نفس عمیق با موتورهای برقی

سیدمحمد فخار-روزنامه‌نگار

 86موتور سیکلت برقی پست تاکنون 10.8تن از آلودگی هوایی که باید طی 10‌ماه در تهران منتشر می‌شده، کاسته‌اند. درصورت برقی‌سازی‌ همه ناوگان موتورسیکلت بنزینی پست، این کاهش آلودگی هوا به سالانه 204تن خواهد رسید. هر موتورسیکلت کاربراتوری در هر کیلومتر 15گرم ذرات و گازهای آلاینده تولید می‌کند.
از این‌رو تنها راه حذف آلودگی هوای موتورسیکلت‌ها، جایگزینی آنها با مدل انژکتوری یا برقی است که راه دوم می‌تواند آلودگی هوای تولیدی آنها را به صفر برساند. از سویی موتورسیکلت‌های کار تردد بالایی در روز دارند و بعضا تا روزانه 60کیلومتر در تهران تردد می‌کنند. به همین علت جلوگیری از تردد آنها اهمیتی صدچندان می‌یابد. بهمن سال گذشته 86دستگاه موتورسیکلت برقی به شرکت پست تحویل داده شد و این نوسازی ناوگان اثری چشمگیر بر کاهش آلودگی هوای تهران داشته است. حال اگر همه 1350موتورسیکلت کاربراتوری پست برقی شود، اثری 16برابری بر آمار فوق دارد.

اهمیت برقی‌سازی‌ ناوگان
نخستین بار اسفند 1398بود که تفاهمنامه چهارجانبه میان طرف‌های دولتی و شهرداری تهران برای تولید موتورسیکلت‌های برقی شرکت پست شکل گرفت ولی این تفاهمنامه 3سال عملی نشد تا اینکه اول بهمن سال گذشته به همت شهرداری تهران و وزارت ارتباطات، مراسم رونمایی از 86دستگاه موتور برقی توزیع‌کنندگان پستی برگزار شد. هم‌اکنون از تحویل این 86دستگاه 10ماه گذشته و اعداد و ارقام جالبی از این نوسازی ناوگان به ‌دست آمده است.
طبق اطلاعاتی که شرکت کنترل کیفیت هوای تهران در اختیار همشهری قرار داده، در این پروژه، اعطای وام کم‌بهره، کمک بلاعوض و استفاده از کمک‌های غیرنقدی (حواله نفت) ماده 12در توسعه پروژه تبدیل موتورسیکلت‌های فرسوده شاغل در حمل بار و کالا به موتورسیکلت برقی با باتری سواپ و ایستگاه شارژ با مشارکت و سرمایه‌گذاری بخش خصوص در شبکه باتری سواپ در مناطق 22گانه شهرداری تهران مورد نظر بوده است.
با توجه به اینکه ناوگان شرکت ملی پست جمهوری اسلامی ایران یکی از مهم‌ترین ناوگان‌های حمل‌ونقل بار و کالای درون‌شهری پایتخت را در اختیار دارد که بالغ بر ۱۳۵۰نامه‌رسان دارد و با استفاده از موتورسیکلت بنزینی و با متوسط پیمایش روزانه حدود ۴۰کیلومتر، حجم قابل توجهی از محموله‌های خُرد پستی را در سطح شهر جابه‌جا می‌کنند، از این‌رو طی قرارداد منعقده میان شهرداری تهران و شرکت پست، تعداد 156دستگاه موتورسیکلت برقی به شرکت پست تحویل داده شد.

جزئیات تردد موتورسیکلت‌های برقی
براساس سامانه پایش و رصد ناوگان حمل مرسولات پستی، پیمایش ۸۶دستگاه از پُرترددترین موتورسیکلت‌های برقی ناوگان شرکت ملی پست در بازه زمانی 10‌ماهه از آغاز بهره‌برداری پروژه، مجموعاً ۷۲۰هزار کیلومتر بوده است و به‌طور متوسط، هر دستگاه موتورسیکلت برقی در ۱۰ماه گذشته ۸۳۷۲کیلومتر پیمایش داشته که البته بیشترین پیمایش ثبت شده در سامانه مذکور، ۱۶هزار کیلومتر بوده است. با تبدیل هر دستگاه موتورسیکلت بنزینی پست به برقی، سالانه 14میلیون تومان در مصرف سوخت صرفه‌جویی می‌شود.
اطلاعات شرکت کنترل کیفیت هوای تهران از تحلیل داده‌های دریافتی از سامانه پایش ناوگان موتورسیکلت‌های پست نشان می‌دهد صرفه‌جویی بنزین حاصل از ۷۲۰هزار کیلومتر پیمایش موتورسیکلت‌های برقی شرکت ملی پست در مدت ۱۰ماه، در حدود ۲۹هزار لیتر بوده که صرفاً به ازای مصرف ۲۷مگاوات برق توسط ناوگان حاصل شده است که با درنظر گرفتن قیمت فوب بنزین خلیج‌فارس، از محل پروژه مذکور در مدت ۱۰ماه، در حدود بیش از ۲۰هزار دلار صرفه‌جویی تنها در مصرف سوخت برای کشور حاصل شده است؛ به‌عبارتی با تبدیل هر دستگاه موتورسیکلت بنزینی شرکت پست به موتورسیکلت برقی سالانه 14میلیون تومان در مصرف سوخت صرفه‌جویی می‌شود.
مطابق روند کنونی پروژه، ظرف ۵سال، بالغ بر 6میلیارد تومان به قیمت پایه سال1402در مصرف سوخت صرفه‌جویی خواهد شد. این در حالی است که برای تبدیل ۸۶دستگاه موتورسیکلت بنزینی ناوگان موتوری شرکت ملی پست به موتورسیکلت برقی، تنها حدود ۴میلیارد تومان وام کم‌بهره بانکی با بازپرداخت ۶۰ماهه از سوی شهرداری تهران به توزیع‌کنندگان شرکت ملی پست پرداخت شده است.