رضا یادگاری مسئول اجرایی کمیسیون کارآفرینی شهرداری تهران است. او البته نزدیک به یک دهه قبل، نخستین مسئول ستادهای کارآفرینی شهر تهران نیز بوده است. پس از برگزاری نخستین جلسه این کمیسیون، به دیدن او رفتیم تا از زیر و بم ایجاد این کمیسیون بیشتر بدانیم.
اول کمی از سابقه کارآفرینی و مراکز مرتبط با آن در شهرداری بگویید.
12سال پیش ستاد کارآفرینی شهرداری تهران تشکیل شد با این نیت که مشاغل محلی و منطقه‌ای در هر پهنه‌ای شناسایی و فعال شود و هر منطقه‌ای با توجه به بافت و خصوصیات و توانمندی‌های آدم‌هایش، بتواند مراکز کارآفرینی تشکیل دهد و از قِبَل مشاوره و راهنمایی این آدم‌ها، فرصت‌های کسب‌وکار محلی و خانگی و شهری ایجاد شود. برای این کار بودجه و ساختمان‌هایی هم در نظر گرفته شد. البته بعدها این مراکز به حاشیه رفتند و از وظیفه ذاتی و اصلی‌شان دور ماندند و به همین دلیل نتوانستند ثمربخش باشند. اما در مدیریت شهری جدید، نگاه‌ها به کارآفرینی، متفاوت است. جناب افشانی ـ شهردار ـ کسی را به عنوان رئیس دفترشان انتخاب کرده‌اند که خودش مسئول چند هلدینگ بزرگ اقتصادی است. نگاه جناب افشانی، تبدیل شهرداری به سازمانی با درآمدهای پایدار خاص خودش است و به همین دلیل سراغ چنین نگاه و چنین آدم‌هایی رفته است. جناب شجاع‌پوریان و محمد حقانی با این نگاه، تصمیم گرفتند در معاونت اجتماعی، به انجام چنین کارهایی اقدام کنند.
یعنی شکل‌گیری این کمیسیون مبتنی بر دغدغه‌های شهردار جدید بوده و چه بسا اگر شهردار دیگری انتخاب می‌شد، شاهد شکل‌گیری‌اش نبودیم؟
بله، دقیقا همین‌طور است.
و بعد چه اتفاقی افتاد؟
مهندس حقانی ـ مشاور عالی معاون اجتماعی‌فرهنگی شهردار ـ به‌شدت مصر بودند که این اتفاق بیفتد و مردم و محلات، صاحب کسب‌وکارها و مشاغلی شوند، ضمن اینکه توانایی‌های محلات نیز در این حوزه شناسایی شود. دست‌آخر اینکه از امکانات سرمایه‌گذاری و فکری کارآفرینان بزرگ نیز استفاده شود و طرح و ایده بیاورند و هم برای خودشان و هم برای شهر تهران و مردم، ایجاد شغل و درآمد کنند.
ساختار شهرداری تهران، معاونت و سازمان و شرکت و اداره دارد ولی کمیسیون خیلی کم دارد. چرا مثلا این ایده شما تبدیل به یک اداره نشده است؟
بگذارید مثالی بزنم؛ سازمان «اوج»کارش را در کنار سازمان صداوسیما انجام می‌دهد؛ فیلم می‌سازد، سریال تولید می‌کند و... سازمان اوج در واقع قصد دارد بخشی از خط قرمزها و محدودیت‌هایی را که صداوسیما دارد کنار بزند و کارهای جدیدی بسازد که موفق به این کار هم شده است. این کار با وجود بدنه اداری و عریض و طویل سازمان صداوسیما شاید شدنی نبود. حالا تاکید دکتر شجاع‌پوریان و مهندس حقانی هم این بوده که به‌هرحال بدنه شهرداری، 12سال است که اداره‌ای به نام کارآفرینی دارد، حالا که این اداره معذوریت‌ها و محدودیت‌های خاص خودش را دارد، این کمیسیون برای کمک آمده است. ما هم موانع را برداریم. نیازی هم به ساختاری از قبیل بودجه و اداره و... نداریم. ما 500کارآفرین بزرگ را شناسایی کرده‌ایم که در قدم اول 40 نفر از آنها در این کمیسیون حضور دارند؛ شخصیت‌هایی چون احد عظیم‌زاده (صاحب برند فرش عظیم‌زاده) مهندس فتاحی(بنیانگذار امرسان) و بهروز فروتن (قهرمان صنعت) و... کسانی هر کدام برای خودشان یک غول صنعتی و کارآفرینی هستند. این افراد قرار است هم طرح بدهند و هم معضلات را بررسی کنند و خط بدهند؛ مثلا نادر رفتاری- بنیانگذار چلوکباب‌های رفتاری- قرار است که بخش غذایی و جشنواره‌های غذایی و سنتی و رستوران‌های جدید و... را برعهده بگیرد یا احمد عظیم‌زاده که طرح ایجاد 2هتل 60طبقه را آماده اجرا دارد و گفته اگر شهرداری همکاری کند و مانعی ایجاد نکند، مشکلی با این کار ندارد یا دکتر انصاری- بنیانگذار مارکوپولو- که قرار است در حوزه تورهای گردشگری تهران و جشنواره‌های گردشگری و... کار کند و طرح و ایده بدهد. یکی از ایده‌هایش خرید اتوبوس‌های 2طبقه شیک برای گردشگری شهری است. می‌خواهم عرض کنم که کمیسیون کاملا اجرایی است.
