گزارش 2
زنان در جشنواره امسال چه جایگاهی دارند؟
شقایق عرفی‌نژاد-روزنامه‌نگار
همچون سال‌های گذشته فهرست فیلم‌های شرکت‌کننده در جشنواره فیلم فجر منتشر شد. پیش از آن هم نام اعضای هیأت انتخاب فیلم‌ها اعلام شده بود. ظاهرا همه چیز مثل سال‌های گذشته در جریان است، اما با یک تفاوت بزرگ؛ زنان در این فهرست جایی ندارند. هیأت انتخاب فیلم‌های امسال این نام‌ها هستند: داریوش ارجمند، روح‌الله سهرابی، حسین زندباف، محمدرضا عباسیان، محمدحسین لطیفی، احمد مرادپور و محمدحسین نیرومند، درحالی‌که سال‌های گذشته زنان نیز هرچند اندک، اما به هرحال جایی در این فهرست داشته‌اند. فیلمسازانی مثل پوران درخشنده و مرضیه برومند کسانی بودند که در سال‌های مختلف به‌عنوان تنها نماینده زنان در کنار مردان در هیأت انتخاب آثار حضور داشتند. مجتبی امینی، دبیر جشنواره چهل‌ودوم، در برابر اعتراضات متعدد به حضور نداشتن زنان در این هیأت توضیح داده است: «اینقدر این کار سخت است که برای خانم‌ها سخت‌تر می‌شود که یک‌ماه کار را کنار بگذارند و درگیر هیأت انتخاب باشند!»
علاوه بر این آنچه بیشتر همه را به تعجب وامی‌دارد نقش کمرنگ زنان بازیگر و اصولا نقش زنانه در فیلم‌هاست. در فهرست بازیگران اصلی فیلم‌ها آنچه بیشتر دیده می‌شود نام‌های مردانه است. چند نمونه را مرور می‌کنیم:
در «آسمان غرب» ساخته محمد عسگری این بازیگران حضور دارند: میلاد کی‌مرام، امیرحسین آرمان، نادر فلاح، آرمین رحیمیان، کریم امینی، روح‌الله زمانی، محمدرضا صولتی، پیام اینالوئی، احسان عباسی، صفر محمدی، احسان صاحب‌الزمانی، یوسف فروتن، راحله لطفی، پرهام غلاملو، سمیه مهری، نیوشا علیپور و باحضور افتخاری تورج الوند و نسیم ادبی. یعنی در میان 18بازیگر، تنها 4بازیگر زن حضور دارند.
فهرست بازیگران «تمساح خونی» جواد عزتی هم از این قرار است: جواد عزتی، عباس جمشیدی‌فر، سعید آقاخانی، الناز حبیبی، بهزاد خلج، شبنم قربانی. در این فیلم هم تنها 2بازیگر زن حضور دارند.
در میان بازیگران فیلم «صبح اعدام» بهروز افخمی هم تنها اسم یک بازیگر زن دیده می‌شود: فریبا آذرشب. در فیلم «صبحانه با زرافه» سروش صحت اصلا بازیگر زنی حضور ندارد.
در «آبی روشن» ساخته بابک خواجه پاشا هم مهران احمدی، مهران غفوریان، سارا حاتمی، مرتضی امینی‌تبار، روح‌الله زمانی، علی‌اکبر اصانلو و کاظم هژیرآزاد حضور دارند و این یعنی فقط یک بازیگر زن در میان بازیگران اصلی. با این اوصاف احتمالاً می‌توان جشنواره امسال را یک جشنواره مردانه دانست.
در همینه زمینه :