واردات لوازم خانگی، آری یا خیر؟

فرخنده رفائی- روزنامه‌نگار

معاون صنایع عمومی وزارت صنعت، معدن و تجارت هفته گذشته از افزایش 16درصدی تولید در صنعت لوازم خانگی کشور خبر داد. محمدمهدی برادران در حاشیه نمایشگاه بین‌المللی صنعت لوازم خانگی گفت که عمق داخلی‌سازی‌ در این صنعت به بالای 65درصد رسیده و حتی محصولاتی داریم که صددرصد تولید داخل هستند. این در حالی است که بازار لوازم خانگی به‌گفته فعالان صنفی در رکودی سنگین به سر می‌برد و تقاضا در کمترین میزان خود در چند سال اخیر است. مصرف‌کنندگان همچنان با احتیاط و به سختی خرید می‌کنند و با وجود نوسان حداقلی قیمت در این بازار، تقاضا افزایشی نداشته است. از سوی دیگر بحث آزادسازی واردات لوازم خانگی گرچه در زمان وزارت فاطمی امین مطرح شد اما در دوره تصدی عباس علی‌آبادی بر کرسی وزارت صمت این موضوع رنگ و بویی جدی‌تر به‌خود گرفته و محتمل‌تر از هر زمان دیگری به‌نظر می‌رسد. علی‌آبادی در آخرین اظهارات خود در این زمینه با بیان اینکه باید انحصار از بازار لوازم خانگی رفع شود، گفت باید به سمتی حرکت کنیم که در عین رقابت‌پذیر کردن صنایع، فرصت انتخاب را برای مردم فراهم کنیم و برای رقابت‌پذیر کردن کالاهای ایرانی، با رعایت تعرفه‌های مناسب، ممکن است مجوز واردات لوازم خانگی صادر شود. جدی شدن بحث واردات این سؤال را مطرح کرده که سیاستگذاری در این زمینه، با توجه به رشد تولید لوازم خانگی در داخل کشور طی 5سالی که‌از ممنوعیت واردات می‌گذرد چگونه خواهد بود و اصولا بازار لوازم خانگی در چه محصولاتی و با چه شرایطی نیاز به واردات دارد؟

اشباع بازار برخی از لوازم خانگی
رئیس اتحادیه فروشندگان لوازم خانگی تهران در پاسخ به این سؤال که رشد 16درصدی تولید لوازم خانگی چه بازتابی در بازار داشته است به همشهری گفت: اثر افزایش تولید در بازار این بوده که ما با کمبود کالا مواجه نیستیم. اکبر پازوکی افزود: بازار لوازم خانگی امروز در زمینه بعضی کالاها اشباع شده و نیازی نیست که خریدار امروز قیمت کالا را بپردازد و 6‌ماه بعد کالا را تحویل بگیرد. به‌گفته این فعال صنفی، بازار لوازم خانگی امروز در زمینه یخچال فریزر بالا و پایین، یخچال فریزر دوقلو و ماشین لباسشویی به اشباع رسیده و هیچ کمبودی در این زمینه وجود ندارد اما در حوزه برخی کالاها همچنان با کمبود مواجهیم.
کولرگازی، ظرفشویی رومیزی و ماکروفر ازجمله اقلامی هستند که به‌گفته پازوکی، با وجود آغاز تولید از سوی برخی شرکت‌های داخلی، همچنان تولید داخلی جوابگوی نیازها نیست و باید برای تامین بازار، واردات انجام شود. وی، برخی لوازم خانگی کوچک ازجمله قهوه‌ساز، دستگاه‌های بخارپز، سرخ کن بدون روغن، اسپرسوساز و غذاساز را نیز از محصولاتی عنوان کرد که یا تولید داخلی ندارند یا به میزان تقاضا تولید نمی‌شوند و باید با واردات نیاز بازار تامین شود. رئیس اتحادیه فروشندگان لوازم خانگی درباره تأثیر واردات بر بهبود وضعیت بازار لوازم‌خانگی نیز گفت: واردات به شرط تولید و وارد کردن تکنولوژی روز دنیا و وارد کردن کالاهایی که تولید داخلی ندارند باید انجام شود. پازوکی با انتقاد از ممنوعیت کلی واردات لوازم خانگی، اضافه کرد: در حال حاضر کالای قاچاق به کشور وارد می‌شود و دولت از حق خود گذشته است؛ کالای بی‌کیفیت و درجه 4 و 5 به خانه مردم راه پیدا کرده و از سوی دیگر ارز در حال خروج از کشور است و همه این موارد به زیان کشور و مردم است.

کاهش قیمت اقلام قاچاق
رئیس اتحادیه فروشندگان لوازم خانگی با اشاره به تأثیرگذار بودن واردات بر بازار لوازم خانگی گفت: از وقتی بحث واردات از سوی وزیر صمت مطرح شده قیمت اقلام قاچاق در بازار با کاهش همراه بوده و آزادسازی هدفمند واردات می‌تواند بهبود قیمت‌ها را در بازار موجب شود. به‌گفته پازوکی ،در این مدت قیمت کالاهای تولید داخل تغییری نداشته و بازار با کمترین نوسان و بیشترین رکود مواجه بوده است.

عمق داخلی‌سازی‌ لوازم خانگی
رئیس اتحادیه فروشندگان لوازم خانگی عمق داخلی‌سازی‌ لوازم خانگی را در اقلام مختلف متفاوت دانست و افزود: در حال حاضر موتور تمام لوازم خانگی وارداتی است و کارخانه‌ای که در این زمینه در کشور فعال شده هنوز قادر به تولید موتورهای اینورتر نیست. پمپ تخلیه و پمپ شست‌و شوی ظرفشویی و لباسشویی و همچنین بردهای الکتریکی همچنان در داخل کشور تولید نمی‌شود و وارداتی است، اما بااین حال عمق داخلی‌سازی‌ در برخی لوازم خانگی به 70تا 75درصد رسیده است که یخچال فریزر، سایدبای ساید و لباسشویی ازجمله آنهاست. به‌گفته پازوکی در زمینه وسایل
 صوتی تصویری عمق داخلی‌سازی‌ 30تا 35درصد، در ظرفشویی 50درصد، در کولر آبی 100درصد و در کولر گازی 30 تا 35درصد است.