تلگرام
اطبای دست‌به‌نسخه در تلگرام
وزارت بهداشت درباره تخلفات ویزیت‌های مجازی هشدار می‌دهد
معصومه حیدری پارسا:
وارد مطب پزشک می‌شوید و پیش از هر چیز، شرح‌حالتان را برای دکتر می‌گویید؛ او هم با دقت گوش می‌کند و سپس سراغ معاینات بالینی می‌رود؛ فشارخون‌تان را می‌گیرد، سفیدی چشمان‌تان را چک می‌کند و بعد برایتان آزمایش و احتمالا عکس و اسکن می‌نویسد تا پس از آوردن نتایج، تشخیص و درمان را شروع کند. اما در کنار این پزشکان، نسل جدیدی از پزشکان هم هستند که نه‌تنها به معاینات بالینی پایبندی ندارند بلکه به‌طورکلی ترجیح می‌دهند بیمار را به حضور نپذیرند و با استفاده از ظرفیت شبکه‌های مجازی به‌خصوص تلگرام، به طبابت بپردازند. چنان که شنیده می‌شود، استقبال مردم از این پزشکان هم بسیار زیاد است اما به گفته مسئولان در وزارت بهداشت نه‌تنها هیچ مجوزی برای طبابت از طریق فضای مجازی برای هیچ پزشکی صادر نشده بلکه ممکن است پزشک آنلاین مورد نظر که از طریق اینترنت به معاینه و درمان می‌پردازد، اصلا پزشک نباشد.
دخترم 6سال است که ازدواج کرده اما بچه‌دار نمی‌شود؛ برای درمان ناباروری چه دارویی تجویز می‌کنید؟ سرطان معده دارم؛ از چه دارویی باید استفاده کنم؟ بیماری آرتروز دارم؛ چه دارویی تجویز می‌کنید؟ دیسک کمر و سیاتیک دارم؛ باید چکار کنم؟ مادرم 2ماه است با ناراحتی گوارشی روبه‌روست؛ چه دارویی باید استفاده کند؟ خیلی نگران کوتاهی قد دخترم هستم؛ باید چه‌کار کنم؟ از پارسال کمردردم شروع شده است؛ درد پاها، لگن و کمرم زیاد شده! تو را به خدا راهنمایی‌ام کنید. پسرم به مواد‌مخدر جدید و روانگردان‌ها معتاد شده است؛ چه تجویزی دارید؟ همه این سؤال‌ها تنها یک جواب دارد: «با داروهایی که برایتان تجویز می‌کنم در کوتاه‌ترین زمان ممکن سلامتی‌تان را به‌دست می‌آورید؛ کافی‌است هزینه را واریز کنید تا در کوتاه‌ترین زمان ممکن از شر بیماری‌تان خلاص شوید. شاید اکنون که این مطالب را می‌خوانید، برایتان سخت باشد که بپذیرید هنوز هم عده‌ای وجود دارند که با وجود رشد و افزایش سطح سواد و تحصیلات در جامعه ما، همه مطالب و حتی شایعاتی را که در کانال‌های تلگرامی عنوان می‌شود به‌راحتی باور می‌کنند و حتی مبالغ بسیار زیادی را روانه جیب پزشکان تلگرامی می‌کنند. اما این یک واقعیت است. این روزها صدها و هزاران کانال روانشناسی، زیبایی، سلامت، طب سنتی، هومیوپاتی و... برای لحظه‌لحظه زندگی مردم نسخه می‌پیچند. اما چه چیزی تضمین می‌کند که این نسخه‌های مجازی، درمان‌تان کند؟ چه‌کسی می‌داند کدام کانال‌ها و گروه‌های سلامت‌محور توسط پزشکی حاذق مدیریت می‌شوند؟
نسخه‌های پزشکی تلگرامی؛ بلای جان مردم
سمیه ـ عضو یکی از کانال‌های پزشکی ـ می‌گوید: «به پیشنهاد یکی از دوستانم عضو یکی از معروف‌ترین کانال‌های تلگرامی شدم و مبلغ 500هزارتومان برای رفع مشکل نفخ معده‌ام هزینه کردم اما نه‌تنها بهتر نشده‌ام بلکه مشکل روده هم پیدا کرده‌ام. با شکایت‌های مکرر هنوز نتوانسته‌ام جوابی بگیرم».
محمد هم که برای درمان سرطان پدرش با عضویت در یکی از کانال‌های پزشکی مبلغ زیادی پرداخت کرده است، می‌گوید: «نه‌تنها پدرم بهبود پیدا نکرده بلکه داروهایی که تجویز کردند، باعث گسترش بیماری‌اش شده است».
مینا خانه‌دار است و برای درمان ناباروری همسرش از شبکه مجازی تلگرام استفاده کرده است. او هم می‌گوید: «پزشکی که هرگز او را ندیدم به من گفت درکمتر از 6ماه نتیجه می‌گیری اما این اتفاق نیفتاد و حتی همسرم دچار مشکلات کبدی شده است».
