدیده‌ای مواجه است اما شهرداری طی این 2سال تلاش کرده 2مسیر را به موازات هم دنبال کند؛ قرارداد با اتوبوس‌سازهای داخلی و خرید اتوبوس خارجی. هنوز اینها خیلی به تعداد گسترده در ناوگان اضافه نشده‌اند اما در 2سال گذشته در مجموع 631دستگاه اتوبوس جدید خریداری و وارد ناوگان اتوبوسرانی تهران شد که 306دستگاه در سال1401 و 325دستگاه در سال1402 خریداری شده‌اند. در حوزه بازسازی و اورهال هم در مجموع 426دستگاه اتوبوس را شهرداری توانسته بازسازی کند که از این تعداد 145دستگاه در سال1401 و 281دستگاه در سال‌ جاری نوسازی شده‌اند. اما نکته حائزاهمیت این است که بیش از 19همت با اتوبوس‌سازهای داخلی قرارداد امضا و 7همت پیش‌پرداخت انجام شده و هدف‌گذاری این است که با این مبلغ پیش‌پرداخت بالغ‌بر 2.400دستگاه اتوبوس از طریق خرید داخلی وارد ناوگان شود. امیدواریم اتوبوس‌سازهای داخلی بتوانند بخش زیادی از این تعداد را تا سال1403 تحویل دهند. البته صنعت اتوبوس‌سازی ما متوقف بوده چون عمده مشتری اینها شهرداری بوده است و در دوره گذشته کاری در این زمینه نشده و قرارداد جدی‌ای منعقد نشده بود. همچنین موضوع خرید خارجی را مدیریت شهری در دستورکار دارد و در قراردادی که شهردار تهران با کشور چین داشت، برای خرید هزاردستگاه اتوبوس 18متری CNG‌سوز قرارداد منعقد شده بود اما هنوز تامین منابع مالی این اتوبوس‌ها با مشکلاتی مواجه است. در حال حاضر نیز شهردار تهران در سفر دوم به چین است و امیدواریم موانع خرید این اتوبوس‌ها رفع شود. به موازات، خرید 2.194دستگاه اتوبوس برقی از چین نیز در دستورکار مدیریت شهری قرار گرفته است. اگر بتوانیم سال آینده بالغ بر 3هزار دستگاه از خارج و هزاردستگاه نیز از داخل کشور وارد ناوگان کنیم، اتفاق بسیار بزرگ و تحولي در حوزه حمل‌ونقل عمومی است. بیش از 10همت بودجه در لایحه بودجه1403 برای این حوزه اعتبار پیشنهاد شده که البته از منابع دولت نیز به این رقم اضافه خواهد شد.
برای توسعه شبکه مترو در سال1403 در لایحه بودجه 13همت پیشنهاد بودجه داده است. طی 2سال گذشته ما موفق شدیم 46کیلومتر خطوط جدید به طول خطوط در حال بهره‌برداری اضافه کنیم. البته کل این مسیرها در دوره جدید ساخته نشده اما در این دوره این ساخت‌و‌سازها تکمیل شد و به بهره‌برداری رسید. بیش از 15ایستگاه جدید هم طی 2سال اخیر مورد بهره‌برداری قرار گرفته‌اند که 7‌ایستگاه امسال و 8‌ایستگاه نیز در سال گذشته بهره‌برداری شد. پیش‌بینی ما برای سال آینده این است که حداقل 8.5کیلومتر به مسافت خطوط مترو اضافه شود و بین 6 تا 9ایستگاه جدید هم به بهره‌برداری برسند. اتفاق بزرگی هم در سال1402 در حوزه تأمین واگن‌های جدید برای مترو رقم خورد و قرارداد ویژه‌ای را شهردار در زمینه تأمین 791واگن جدید امضا کرد که 113واگن دیگر نیز به این تعداد اضافه می‌شود. در مجموع طی 2سال آینده با قراردادی که منعقد شده قریب به هزار واگن جدید به مجموع 1.500واگن فعلی اضافه می‌شود و به این ترتیب ظرفیت جابه‌جایی مسافر در مترو بیش از 80درصد افزایش پیدا می‌کند که واقعا تحول شگفت‌انگیزی در این حوزه خواهد بود؛ برای این موضوع از دی‌ماه سال1403 به مرور واگن‌های جدید قرار است تحویل شهرداری داده شوند. اتفاق ویژه‌ این حوزه این است که در قرارداد با چین، پیش‌بینی شده دانش‌ فنی ساخت واگن به‌ویژه در بخش بوژی که فناوری اصلی واگن‌سازی است، به‌کشور ما منتقل شود.
موضوع آخر نوسازی ناوگان تاکسیرانی است. شهرداری تاکسیرانی را در ابتدای دوره با 40هزار تاکسی فرسوده تحویل گرفت. بیش‌از 5هزار نوسازی تاکسی طی 2سال گذشته انجام شده ولی رقم، رقم بالایی نیست و انتظار داریم که شهرداری در سال آینده بتواند حداقل 10هزار نوسازی انجام دهد که منطبق بر برنامه چهارم تحول و پیشرفت بتواند عقب‌ماندگی‌اي که در حوزه فرسودگی ناوگان تاکسیرانی داریم را جبران کند. راهبرد اصلی در حوزه حمل‌ونقل توسعه اتوبوسرانی، افزایش واگن‌ها، ایستگاه‌ها و خطوط مترو و همچنین برقی‌سازی شبکه حمل‌ونقل در شهر تهران است. البته به‌طور ویژه موضوع خودروهای برقی، تاکسی‌های برقی و موتورهای برقی هم در دستورکار مدیریت شهری قرار دارد.


وضعیت ایمنی و مدیریت‌بحران در بودجه1403 چگونه است؟
در بودجه سال آینده اتفاق خوب و مبارکی افتاده و شهرداری پیشنهادی داده که مورد تأکید شورای شهر هم هست و آن هم ارتقای تجهیزات و ماشین‌آلات آتش‌نشانی است. در مجموع بالغ بر 1.300میلیارد تومان برای تکمیل ایستگاه‌ها و تجهیزات آتش‌نشانی تهران پیشنهاد شده است. در چند روز گذشته شاهد حادثه آتش‌سوزی بیمارستان گاندی بودیم و مشاهده کردیم که پله‌های 64متری که شهرداری خریداری کرده بود کمک بزرگی شد به اینکه سرعت اطفای حریق بالا برود و از گسترش آتش جلوگیری شود، اما این تجهیزات هنوز کافی نیستند و ما نیازمند تجهیزات بسیار ویژه‌تری در حوزه آتش‌نشانی و مدیریت بحران هستیم صرفا هم بحث آتش‌ نیست. ما در زمینه فرونشست زمین، در زمینه تخریب و آواربرداری هم نیازمند تجهیزات هستیم. هنوز تجهیزاتی مثل مگنتی که بتواند آهن‌آلات را از حجم تخریب‌شده جدا کند در اختیار نداریم و در زمینه بیل‌های‌مکانیکی که به‌صورت کلان در بحران‌ها کاربرد دارند، کمبود داریم. 1.300میلیارد تومان بودجه در زمینه تجهیزاتی که مرتبط با آتش‌نشانی هستند در بودجه سال آینده پیشنهاد شده که شورا باید در این زمینه تصمیم بگیرد.