اسیری که کابوس اسرائیل شد

بهاره محبی-روزنامه‌نگار

رژیم صهیونیستی نزدیک به 8دهه است که از تکنیک تحقیر و شکنجه برای خرد کردن روحیه اسرای فلسطینی استفاده می‌کند؛ با این توهم که مقاومت را در آنها سرکوب و اسرا را از همراه شدن با قافله مقاومت منصرف کند، اما همچون بسیاری از شیوه‌های شکست خورده، این تکنیک نیز به در بسته خورده و بسیاری از همان اسرا بعد از آزادی به گروه‌های مسلح فلسطینی پیوستند و در صف اول اسرائیل‌ستیزی قرار گرفتند. همان‌گونه که اسرای فعلی نیز خط بطلان به تاریخ انقضای مقاومت خواهند کشید و به جرگه مقاومت خواهند پیوست. در این گزارش به بهانه بررسی زندگی و زمانه یحیی سنوار، نفر اول تشکیلات سیاسی حماس که نزدیک به 3دهه در اسارت اسرائیل بود، به بررسی مقاومت دیگر اسطوره‌های فلسطین پس از رهایی از زندان اشغالگران می‌پردازیم.

یحیی سنوار؛ اسطوره‌ حماس

صهیونیست‌ها در جریان توافق بزرگی که مقاومت آن را «وفاء الاحرار» نامید، 1027اسیر فلسطینی را در ازای یک سرباز اسرائیلی (گلعاد شالیط) آزاد کردند که بسیاری از آنها در جنبش فتح، حماس، جهاد اسلامی و دیگر گروه‌ها عضویت داشتند. در میان تمام افراد، نام مردی دیده می‌شد که اسرائیل هنوز از آزادی آن پشیمان است:‌ یحیی ابراهیم حسن سنوار، نفر اول تشکیلات سیاسی حماس و کسی که به‌گزارش اندیشکده‌های اسرائیلی، قواعد جنگ مقاومت با صهیونیست‌ها را تغییر داده است. یحیی سنوار (61ساله) نزدیک به 24سال از دوران جوانی خود را در زندان صهیونیست‌ها گذرانده؛ امری که از او دشمنی خطرناک برای تل‌آویو ساخته است. گفته شده او در دوران طولانی اسارت خود به زبان عبری مسلط شده و مطالعه کاملی روی زندگینامه بسیاری از رهبران اسرائیلی داشته است. سنوار همچنین آشنایی بسیار عمیقی از ساختار جامعه اسرائیلی دارد. او علاوه بر پاکسازی جاسوس‌ها و خبرچین‌های اسرائیل از غزه، موفق شده دست اطلاعاتی برتری نسبت به سازمان‌های اطلاعاتی رژیم‎صهیونیستی داشته باشد و اطلاعات ذی‌قیمتی از دستگاه‌های امنیتی اسرائیل به‌دست آورد که یکی از دلایل موفقیت عملیات طوفان‌الاقصی نیز بوده است.

مروان عیسی؛ ‌مرد عمل

مـــــروان عیسی، جانشین فرماندهی گردان‌های‌ عزالدین قسام و عضو دفتر سیاسی و نظامی جنبش حماس است. رژیم‎صهیونیستی در آغاز انتفاضه اول در سال ۱۹۸۷ او را دستگیر کرد و به اتهام فعالیت در حماس که از سنین پایین به آن پیوسته بود، 5سال زندانی شد. سال ۱۹۹۷ هم تشکیلات خودگردان فلسطین او را دستگیر کرد و تا زمان آغاز انتفاضه دوم در سال ۲۰۰۰ از زندان بیرون نیامد. مروان پس از آزادی از زندان نقشی حیاتی در ایجاد و توسعه ساختار نظامی گردان‌های قسام ایفا کرد. گفته شده اسرائیلی‌ها باور دارند که او مرد عمل است نه حرفی و هر زمان که حرفی بزند، بلافاصله آن را اجرا می‌کند.

محمد ضیف؛‌ فرمانده دست‌نیافتنی

محمد ضیف، تحت تعقیب‌ترین مرد در فهرست دستگاه‌های امنیتی اسرائیل و فرمانده فعلی گردان‌های عزالدین قسام، ازجمله رهبران حماس است که روزگاری را در اسارت صهیونیست‌ها به سر برده است. محمد ضیف در جریان انتفاضه اول به حماس پیوست و در سال 1989توسط صهیونیست‌ها به اتهام همکاری با این سازمان بازداشت شد. او پس از 16‌ماه اسارت در جریان تبادل اسرا از زندان آزاد شد و بلافاصله به عضویت گردان‌های عزالدین قسام شاخه نظامی حماس درآمد. گفته می‌شود ضیف از نزدیکان عماد عقل و یحیی عیاش از پایه‌گذاران جنبش حماس بوده که در سال‌های 1993 و 1996 به شهادت رسیدند. چند روز پس از طوفان‌الاقصی بود که رویترز به نقل از منابع حماس نوشت ضیف پس از حمله صهیونیست‌ها به مسجدالاقصی در‌ ماه مه‌2021برنامه‌ریزی عملیات طوفان‌الاقصی را آغاز کرده است.

