ژنتیک بیمه‌های عمر در ایران
انواع بیمه‌های عمر و زندگی کدامند و ویژگی‌هایشان چیست؟
بیمه عمر یا بیمه زندگی انواع مختلفی دارد که پوشش‌ها و خدمات قابل ارائه در هر کدام با دیگری متفاوت است. پدرام سعادتی، کارشناس صنعت بیمه، انواع مختلف بیمه‌های عمر و شرایط هر کدام را بررسی کرده‌است.
بیمه عمر زمانی (بیمه عمر ساده زمانی)
بیمه عمر زمانی از بیمه‌های عمر به شرط فوت است و پوشش بیمه برای مدت معینی ارائه می‌شود. در این نوع بیمهنامه، شرکت بیمهگر متعهد می‌شود تا درصورت فوت شخص بیمهشده در بازه زمانی مندرج در بیمهنامه، مبلغی تحت عنوان سرمایه فوت به ذينفعان بیمهنامه که عمدتاً توسط بیمهشده یا بیمهگذار انتخاب می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌شوند، پرداخت کند. درصورتی‌که فرد بیمهشده تا پایان مدت بیمهنامه به حیات خود ادامه دهد، اندوخته و پس‌اندازی در بیمهنامه شکل نگرفته است و در انتهای مدت بیمهنامه، امکان دریافت مبلغی تحت عنوان اندوخته وجود ندارد. حداکثر سنی که می‌توان تحت پوشش شرکت بیمهگر ماند، 80سالگی است اما لازم است قبل از 70سالگی نسبت به خرید بیمهنامه اقدام شده باشد.
بیمه تمام عمر
در این نوع بیمهنامه، شرکت بیمه متعهد می‌شود که درصورت فوت بیمهشده به هر علتی (چه فوت طبیعی و چه فوت براثر حادثه)، سرمایه ذکرشده در بیمهنامه را به بازماندگان او بپردازد. در بیمه تمام عمر برخلاف بیمه عمر زمانی، سقف سنی وجود ندارد و مدت این قرارداد نامحدود است و تنها با فوت بیمهشده و پس از پرداخت سرمایه به ذينفعان پایان می‌یابد. به‌دلیل ریسک بالا در سنین بیش از 70سال که شرکت بیمهگر تعهد به پرداخت غرامت فوت دارد، بیمه تمام عمر، محصول گرانی است و در ایران استقبال خوبی از آن نشده است.
بیمه عمر و سرمایه‌گذاری
این شکل از بیمه عمر، کامل‌ترین نوع بیمهنامه و از محبوب‌ترین انواع بیمه عمر است و هم برای زمان حیات فرد بیمهشده و هم در زمان فوت او پوشش‌های گوناگونی دارد. این بیمهنامه مزایایی مانند پوشش بیمه‌ای و سرمایه‌گذاری را برای بیمهگذار فراهم می‌کند. درواقع، بیمه عمر و سرمایه‌گذاری، یک سرمایه‌گذاری با سود تضمین‌شده را علاوه بر سوددهی مالی، پوشش‌های درمانی، ازکارافتادگی و بیماری‌های خاص شامل می‌شود.
بیمهنامه به شرط حیات
در این بیمهنامه، پوشش بیمه‌ای وجود ندارد! به‌عبارتی، حق بیمه‌های دریافتی صرفا سرمایه‌گذاری می‌شود و درصورتی‌که بیمهشده در پایان مدت بیمهنامه، در قید حیات باشد، سرمایه مورد تعهد، از سوی شرکت بیمه به او یا ذینفع حیات پرداخت می‌شود. با توجه به اینکه ماهیت این محصول، سرمایه‌گذاری است و ارتباطی با بیمه‌گری و پوشش ریسک‌های زندگی اشخاص درصورت فوت، ازکارافتادگی، بیماری و ... ندارد، اغلب شرکت‌های بیمه محصولی ارائه نداده‌اند اما اخیرا برخی شرکت‌ها، طرح‌هایی همچون بیمه بازنشستگی زنان خانه‌دار را که براساس محصول به شرط حیات (بدون وجود پوشش بیمه‌ای) تنظیم شده، روانه بازار کرده‌اند. این محصول (بیمه بازنشستگی زنان خانه‌دار) را برخی شرکت‌های دیگر براساس محاسبات محصول بیمه عمر و سرمایه‌گذاری تنظیم کرده‌اند که هم پوشش بیمه‌ای و هم ویژگی اندوخته‌سازی دارد.
طرح‌های زیرمجموعه
الف) بیمه عمر مانده بدهکار:
این بیمهنامه، زیرمجموعه بیمه عمر ساده زمانی قرار می‌گیرد. این نوع از بیمهنامه در بانک‌ها و مؤسسات مالی و اعتباری کاربرد زیادی دارد. بسیاری از افراد ممکن است در زندگی خود به دلایل مختلفی اقدام به اخذ وام بانکی کنند. در این میان، مواردی پیش می‌آید که فرد وام‌گیرنده فوت می‌کند و خانواده او توانایی پرداخت اقساط وام را ندارند اما بانک‌ها با استفاده از وثیقه ارائه‌شده توسط فرد، می‌توانند بازماندگان او را تحت فشار قرار دهند. فرد وام‌گیرنده برای جلوگیری از این موضوع، می‌تواند بیمه عمر مانده بدهکار بخرد. در این بیمهنامه، اگر فرد بیمهشده قبل از اتمام دوره بازپرداخت وام بانکی فوت کند، بیمهگر موظف است تا بقیه اقساط وام بانکی او را پرداخت کند.
ب) بیمه تامین آتیه فرزندان، بیمه مستمری زنان خانه‌دار،
بیمه تحصیلات فرزندان و ده‌ها طرح با نام‌های متفاوت
این بیمه‌نامه‌ها، همگی در زمره بیمهنامه عمر و سرمایه‌گذاری قرار می‌گیرند که اندوخته حاصل شده در بیمهنامه، ویژه آن نامی که انتخاب شده، درنظر گرفته شده است. به‌عنوان مثال، در بیمهنامه تحصیلات فرزندان، اندوخته حاصل شده در جبران هزینه تحصیلات فرزندان درنظر گرفته شده است. برخی شرکت‌های بیمه، محصولاتی با نام‌های مشابه را براساس محاسبات محصول بیمه به شرط حیات روانه بازار کرده‌اند که اندوخته بالاتری را برای بیمهگذار نسبت به محصول عمر و سرمایه‌گذاری ایجاد می‌کند اما از پوشش‌های بیمه‌ای بی‌بهره می‌شود.