استقبال خانمها از کار در معدن
یک سوم دانشجویان رشته مهندسی معدن، خانم هستند
رابعه تیموری-روزنامهنگار
می توانند در دل کوهها و صخرههای سنگی چاشنی انفجاری کار بگذارند و وقتی هیبت آنها فرو ریخت، تخته سنگها را بارگیری کنند. میتوانند پشت ماشین6چرخ معدن بنشینند و سنگها را از محل بارگیری به بخش تخلیه ببرند. میتوانند مواد معدنی را از سنگها جدا کنند. حفاری کنند و...البته این کارهای سخت و زمخت تنها کارهایی نیست که آنها
به راحتی از پسش برمیآیند. به قول مهناز میرزایی کار در معدن مغز متفکر میخواهد نه زور بازو! میرزایی یکی از معدود زنان ایرانی است که توانسته خط قرمزهایی را که برای فعالیت در معادن پیش روی بانوان قرار دارد پشت سر بگذارد و در رشتهای که تحصیل کرده مشغولبه کار شود، اما بسیاری از خانمهای فارغالتحصیل رشته معدن این اقبال را ندارند و پس از پایان تحصیلات نمیتوانند شغلی مناسب داشته باشند. امروز روز جهانی معدنکاران است و براساس آمارهای رسمی یک سوم دانشجویان رشته معدن کشور را خانمها تشکیل میدهند.
عدد 14سرنوشتساز
تأسیس دانشگاه اصفهان در سال 1356با شروع فعالیت نخستین دانشکده مهندسی معدن کشور همراه بود، اما نه تنها در میان 70 دانشجوی راهیافته به این دانشکده، بلکه در میان پذیرفتهشدگان رشته معدن 14سال بعد هم، نام خانمهای داوطلب به چشم نمیخورد. سال 1370برای نخستین بار تعدادی از دختران موفق شدند بهعنوان دانشجوی رشته معدن وارد دانشگاه شوند، اما یک دوره 14ساله دیگر به طول انجامید تا مهناز میرزایی بهعنوان نخستین بانوی مهندس معدن وارد کارهای اجرایی این رشته شود. او که با سمت مسئول ایمنی وارد این حرفه شده و اکنون در کنار وظایف مادرانهاش، معدن زغالسنگ سراپرده شهرستان کوهبنان را مدیریت میکند، درباره محدودیتهای خانمهای فارغالتحصیل رشته مهندسی معدن میگوید: «با آنکه سالها از پذیرش دانشجوی خانم در رشته مهندسی معدن میگذرد، هنوز هم در گزینش آنها سختگیریهای خاصی وجود دارد و بسیاری از افراد این شغل را مردانه میدانند.»
تبعیض در گزینش
فاطمه احمدی از فارغالتحصیلان رشته مهندسی معدن است. او که در دوران تحصیل از دانشجویان برتر این رشته بوده میگوید: «نمی توان گفت برای دختران معدنکار بازار کار وجود ندارد، اما بسیاری از شرکتها ترجیح میدهند کارهای میدانی این رشته را به مردان بسیارند.» او از نادیده گرفته شدن تواناییهای فارغالتحصیلان خانم رشته مهندسی معدن گلایه میکند و میگوید: «در یک سالی که دنبال کار بودم، شاهد تبعیضهای زیادی در استخدام مهندسان خانم و آقا بودم و بارها پیش آمده که آقایان فارغالتحصیل این رشته را که از نظر تحصیلی شرایط پایینتری از متقاضیان خانم داشتهاند، برای استخدام ترجیح دادهاند.»
بازار کار گسترده رشته معدن
مجید عطاییپور استادیار دانشگاه و رئیس دانشکده مهندسی معدن دانشگاه صنعتی امیرکبیر درباره مشکلات خانمهای فارغالتحصیل رشته معدن میگوید: «با وجود آنکه بسیاری از ویژگیهای خانمها باعث موفقیت آنها در مشاغل وابسته به معدن میشود، اما نگاه جنسیتیای که نسبت به معدنکاری وجود دارد سبب شده خانمهای فارغالتحصیل رشته معدن برای اشتغال با محدودیتهای زیادی روبهرو شوند.» او نگاه جنسیتی را منحصر به زندگی خانوادگی میداند و معتقد است اگر نگاه جنسیتی و برخوردهای سلیقهای در گزینش معدنکاران وجود نداشته باشد، خانمهای تحصیلکرده رشته مهندسی معدن در حوزههای مختلف مرتبط با این رشته میتوانند حضور داشته باشند.