در شهر
تعیین‌تکلیف دکل‌های مخابراتی غیرمجاز
فرخنده رفائی؛ روزنامه‌نگار
نصب دکل‌های مخابراتی بر بام ساختمان‌های شهرهای پرتراکم و پرجمعیت، سال‌هاست که به یکی از معضلات و دغدغه‌های مردم این شهرها به‌ویژه همسایگان این برج‌های الکترونیکی تبدیل شده است. در کنار نگرانی‌های زیادی که همواره پیرامون تأثیر دکل‌های مخابراتی بر سلامتی شهروندان مطرح بوده، چهره نازیبایی که این سازه‌های بلند فلزی به منظر شهری می‌دهند و مهم‌تر از آن، نبود اطمینان از استحکام و ایمنی محل‌های نصب نیز از دغدغه‌های مهم ساکنان مناطقی است که ناچارند همسایگی با این دکل‌ها را به جان بخرند. سوی دیگر ماجرا، اما اهمیت وجود این دکل‌ها در ارتباطات امروزی و وابستگی انتقال اطلاعات و داده‌ها به این سازه‌هاست که در تمام جهان نصب، بهره‌برداری و نگهداری از آنها را به رعایت قوانین و مقررات دقیقی منوط کرده و اپراتورهای تلفن همراه تنها با کسب مجوزهای لازم از نهادهای ذیربط می‌توانند به نصب دکل‌های مخابراتی خود اقدام کنند؛ چیزی که در تهران با وجود وضع این قوانین رعایت نشده و امروز شاهد این هستیم که شمار دکل‌های غیرمجاز مخابراتی در پایتخت به ارقام شگفت‌آوری رسیده است.
وجود ۹۴۳دکل غیرمجاز در تهران
حمیدرضا صارمی، معاون شهرسازی و معماری شهرداری تهران روز گذشته از وجود بیش از 900دکل غیرمجاز مخابراتی در پایتخت خبر داد و گفت که با توجه به اینکه مجوزهای لازم برای بهره‌برداری از سوی اپراتورها از شهرداری تهران اخذ نشده، تعیین‌تکلیف این دکل‌ها با توجه به آرای ماده 100مربوط به دکل‌های مخابراتی غیرمجاز، طی نامه‌ای به شهرداران مناطق ۲۲گانه تهران ابلاغ شده است. او شمار دقیق دکل‌های غیرمجاز را 943دکل اعلام کرد و با اشاره به بخشنامه سال ۱۳۸۶ معاونت شهرسازی و معماری شهرداری تهران درباره بهره‌برداری از دکل‌های مخابراتی گفت: براساس این بخشنامه، نصب هرگونه دکل و تجهیزات مخابراتی در حیاط یا پشت‌بام ساختمان‌های مسکونی، تجاری و اداری طبق ماده100 قانون شهرداری‌ها فعالیت عمرانی محسوب می‌شود و مستلزم هماهنگی و دریافت مجوز از شهرداری است. به‌گفته صارمی، طبق تبصره یک ماده100قانون شهرداری‌ها، مالکان اراضی و املاک واقع در محدوده شهر یا حریم آن باید قبل از هر اقدام عمرانی یا تفکیک اراضی و شروع ساختمان‌سازی، از شهرداری پروانه اخذ کنند و شهرداری می‌تواند از عملیات ساختمانی بدون پروانه یا مخالف مفاد پروانه به وسیله مأموران خود جلوگیری کند.
پایان مهلت کسب مجوز
معاون شهرداری تهران با اشاره به اتمام مهلت قانونی کسب مجوز بهره‌برداری از دکل‌های مخابراتی در پایان دی‌ماه، ادامه داد: مطابق بند (ت) تبصره ۶ قانون بودجه سال ۱۴۰۲ کل کشور درصورتی که اپراتورها تا قبل از تاریخ ۳۰ دی‌ماه ۱۴۰۲ نسبت به اخذ مجوز برای دکل‌های غیرمجاز اقدام می‌کردند، آرای آنها تبدیل به اخذ عوارض می‌شد، اما با توجه به پایان این مهلت قانونی، کل 943دکل فاقد مجوز از شهرداری، غیرمجاز محسوب می‌شوند. معاون شهرسازی و معماری شهرداری تهران درباره سرنوشت این سازه‌های غیرمجاز افزود: از آنجایی که مهلت اجرای قانون و کسب مجوز به اتمام رسیده، به‌منظور ممانعت از تداوم مشکلات و معضلات فنی و بهداشتی دکل‌های مذکور و به لحاظ اهمیت اجرای آرای صادره از کمیسیون‌های ماده100 ضرورت اجرای آرای مذکور درخصوص دکل‌های رادیویی و مخابراتی که اپراتورهای آنها تاکنون اقدام به دریافت مجوز نکرده‌اند، طی نامه‌ای به شهرداران مناطق ۲۲گانه ابلاغ شده و شهرداران مناطق موظف به اجرای این آرا هستند.
ملاحظات نصب دکل‌های مخابراتی
براساس قوانین وضع شده، اپراتورهایی که برای ارائه خدمات خود به نصب دکل‌های مخابراتی اقدام می‌کنند موظفند تمامی اقدامات فنی لازم را به عمل آورند تا انرژی تجمعی تشعشعات ساطع شده از آنتن‌ها یا دکل‌ها با سایر ساطع‌کننده‌ها در محل تردد یا حضور مردم از حد آستانه تعیین شده بیشتر نشود. در استاندارد تأیید شده سازمان استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران این حد مجاز تحت عنوان «محدودیت تشعشعات غیریونساز» با کد 7568مشخص شده است. در آیین‌نامه‌های موجود همچنین به صراحت در مورد رعایت حریم و فاصله این دکل‌ها از مناطق مسکونی، مهدکودک‌ها، مدارس و بیمارستان‌ها هشدار داده شده و اولویت محل نصب این دکل‌ها قید شده‌است. نصب دکل‌های مخابراتی در شهرها همچنین تابع مقررات شهرسازی و کاربری اراضی است که معین می‌کند نصب این دکل‌ها در برخی مناطق حساس مانند بیمارستان‌ها، مدارس یا مکان‌های مذهبی، مناطق دارای فضای سبز و پارک‌های عمومی، مناطق تاریخی و فرهنگی، جاده‌ها، مناطق حساس زیست‌محیطی مانند پارک‌های ملی، مناطق حفاظت شده یا مناطق پراهمیت زیست‌محیطی، محدود یا به شرایط خاصی مشروط شود. با این حال در تهران تاکنون نصب دکل‌های مخابراتی به‌دلیل نبود مدیریت واحد شهری و با توجه به تعدد مراکز صدور مجوز از انسجام لازم برخوردار نبوده و با آشفتگی‌هایی همراه بوده است. وجود نزدیک به یک‌میلیون دکل که برای نصب آنها مجوزهای لازم از شهرداری کسب نشده، این نگرانی را در شهروندان تقویت کرده که آیا باید در کنار نگرانی‌های سلامتی، به لحاظ ایمنی سازه‌ای نیز نگران امنیت این دکل‌ها باشند یا خیر؟