بیمارستان لقمان، جایی‌است که بیماران مبتلا به مسمومیت‌های دارویی به آن مراجعه می‌کنند. مرتضی که 2روز است همسرش در این بیمارستان بستری شده، می‌گوید: «همسرم برای درمان ناباروری، با رقمی نزدیک به یک‌میلیون تومان، از یکی از کانال‌های تلگرامی دمنوش‌های گیاهی گرفته و این داروها باعث مسمومیت شدیدش شده است».
طبابت تلگرامی هم‌اکنون اگر گشتی در فضای مجازی بزنید با رشد قارچ‌گونه کانال‌هایی روبه‌رو می‌شوید که در آنها ویزیت از راه دور انجام می‌شود. جالب‌تر اینکه اغلب این پزشکان، هزینه خدمات خود را هم به‌صورت اینترنتی دریافت می‌کنند و این امر، پیگیری، برخورد و نظارت را تا حد زیادی با مشکل مواجه می‌کند.
پیروی از نسخه‌های تلگرامی خطای آشکار و اشتباه فاحش است
مدیرکل دفتر نظارت و اعتباربخشی امور درمان وزارت بهداشت با اشاره به تب بالای طبابت در فضای مجازی به همشهری می‌گوید: «طبابت از طریق فضای مجازی میسر نیست و مصلحت این است که مردم به‌طور حضوری به پزشک مراجعه کنند و پزشکی را امین خود بدانند که او را می‌شناسند». علیرضا عسگری می‌گوید: «متأسفانه شاهد حضور افرادی هستیم که در شبکه‌های اجتماعی ازجمله تلگرام دست به توصیه‌های پزشکی و گاهی حتی ویزیت و تجویز دارو می‌زنند که پیروی از این نسخه‌ها، خطای آشکار و اشتباه فاحش است؛ چراکه به‌دلیل پیچیدگی‌های بدن انسان، ضریب حساسیت دارو در آدم‌های مختلف، متفاوت است».
عسگری با اشاره به اینکه ویزیت در فضای مجازی قابل‌قبول نیست، می‌گوید:
«اگر معاینه، فیزیکی نباشد، اصل ویزیت زیر سؤال می‌رود. لازمه هر اتفاقی که بخواهد منجر به درمان و تجویز دارو شود، دیده‌شدن مریض از سوی پزشک است. جالب اینکه دریافت حق ویزیت هم به‌صورت کارت به کارت و کاملا مجازی انجام می‌شود که امکان نظارت را سخت‌تر می‌کند. به هر حال وزارت بهداشت درباره صلاحیت پزشکان در فضای مجازی بارها تذکر داده است اما در درجه نخست مردم باید آگاهی‌های لازم را داشته باشند و بدانند که چون پزشک و بیمار رودررو قرار نمی‌گیرند علاوه بر اینکه روند درمان به‌خوبی طی نمی‌شود، ممکن است تخلف‌های زیادی هم رخ بدهد؛ بنابراین این نوع طبابت، نگرانی‌هایی ایجاد می‌کند. افراد نباید بدون اطلاعات لازم در کانال‌های تلگرامی عضو شوند؛ چون ممکن است عواقب ناخوشایندی برایشان به همراه داشته باشد».
البته یکی از پزشکانی که به شیوه تلگرامی طبابت می‌کنند نظراتی خلاف این مسئول دارد. او از کار خود دفاع می‌کند و می‌گوید: «با توجه به پیشرفت‌های تکنولوژی ارتباطی به‌خصوص شبکه‌های اجتماعی، طبابت از راه دور، بین مردم، بسیار پرطرفدار است. به‌نظر من با توجه به حق‌ویزیت‌های بسیار بالای پزشکان و وقت‌دهی طولانی‌مدت آنها، با ویزیت تلگرامی به بیماران خدمت می‌کنیم؛ ضمن اینکه با توجه به ترافیک و آلودگی هوا به‌جرأت می‌توان گفت یکی از مزایای بهره‌مندی از خدمات پزشکی در شبکه‌های اجتماعی ازجمله تلگرام، کاهش رفت‌وآمد بیماران و جلوگیری از سفرهای غیرضروری است. به‌نظر من طبابت از راه دور یک کار بسیار خوب و مقرون به‌صرفه، هم برای بیمار و هم برای پزشک است».
ادمین یکی دیگر از این کانال‌های پزشکی هم می‌گوید: «ما نزدیک به 2سال است که با همکاری یکی از پزشکان، این کار را انجام می‌دهیم؛ هیچ‌کس هم شکایتی نداشته است. ما با کمترین هزینه می‌توانیم فرد را درحالی‌که در خانه‌اش نشسته درمان کنیم و در واقع، بزرگ‌ترین صرفه‌جویی اقتصادی را برای بیمار انجام می‌دهیم».
علیرضا عسگری: وزارت بهداشت درباره صلاحیت پزشکان در فضای مجازی بارها تذکر داده است اما در درجه نخست مردم باید آگاهی‌های لازم را داشته باشند و بدانند که چون پزشک و بیمار رودررو قرار نمی‌گیرند علاوه بر اینکه روند درمان به‌خوبی طی نمی‌شود، ممکن است تخلف‌های زیادی هم رخ بدهد. افراد نباید بدون اطلاعات لازم در کانال‌های تلگرامی عضو شوند
