نکات باریکتر از مو برای پیشگیری و درمان با فرمول های طب کهن
مروّجان خرافات پزشکی بلای جان طب سنتی
سالهاست که ایرانیها در تابستان عرق نعناع و بیدمشک میخورند و در زمستان جوشانده. بسیاری از عرقیجات و گیاهان سنتی جای خود را در زندگی مردم حفظ کردهاند، اما مشکل دقیقا از آنجا شروع شده که برخی مداخلهگران در حوزه پزشکی و درمانی با عناوینی از جمله حکیم و طبیب سنتی از همین باورهای مردمی و اسامی آشنای محصولات سنتی سوءاستفاده کردند؛ آنهایی که آبغوره را برای کاهش تب، زردچوبه و دارچین را برای دیابت، چکاندن عرق کاسنی و عسل در چشم را برای بهبود بینایی و خوردن عرق رازیانه و کاسنی را برای تقویت چشم به مراجعانشان تجویز میکنند یا به آنها میگویند عسل و زاج سفید را برای رفع مشکلات رحمی یا مدفوع الاغ ماده را برای برطرف شدن مشکلات تنفسی استفاده کنند، اما در نهایت بیمار زمانی به بیمارستان میرسد که فرصت طلایی درمان را از دست داده و بیماریای که با چند داروی ساده درمان میشده، در شرایط بسیار سخت قرار گرفته است. چند فعال معروف هم دارند که حسین روازاده یکی از آنهاست که البته چندی پیش نظام پزشکی کشور بالاخره تصمیم گرفت، محرومیت دائمی را برای این «حکیمدکتر» درنظر بگیرد.
طب سنتی قابل اعتماد است؟
عضو هیأتمدیره سازمان نظامپزشکی در پاسخ به این سؤال که بهطور کلی آیا میتوان به طب سنتی اعتماد کرد، میگوید: «چند سال پیش در ایران «پیاچدی» طب سنتی ایرانی مطرح شد که تأکید بر پژوهش در این رشته داشت؛ به این معنا که کسی که ادعای درمانی مطرح میکند برای اثبات ادعایش تلاش و مطالعه کند؛ اینکه چند بیمار را بررسی کند؛ دقیقا همان اتفاقی که درباره داروها صورت میگیرد و کارآزمایی بالینی روی افراد حقیقی درباره آنها انجام میشود.» سیدمحمد میرخانی با بیان اینکه ۳۵۰پزشک متخصص طب ایرانی در کشور فعالند، ادامه میدهد: «کسانی که میخواهند از این خدمات استفاده کنند، بهتر است به همین پزشکان مراجعه کنند. روش شناسایی آنها هم چندان سخت نیست؛ نه برای متخصصان طب ایرانی و سنتی که درباره همه پزشکان، نام آن فرد را در سایت سازمان نظامپزشکی جستوجو کنند و آگاه شوند که اصلا چنین فردی اجازه فعالیت درمانی دارد یا خیر. مردم نباید به عناوینی که در صفحات شخصی فضای مجازی قید میشود، اعتماد کنند؛ چون در صورت بروز تخلف، پیگیری و شکایت از کسانی که در زیرمجموعه نظامپزشکی نیستند، سخت است.»
حکم برای مروج خرافات پزشکی
سیدمحمد میرخانی، عضو هیأتمدیره سازمان نظامپزشکی معتقد است با حکم محرومیت دائمی روازاده، قدمی کوچک در صدور یک حکم توسط یک دادگاه برداشته شده، اما گامی بزرگ برای مبارزه با خرافات طبی را رقم زده است. او میگوید: «شاید روازاده پیشرو در خرافات پزشکی نباشد و نفرات معروفتر از او هم هستند اما چون پزشک نیستند، سازمان نظام پزشکی نمیتواند درباره آنها تصمیمگیری کند.» او درباره عوامل حکم محرومیت این پزشک از طبابت میگوید:«شکایتهای زیادی از او شده. البته او در پاندومی کرونا حکم ممنوعیت فعالیت موقت داشته و یکبار هم محرومیت یکساله گرفته، اما اینبار با توجه به شکایتهای زیاد از سوی مردم و ارکان مختلف سازمان نظامپزشکی، در دادگاه محکوم و ممنوعالفعالیت شد. این حکم پس از تأیید در دادگاه تجدیدنظر رسانهای شد.»
غیرپزشکان؛ بلای جان طب سنتی
میرخانی درباره اینکه چه باید کرد تا مردم آگاهی بیشتری از این فعالیتهای غیرعلمی داشته باشند، میگوید: «خدمات درمانی ازجمله معاینه و تجویز دارو توسط هر کسی غیر از پزشک در قانون جرمانگاری شده. روشهای کلاهبرداری این افراد بایداز طریق رسانهها به مردم منتقل شود تا هم آگاهی صورت بگیرد و هم قانون جلوی فعالیت آنها را بگیرد.» این عضو هیأتمدیره نظامپزشکی فضای مجازی را منجر به فعالتر شدن این افراد میداند و میگوید:«همین حالا عطاریهای آنلاین، داروهای سنتی و ادویهجات مختلف را با ادعای درمانی به مردم میفروشند. داروهایشان هم عمدتا حاوی مواد شیمیایی یا مخدر هستند که به شکل غیربهداشتی تبدیل به کپسول و پودر شدهاند.»
مجازات مداخلهگران غیرمجاز پزشکی کم است
درباره اینکه چه عاملی باعث شده که در یک دهه اخیر توجه مردم به طب سنتی بیشتر شود، رضا لاریپور، سخنگوی سازمان نظامپزشکی ایران میگوید: «اغراقهایی برای برخی درمانهای سنتی وجود دارد که عمدتا مبنای علمی ندارند و از سوی افراد غیرعلمی تجویز میشوند.» او البته طب ایرانی -اسلامی را تأیید میکند و میگوید:«طب ایرانی قدیم تجربه طبیبانی بوده که در طول سالها برای درمان یک بیماری به نتیجه رسیده بودند. آن طب، قابلقبول است و همین حالا هم فارغالتحصیلانی در رشته طب سنتی داریم که مبتنی بر کتب و دستورالعملهای طبی بهعنوان طب مکمل در حال فعالیتند و فعالیتشان هم ممنوع نیست. تاکنون هم هیچ متخصص طب سنتی و ایرانی ادعای درمان سرطان نداشته است.»
کمای دیابت با تجویزهای غیرعلمی
«عرقیجات و گیاهان سنتی نامهای آشنایی برای مردم هستند، اما هیچ زمانی بهعنوان داروهای درمانی مورد استفاده قرار نگرفته بودند، ولی حالا این افراد همانها را بهعنوان درمانهای سرطان و بیماریهای پوستی به مردم تجویز میکنند.» این نکته را هم میرخانی بیان میکند و میگوید: «این افراد برای بیمارانشان دورههای ۲۱روزه تا ۳ماهه درنظر میگیرند و این یعنی از دست رفتن زمان مناسب برای درمان یک عارضه جدی. آنها برای فردی که مبتلا به دیابت است، زردچوبه، دارچین و... تجویز میکنند که حتی ممکن است فرد در چند روز اول با کاهش قند خون مواجه شود، اما چون داروی مناسبی دریافت نکرده و قند وارد سلولها نمیشود، بدن شروع به سوزاندن ذخایر چربی میکند و درنهایت فرد در وضعیت مرگآور و کمای دیابتی به بیمارستان میرسد.»