غارهایی بهعنوان خانه سالمندان
راه طولانی کوچ، خانههایی را بهوجود آورده بود که محل نگهداری از سالمندان بود
نظریه نسبیت زمان را دقیقا در مسیر برگشت میتوان اثبات کرد؛ هم راه طولانیتر میشود و همزمان کش میآید.
هوا داشت تاریک میشد و ما به غاری کمعمق رسیدیم که آثاری از زندگی و کوزه شکستههایی قدیمی در آن دیده میشد.
بنا بر برخی روایتها، در گذشته رسم بر این بوده که افراد پیر و ناتوانِ از پیمودن مسیر را، در این غارها همراه آب و غذا میگذاشتند که به «خرفتخانه» معروف است و خود مسیر کوچ را ادامه میدادند. کارشناسان میگویند: سنت رها کردن افراد سالمند در دیگر قبایل کوچنده جهان هم رایج بوده و تا همین اواخر هم، این رسم در برخی نقاط دورافتاده ژاپن همچنان وجود داشته است.
البته رسم رهاکردن سالمندان بیمار و ناتوان در کوه و کمر امروزه وجود ندارد و میتوان حدس زد که در میان عشایر ایران، دستکم از 2 یا ۳ نسل قبل به اینسو، رفتار با سالمندان تغییر کرده و کاربرد خرفتخانهها منسوخ شده است.
اقوام باستانی ما کوچندگانی بودند که پس از یکجانشینی دولتشهر بزرگی را بنا کردهاند؛ اما کوچ، چون سفری در زمان تاکنون همراه ایرانیان باقی مانده است.