هنرمندی با ضایعات

محمود مولایی

تفکیک زباله از مبدأ به کاهش چشمگیر پسماند خشک در مجتمع‌های جمع‌آوری پسماند منجر می‌شود؛ به‌طوری که رعایت تفکیک زباله از مبدأ دغدغه مسئولان نگهداری از شهر و حفظ محیط‌زیست است. حالا فرض کنید دورریختنی‌ها به یک هنر تجسمی تبدیل و به‌صورت یک تابلو به دیوار خانه نصب شود؛ کاری که یک کارآفرین انجام می‌دهد و در کار خود موفقیت‌هایی را به‌دست آورده.

آغاز کار
«مونا اکبری نظری» اهل استان تهران است و در شهرستان پردیس زندگی می‌کند. این کارآفرین درباره اینکه چگونه از دورریزها استفاده می‌کند، به همشهری می‌گوید: «سال‌1392 به‌دلیل مشکلات، روزهای سختی را گذراندم. متوجه شدم توده‌ای در روده‌ام ایجاد شده است. مشکلات سبب افسردگی من شد. پیش از این اتفاقات فعالیت‌های هنری داشتم و چون نمی‌توانستم لوازم هنری خریداری کنم، از هر آنچه اطراف خود می‌دیدم که دورریز به‌حساب می‌آمد، یک تابلوی هنری ساختم. وقتی این کار را ادامه دادم، متوجه شدم اطرافیانم استقبال زیادی از آن می‌کنند. یکی می‌گفت یک تابلو هم برای من بساز، دیگری می‌خواست کار تجسمی برایش انجام دهم. همه اینها سبب شد که فعالیت خود را در هنر تجسمی بیشتر کنم و به تبلیغات کار نیز بپردازم. بعد متوجه شدم کارم مورد توجه شهرداری قرار گرفته است. برای همین، در مسابقه‌های مختلف فرهنگی در شهرداری شرکت کردم و بعد به من پیشنهاد شد که به‌عنوان آموزشگر برای علاقه‌مندان تدریس کنم. مثلا به سرای محله‌ها می‌رفتم و تدریس می‌کردم.»

دورریختنی‌های ارزشمند
مونا اکبری نظری در ادامه گفت‌وگو توضیح می‌دهد: «از سال1395 که با شهرداری همکاری کردم، به‌عنوان کارآفرین معرفی شدم چون همیشه سعی کردم با کمترین هزینه به علاقه‌مندان آموزش دهم که با حفظ محیط‌زیست و نگهداری از محل زندگی خود، اشتغال‌زایی کنند.»  این کارآفرین ادامه می‌دهد: «زمانی که به آموزش‌دادن مشغول بودم به هنرجوها می‌گفتم شما باید از هر آنچه دیگر به آن نیاز ندارید و دورریز است، استفاده کنید و به چرخه تولید بازگردانید. ابتدا از آنها خواستم دورریزها را داخل کلاس بیاورند و بعد یاد می‌دادم که چگونه می‌توان از دورریزها به بهترین شکل استفاده کرد.» اکبری نظری عنوان می‌کند: «به‌نظر من، خیلی‌ها استفاده از دوریزها را دوست دارند، اما نمی‌دانند که چگونه می‌توان دورریزها را داخل سطل زباله نینداخت. البته خودم هم قبلا فکر می‌کردم هر چیزی که به درد نمی‌خورد، پسماند است و باید داخل سطل زباله برود، اما زمانی که خودم به استفاده از دورریزها روی آوردم، متوجه شدم خیلی از دورریختنی‌ها شاید اصلا دورریختنی نباشد. همین باعث شد که به کاری که می‌کنم، با قدرت ادامه دهم.»

 همکاری با سرای محله و آموزش و پرورش
مونا اکبری نظری علاوه بر همکاری با سراهای محله و فرهنگسراها، با آموزش و پرورش هم همکاری می‌کند. او در این‌باره می‌گوید:‌ «مسئول خانه محیط‌زیست فشم با استقبال از فعالیت‌های من، کمک کرد تا علاوه بر درآمدزایی، به‌عنوان حامی محیط‌زیست در این زمینه کار کنم. البته از ابتدای کارم، وقتی طبیعت‌گردی می‎‌‌کردم، پسماند خشکی که در طبیعت رها شده بود، نظرم را جلب می‌کرد تا با آن یک تابلو هنری بسازم. آسیب‌هایی که مردم به درختان زده بودند را می‌دیدم و از چوبی که سوخته بود‌ نیز در کارم استفاده می‌کردم. من از همان چوب سوخته یک اثر حجمی درست می‌کردم؛ یعنی از همان ابتدا نگاه من به طبیعت بیشتر شده است و تا جایی که بتوانم در حفظ محیط‌زیست تلاش می‌کنم.»  این کارآفرین تأکید می‌کند: «در واقع فعالیت‌های خود را در جاهایی که نیاز به آموزش استفاده از دورریزها‌ست، ادامه دادم و همچنان همین کار را می‌کنم؛ اینکه بهترین استفاده از دورریختنی‌ها چیست. هر کمکی بابت چنین فعالیتی را با جان و دل انجام می‌دهم، چون به‌کار خودم علاقه‌مندم و دغدغه حفظ محیط‌زیست را دارم.»

افکار منفی
این هنرمند حالا کارگاهی را در شهرستان پردیس اداره می‌کند و به‌گفته خودش، کارهایش به‌صورت آنلاین دیده می‌شود و به فروش می‌رسد. اکبری نظری می‌گوید: «قبلا افرادی که علاقه‌مند بودند، به کارگاه می‌آمدند و در اینجا آموزش می‌دیدند. الان شرایط فرق کرده و بعد از یکی دو جلسه آموزش، هنرجو را به سرای محله و فرهنگسرا معرفی می‌کنم تا در آنجا دوره آموزش را سپری کند. یکی دو سالی هم به مناطق محروم در هرمزگان رفتم و به مردم آموزش دادم.»  او که حالا سلامتی خود را به‌دست آورده است، اضافه می‌کند: «هیچ‌چیزی دورریختنی نیست به غیر از افکار منفی. وقتی افکار منفی را کنار بگذاریم، متوجه می‌شویم واقعا هیچ‌چیزی دورریختنی نیست.»