گفت‌وگو
فلسطین روی جامعه جهانی حساب باز نمی‌کند
گفت‌وگو با مسئول بخش فلسطین در روزنامه الاخبار لبنان
سیاوش فلاح‌پور/ خبرنگار:
بحران اخیر قدس با واکنش تند مجمع عمومی سازمان ملل به آمریکا وارد مرحله جدیدی شده است. مرحله بعدی این بحران چه خواهد بود؟ تصمیم ترامپ چه تأثیری بر جایگاه تشکیلات خودگردان در جامعه فلسطین دارد و آیا هنوز هم امیدی به مصالحه فلسطین باقی مانده است؟ این سؤالات را با عبدالرحمن نصار، روزنامه‌نگار و مسئول بخش فلسطین در روزنامه الاخبار لبنان در میان گذاشتیم. او اکنون در رام‌الله مستقر است.
تأثیر بحران اخیری را که در پی تصمیم ترامپ برای انتقال سفارت این کشور از تل‌آویو به بیت‌المقدس در فضای داخلی فلسطین ایجاد شده چگونه ارزیابی می‌کنید؟
ابتدا باید اشاره کنم اقدام ترامپ، نه مردم فلسطین بلکه تشکیلات خودگردان را دچار بحران کرده است، چرا که موضع بدنه اجتماعی در قبال اشغالگری و مقاومت همواره روشن بوده و این را به خوبی می‌توان در اعتراضات گسترده مردمی اخیر مشاهده کرد؛ اگرچه هنوز وارد مرحله انتفاضه نشده است. اما شعار تشکیلات، همواره حرکت به سوی تشکیل کشور براساس مرزهای 1967 و به رسمیت شناختن قدس شرقی به‌عنوان پایتخت فلسطین از طریق مذاکره و توافق بوده است. اکنون با تصمیم ترامپ درباره قدس، اصولا مشروعیت تشکیلات خودگردان زیر سؤال رفته چرا که دیگر بیش از این جایی برای سازش و پذیرش طرف مقابل در اختیار ندارد و از این بابت است که امروز تشکیلات خودگردان دچار بحران جدی است.
از دید شما بعد از واکنش مجمع عمومی سازمان ملل و کشورهای عربی، اقدام بعدی دولت آمریکا در قبال قدس چه خواهد بود؟
پاسخ به این سؤال بیش از هر چیز به وضعیت اعتراضات مردمی بستگی دارد. اگر این اعتراضات با شدت فعلی تداوم داشته باشد آمریکا ناچار است برنامه‌های خود را به تعویق بیندازد. از این‌رو بر نقش اعتراضات مردمی تأکید می‌کنم که دولت‌های عربی، ازجمله عربستان و یا تشکیلات خودگردان توانایی فشار بر آمریکا برای تغییر و یا حتی به تأخیر انداختن برنامه‌های این کشور را ندارند.
بعد از واکنش سریع جامعه جهانی به تصمیم ترامپ در مجمع عمومی سازمان ملل، اکنون فلسطین تا چه میزان روی جامعه جهانی حساب می‌کند؟
بدون شک در پی تصمیم رئیس‌جمهور آمریکا، همراهی قابل‌توجهی در سطح جهانی با فلسطین شکل گرفته است. اما به باور من مردم فلسطین به‌طور جدی روی جامعه جهانی حساب باز نمی‌کنند. البته این نافی اهمیت اقدامات اخیر جامعه جهانی در مجمع عمومی و یا شورای امنیت سازمان‌ملل نیست، اما از سوی دیگر نیز نمی‌توان فراموش کرد این اولین‌بار است که جامعه جهانی طی 67 سال گذشته حق را به‌طور صحیح به فلسطینیان داده، چرا‌که حتی قطعنامه این نهاد برای بازگشت پناهجویان نیز صرفا یک قطعنامه باقی ماند و هیچ‌گاه اجرایی نشد.
از سوی دیگر و به دور از توجه رسانه‌ها، اسرائیل جمعه گذشته جلسه‌ای را با عنوان رسیدگی به وضعیت سربازان اسیر این رژیم در غزه، در شورای امنیت سازمان ملل برگزار کرد. اسرائیل با چنین اقدامی در حقیقت این پیام را ارسال کرده که اگر به‌دنبال پیگیری حقوق خود در مجامع بین‌المللی هستید، ما نیز می‌توانیم در مسائل دیگری این سازمان‌ها را با خود همراه سازیم. از این‌رو می‌توان گفت اصلی‌ترین عامل تعیین‌کننده برای احقاق حقوق فلسطینیان، تداوم اعتراضات مردمی به‌ویژه در کرانه غربی است.
در سایه بحران اخیر، چه آینده‌ای در انتظار مصالحه فلسطین میان جنبش حماس و تشکیلات خودگردان خواهد بود؟
حماس طی 2روز گذشته صراحتا نسبت به نابودی مصالحه هشدار داده است. تشکیلات خودگردان از ابتدا به‌دنبال سیطره بر غزه و ارائه این تصویر به جامعه جهانی بود تا مشروعیت لازم برای تشکیل کشور را کسب کند، اما ناگهان ترامپ از راه رسید و قدس را هم از آنها گرفت! بنابراین در شرایط فعلی نه‌تنها مصالحه، بلکه تشکیلات خودگردان زیر سؤال رفته است.
این در حالی است که تشکیلات از ابتدا به غزه به‌عنوان ابزاری برای برنامه‌های سیاسی خود می‌نگریست و به تعهدات خود در مصالحه، ازجمله ارائه خدمات به ساکنین غزه و یا پرداخت حقوق کارمندان زیر فشارهای اسرائیل و آمریکا عمل نکرد. از این‌رو می‌توان گفت مصالحه فلسطین اگر از بین نرفته باشد، متوقف شده است.