خضر عدنان؛ نماد مبارزه با اسرائیل

خضر عدنان، زندگی سیاسی خود را با پیوستن به جنبش جهاد اسلامی فلسطین آغاز کرد. او نخستین‌بار به اتهام تشویق به سنگ‌پرانی به سمت نخست‌وزیر وقت فرانسه در جریان بازدید از دانشگاه بیرزیت در سال ۱۹۹۸ بازداشت شد. صهیونیست‌ها ۱۴بار عدنان را طی ۹سال بازداشت کردند. عدنان در سال‌های ۲۰۰۵، ۲۰۱۱، ۲۰۱۲، ۲۰۱۵ و ۲۰۲۱ میلادی در اسارت به اعتصاب غذاهای طولانی‌مدت دست زد. این رهبر شهید جهاد اسلامی و نماد مبارزه با اسرائیل در نهایت اول‌ماه مه‌2023(11اردیبهشت1402) پس از نزدیک به ۳ماه اعتصاب غذا در اعتراض به بازداشتش به شهادت رسید.

سمیر قنطار؛ فرمانده دروزی حزب‌الصصله

سمیر قنطار، مبارز دروزی‌مذهب عضو سازمان آزادی‌بخش فلسطین بود. او در سال 1979میلادی و زمانی که تنها ۱۶سال داشت، دستگیر شد. دادگاه سمیر قنطار را به اتهام قتل 3نفر به5بار حبس ابد و ۴۷سال زندان محکوم کرد. او پس از حدود 30سال ازجمله کسانی بود که در جریان تبادل اسرا در سال ۲۰۰۸ بین رژیم‎صهیونیستی و حزب‌الله لبنان و جنگ 33روزه از زندان آزاد شد. او پس از آزادی نیز دست از مبارزه نکشید. قنطار یکی از فرماندهان میدانی حزب‌الله بود که در سال ۲۰۱۵میلادی در ۵۳سالگی بر اثر حمله موشکی رژیم‎صهیونیستی به جرمانا، در نزدیکی دمشق سوریه به شهادت رسید و در ضاحیه بیروت به‌خاک سپرده شد.

صلاح شحاده؛ مبارزه در اسارت

صلاح‌الدین مصطفی شحاده ازجمله رهبران حماس است که در اسارت نیز دست از مبارزه نکشید. او در سال 1984نخستین شاخه نظامی جنبش حماس را تحت عنوان مجاهدان فلسطین تشکیل داد. این گروه نظامی از برخی شبکه‌های سری نظامی تشکیل می‌شد که به عملیات علیه اشغالگران می‌پرداخت. نام این گروه در سال 1991 به گردان‌های شهید عزالدین قسام تغییر یافت. این شحاده بود که راهبرد حماس را از هلاکت نظامیان صهیونیست به اسیر کردن آنها جهت آزادی اسرا تغییر داد. او در سال 1988 در شرایطی که در اسارت بود به‎طور محرمانه دستور اجرای عملیات اسیرگرفتن را صادر کرد. شحاده در سال ۲۰۰۲ با اصابت بمب 2هزار کیلویی صهیونیست‌ها به منزلش به شهادت رسید.

احمد جعبری؛ تأکید بر جهاد  به جای مصالحه

احمد جعبری، نخستین‌بار در سال 1982و زمانی که یکی از اعضای سازمان فتح بود، توسط مقامات صهیونیستی دستگیر و زندانی شد. او در دوران 13سال اسارت خود در زندان با برخی از بنیانگذاران حماس ازجمله عبدالعزیز رنتیسی، نزار ریان و صلاح شحاده دیدار کرد و به آنان نزدیک شد. جعبری در نهایت جنبش فتح را ترک کرد و به حماس پیوست. او پس از آزادی در سال 1995 نه‌تنها به‌عنوان فرمانده ارشد شاخه نظامی حماس فعالیت می‌کرد که مسئولیت هماهنگی برای جمع‌آوری حمایت‌های مالی از حماس را نیز بر عهده داشت. او که در طول مبارزات خود به کابوس صهیونیست‌ها تبدیل شده بود، بارها تأکید کرد که راه رهایی ملت فلسطین جهاد و مقاومت است؛ نه مذاکره و مصالحه. جعبری در سال 2012توسط پهپادهای صهیونیستی به شهادت رسید.