با این تفاوت که قبلا این حوزه‌ها در اختیار کارمندانی بوده است که انگیزه، ایده و تخصص چندانی نداشته‌اند...
بله، دقیقا. الان بزرگان هر صنعتی دارند در حوزه کاری خودشان ورود پیدا می‌کنند و ایده‌های نوآورانه می‌دهند.
در شهرداری‌های قبلی هم ایده‌هایی برای درآمدهای شهرداری مطرح بود. تفاوت ایده و نگاه شما در چیست؟
در دوره‌های قبلی در حوزه شهرفروشی و تراکم‌فروشی و امثالهم بود که درآمدهایی ایجاد می‌شد. اما حالا ما قصد داریم از پتانسیل‌های خود شهر و مردم در راستای ایجاد کسب و کار و شغل و توسعه پایتخت استفاده کنیم. الان کارآفرینان بزرگ که نیازی به شهرداری ندارند پا پیش گذاشته‌اند و تنها درخواست‌شان این است که اذیت‌های معمول و مرسوم بخش‌های اداری دست‌وبال آنها را نبندد. این اتفاق بزرگی است.
بخش آموزشی و فرهنگسازی قضیه چطور می‌شود؟
خانم حاتمی‌پور- بنیانگذار فلامینگو- گفته که می‌تواند آموزش کارآفرینی و مسائل مرتبط با آن را بر عهده بگیرد؛ مثلا در برج میلاد یا فرهنگسراها یا هر جایی که امکانش باشد، سمینارها و دوره‌هایی برگزار شود. همه‌چیز قرار است توسط حرفه‌ای‌های این کار انجام شود.
اینها که می‌گویید خیلی خوبند، این ایده‌ها از کی اجرایی می‌شوند؟
از همین الان اجرایی شده‌اند. طرح‌های آقایان رفتاری و دکتر انصاری و سلطانی و شریفی در حوزه‌های غذایی و گردشگری و اسباب‌بازی و... در حال پیگیری است و به‌زودی اجرایی خواهد شد. پشتوانه اجرای این ایده، نگاه شخص دکتر شجاع‌پوریان و همچنین مهندس حقانی است. شخص مهندس حقانی اشاره کرد که شخصا به شهرداران و معاونان آنها زنگ می‌زند تا این کارها و ایده‌ها به‌راحتی اجرایی شود و مانعی ایجاد نشود؛ نه اینکه برای تصویب بروند و 60نفر نظر بدهند و شامل مرور زمان بشود.
شاید این شبهه مطرح شود که شهرداری و کارآفرینان دارند برای هم نوشابه باز می‌کنند و قرار است هر دو از این کار نفع ببرند. مردم کجای ماجرا هستند؟
ببینید! هرکسی مسئول کمیته و بخش تخصصی خود است؛ مثلا اگر آقای رفتاری بخواهد جشنواره‌های غذایی و سنتی و... را پیگیری کند خودش که غذا تولید نمی‌کند؛ اینها فقط خط می‌دهند و نظارت می‌کنند و مشاوره می‌دهند. چه کسانی کار تولید را باید انجام بدهند؟ مردم. فقط با این تفاوت که کاملا حرفه‌ای و شسته و رفته؛ طوری که اگر یک توریست خارجی هم آمد، برایش جذابیت داشته باشد؛ نه اینکه صرفا مدنظر داشته باشیم که بله، صرفا قرار است برای زنان سرپرست خانوار و به‌طور سنتی و غیرحرفه‌ای کسب‌وکارهایی ایجاد شود. می‌خواهیم نتیجه کار، در شأن و شخصیت مردمان پایتخت باشد.
جوان‌ترها این میان چکاره‌اند؟
با دانشگاه‌ها و دانشکده‌های کارآفرینی و پردیس‌های علم و فناوری و... در ارتباطیم. در کمیسیون به روی جوان‌ها باز است؛ همه می‌توانند مراجعه کنند. ما با استارتاپ‌ها هم در ارتباط هستیم و از طرح‌های نوآورانه حمایت خواهیم کرد. جوانان هم اگر ایده‌هایی دارند، می‌توانند به کمیسیون مراجعه کنند؛ از ایده‌های آنها مشروط به اینکه توسط اعضایی که خودشان متخصص این بازارها هستند، تایید شوند و قابلیت درآمدزایی داشته باشند حمایت خواهد شد تا به شکل صحیحی اجرا شوند.
مسئول اجرایی کمیسیون کارآفرینی ایران از زیر و بم ایجاد این کمیسیون می‌گوید
کاملا جدی هستیم
در همینه زمینه :
