یک سفره کاملاً زنانه

نام نذر: بی‌بی‌سه‌شنبه
محل ادای نذر: محله‌های تهران
در دنیای مردانه قاجارها جای کوچکی برای فعالیت‌های اجتماعی و مذهبی بانوان تهران وجود داشت؛ جایی که خانم‌ها دور هم جمع شوند، نماز، قرآن و... بخوانند و درباره دین، واجبات و شرعیات آن کسب اطلاع کنند و همچنین دورهمی ساده‌ای داشته باشند تا دسته‌جمعی علاوه بر تازه کردن دیدارها و دردل کردن‌ها، یک کار خیر خداپسندانه هم برای رفع مشکلات زندگی خود و دوستان و آشنایان انجام دهند. نذر سفره «‌بی‌بی‌سه‌شنبه» یکی از این نذرهای پرطرفدار و گره‌گشا در میان بانوان تهران قدیم بود؛ نذری که هیچ مردی و همچنین زن بارداری اجازه خوردن نذورات سفره را نداشت، قصه جالبی دارد. درباره نحوه اجرای این نذر مونس‌الدوله، ندیمه دربار ناصرالدین‌شاه، در کتاب خاطراتش نوشته است: «در تهران دوران ناصری که نذر سفره بی‌بی‌سه‌شنبه، بی‌بی‌حور و بی‌بی‌نور در میان زنان به‌شدت رواج داشت، زن روضه‌خوان بالای سفره می‌نشست و یک مجلس روضه می‌خواند و خانم‌ها اطراف سفره گریه می‌کردند و آنگاه که روضه تمام می‌شد، خوردنی‌های درون سفره را قسمت می‌کردند.»‌گفته تهران‌شناسان قدیم، در زمان اجرای این نذر مراسمی مثل جمع شدن بانوان دور دیگ کاچی و تعریف کردن قصه و روایت‌های دینی و مذهبی قبل از خوردن کاچی و نذر و نیت کردن برای قبولی حاجات از دیگر آیین‌های این سفره نذری بود.