مسجدی با طاق‌های رومی

معمارباشی دربار قاجار حدود ۱۴۰ سال قبل مسجد و مدرسه‌ای در محدوده تهران قدیم بنا کرد که هنوز معماری فاخر و چشم‌نواز آن پابرجاست. حاج ابوالحسن اصفهانی که در دوره قاجار منصب معمارباشی و لقب صنیع‌الملک را داشت، بانی مسجد و مدرسه است. نصرالله حدادی، تهران‌شناس، درباره معمار و ویژگی‌های معماری این مسجد می‌گوید: «این مسجد و مدرسه (صنیعیه) دو ورودی اصلی و فرعی، صحن میانی مستطیل‌شکل، یک شبستان و 26 حجره دورتادور صحن در دو طبقه ساختمان دارد. ورودی اصلی مسجد و مدرسه از کوچه امامزاده یحیی و در فضایی طاقی‌شکل جای گرفته و این طاق به شکل رومی است و سردر ورودی با کاشی خشتی زمینه فیروزه‌ای و نقوش اسلیمی تزیین شده است. بالای فضای طاقی‌شکل هم لوحی سنگی نصب شده که وقف‌نامه مختصر مسجد و مدرسه روی آن نوشته شده است. بخشی از نمای خارجی سیمان و بخش دیگر آجرچینی سنتی است. صحن مسجد و مدرسه ابوالحسن معمارباشی مستطیل‌شکل است. در سه ضلع شمالی‌غربی و شرقی صحن، حجره‌هایی در دو طبقه ساخته شده‌اند که امروزه از آنها به‌عنوان حجره طلاب علوم دینی استفاده می‌شود.» وقتی وارد شبستان می‌شویم دیوارها و سقف طاقی شکل شبستان را می‌بینیم که با استفاده از آجر سنتی تزیین شده و سقف شبستان شامل 30طاق گنبدی است. ویژگی منحصر به فرد این مسجد، داشتن ۲محراب است که به فاصله 5متر از یکدیگر قرار دارند و این موضوع مسجد معمارباشی را خاص‌تر کرده است. حدادی می‌گوید: «این محراب‌ها از نوع رومی همراه با تزیین آجری است.»