جمیل وادی؛‌ تجهیز تیم‌های عملیاتی مقاومت

جمیل وادی، نخستین‌بار در سال1988 به‌مدت 36روز در غزه بازداشت شد و در معرض شکنجه‌های گوناگون جسمی و روحی صهیونیست‌ها قرار گرفت. او یک سال بعد نیز بازداشت و به 18‌ماه زندان محکوم شد. تازه از زندان آزاد شده بود که برای بار سوم در سال 1990 توسط اشغالگران بازداشت و در زندان خان یونس مورد بازجویی و شکنجه قرار گرفت. وادی پس از آزادی در سال 1991 به عضویت گردان‌های عزالدین قسام درآمد و با شجاعتی که از خود نشان داد به فرمانده برجسته‌ای تبدیل شد که تجهیز تیم‌های عملیاتی و طراحی عملیات نظامی علیه اهداف ثابت و متحرک دشمن صهیونیستی را هدایت می‌کرد.

اسماعیل ابو شنب؛‌ مهندس مبارز

اسماعیل ابوشنب، استاد دانشگاه غزه و یکی از مهندسان بنام فلسطینی بود که ارتباط نزدیکی با شیخ احمد یاسین داشت. او در سال 1989 توسط اشغالگران صهیونیست بازداشت شد و بیش از 8سال در اسارت بود. ابوشنب همچنین 17‌ماه را در زندان رمله تحت شکنجه‌های شدید مقام‌های اشغالگر گذراند. او در تمام این مدت در سلول‌های انفرادی نگهداری می‎شد. ابوشنب پس از آزادی نقش مهمی در شکل‌گیری جنبش حماس داشت. از او به‌عنوان یکی از چهره‌های تأثیرگذار در مذاکرات گروه‌های فلسطینی ازجمله فتح و حماس یاد می‌کنند. اسماعیل ابوشنب در سال 2003 میلادی و در پی حمله بالگرد ارتش صهیونیستی به‌خودروی او به شهادت رسید.

عماد عقل؛ شکارچی جاسوسان موساد

عماد عقل، از ساکنان اردوگاه جبالیا در سال 1988 به اتهام عضویت در حماس و مشارکت در انتفاضه محاکمه، زندانی و پس از گذراندن 18‌ماه اسارت از زندان آزاد شد. او پس از آزادی از زندان در سال 1991 به عضویت نخستین تیم عملیاتی شناسایی و شکار جاسوسان درآمد. کار این تیم شناسایی خائنان و کسانی بود که با جوخه‌های ترور اسرائیل همکاری می‌کردند. عماد عقل به‌عنوان مغز متفکر گردان‌های نظامی حماس در سال 1993در درگیری با نظامیان صهیونیست به شهادت رسید.

ابراهیم مقادمه؛ پزشکی که به فرمانده مقاومت تبدیل شد

ابراهیم مقادمه متولد 1952نخستین‌بار در سال 1984 بود که توسط صهیونیست‌ها به اتهام تهیه سلاح برای مبارزان فلسطینی دستگیر و محکوم شد. او در طول 8سال حبس بارها در زندان‌ صهیونیست‌ها شکنجه شد. مقادمه در سال 1992 از زندان آزاد شد و به رسته‌های بالای فرماندهی حماس راه یافت. انتقادهای شدید او که پزشک بیمارستان شفا در غزه نیز بود از فساد تشکیلات خودگردان فلسطین و توافقنامه اسلو و همچنین حمایت صریحش از عملیات‌های حماس باعث شد تشکیلات خودگردان فلسطین نیز بارها او را دستگیر و شکنجه کند، اما بازداشت و فشارهای همزمان صهیونیست‌ها و تشکیلات خودگردان از دامنه فعالیت‌های او  کم نکرد. مقادمه در سال 2003 و در پی حمله بالگرد آپاچی صهیونیست‌ها به‌خودروی او در مرکز غزه به شهادت رسید.

محمد عبدالرئوف المبحوح؛ مصمم‌تر پس از اسارت

محمد عبدالرئوف المبحوح، نخستین‌بار در سال 1978 وارد فعالیت‌های مقاومت فلسطینی شد. او در سال 1986 به‌مدت یک سال توسط صهیونیست‌ها بازداشت و به اتهام همراه داشتن سلاح کلاشنیکف در زندان مرکزی غزه حبس شد. او پس از آزادی از زندان فعالیت‌های جهادی خود را متوقف نکرد، بلکه این فعالیت‌ها را افزایش داد. علاقه المبحوح به شیخ احمد یاسین، بنیانگذار جنبش حماس و صلاح شحاده، بنیانگذار گردان‌های عزالدین قسام فزونی یافت. المبحوح سال 2010 و زمانی که در امارات متحده بود به‌دست تیم تروریستی موساد به شهادت رسید.