علیصدر در صدر توجه همدان 2018

ناهید زند| همدان- خبرنگار:

استان همدان و به ویژه غار علیصدر این روزها در تب و تاب تدارک مقدمات نشست‌ها و برنامه‌هایی برای رونق گردشگری است. برای آگاهی از شرایط و وضعیت بزرگ‌ترین غار آبی جهان در یک روز شلوغ با مسافران، کارکنان و مدیر این مجموعه همراه شدیم. 


عکاسی

وارد غار که می‌شوی چند عکاس با دوربین‌های نسبتا قدیمی عکس فوری می‌گیرند و یک دقیقه بعد به قول خودشان خاطره تحویل مردم می‌دهند. یکی می‌گوید: امسال مسافر بیشتر شده و خدا را شکر کار ما هم رونق گرفته، البته مثل قدیم نیست چون همه دوربین دارند و از خودشان در هر جای غار که بخواهند عکس می‌گیرند. 
در صف طولانی قایق نوازنده‌ای با چگورش مردم را مشغول کرده، گویا از آذربایجان آمده و در روزهای شلوغ برای مردم داستان می‌گوید و شعر ترکی می‌خواند. مردم هم او را بی‌نصیب نمی‌گذارند و به رسم قدیم به قول خودشان دوران و شاباشی می‌دهند. 


منافع مدیران

مسیر ویژه 2، 3 سالی است به بهره‌برداری رسیده و کمی خلوت‌تر از مسیر قدیم و البته گران‌تر است. مسیر جدید را برای بازدید انتخاب می‌کنیم. قایقران در طول مسیر گاهی مکثی می‌کند و درباره سنگی توضیحی می‌دهد. مثلا سنگی را به پنجه عقاب تشبیه می‌کند و جایی را قایق شکسته می‌خواند. در ابتدای مسیر پیاده‌روی یا هزارقندیل که از قایق پیاده می‌شویم، چند راهنما منتظر گردشگران هستند. این غار حدود 24 راهنما دارد که 10 نفر از آنها به زبان انگلیسی مسلط هستند. تا رسیدن قایق دوم با یکی از راهنماها هم‌صحبت 
می‌شویم. 6 سال است که در شرکت علیصدر مشغول کار است. رغبتی به ذکر نامش ندارد اما با روی باز به تمام پرسش‌ها پاسخ می‌دهد. 

دیپلم دارد و 6 تا 9 ماه از سال را در غار کار می‌کند. از حقوق و مزایای خود راضی است اما دوست دارد نگاه مدیران به حفاظت و نگهداری از غار بلندمدت باشد. او می‌گوید: هر مدیری آمده، بیش از آنکه به فکر غار باشد، به فکر منافع خود و شرکتش بوده است. در سال‌های اخیر وضعیت کمی بهتر شده است اما نباید به همین اندازه قناعت شود. بزرگ‌ترین مشکل این غار این است که برای گردشگر ایرانی فرهنگ‌سازی خوبی صورت نگرفته است. 

با خوراکی وارد غار می‌شوند، زباله‌ها را داخل غار رها کرده و می‌روند. برخی مسافران اینجا را با دستشویی عمومی اشتباه می‌گیرند و بوی نامطبوعی فضای غار را پر می‌کند. البته من قبول دارم در سالن انتظار سرویس بهداشتی به اندازه کافی نیست اما در محوطه بیرونی غار به قدر کفایت وجود دارد. وی درباره آموزش‌هایی که دیده می‌گوید: برای کارکنان غار همه ساله کلاس‌ها و کارگاه‌های آموزشی زیادی برگزار می‌شود، مثلا آموزش زبان انگلیسی، شنا و امداد. 


کار سخت

راهنمایی که با خوشرویی به مسافران خوشامد می‌گوید و گاهی با زبان ترکی با آنان گفت‌وگو می‌کند، معتقد است: غار برای مردم روستای ما یک نعمت خدادادی است که باید بیشتر قدر آن را بدانیم. قبلا مردم سنگ‌های آن را می‌شکستند و برای تزئین به خانه خود می‌بردند اما خوشبختانه امروز فهمیده‌اند نان سفره‌شان از این غار تامین می‌شود و باید مواظب آن باشند. کاش مسئولان هم بدانند که این غار منبع درآمد هزاران نفر است و برای حفظ آن دقت بیشتری به خرج دهند. 

درباره تحصیلاتش می‌پرسم که پاسخ می‌دهد: دیپلم دارم. وقتی راهنما شده‌ام، زبان انگلیسی یاد گرفتم و با مسافران خارجی دست و پا شکسته انگلیسی صحبت می‌کنم. اینجا کارم سخت است، با اینکه درآمد نسبتا خوبی دارم اما رطوبت هوا آنقدر زیاد است که گاهی استخوان‌درد می‌گیرم. اما این کار را خیلی دوست دارم. مسافران و گردشگران برای مردم روستای ما خیر و برکت آورده‌اند، بچه‌های ما بیکار نمی‌مانند و گاهی با فروش نان محلی خرج زندگی و تحصیلات خود را تامین می‌کنند. بعضی از مردم خانه‌های خود را اجاره می‌دهند و زندگی‌شان از این راه می‌گذرد. 

می‌پرسم چند نفر از مردم علیصدر در غار مشغول کار هستند که می‌گوید: تعداد دقیق را نمی‌دانم. شاید حدود 200 نفر مستقیما در شرکت علیصدر کار می‌کنند و بقیه مردم هم با دستفروشی یا اجاره غرفه، خانه و مسافرکشی درآمد کسب می‌کنند. البته گاهی آنقدر مسافر زیاد می‌شود که از روستای طراقیه یا روستاهای اطراف هم نیرو استخدام می‌شود. البته آنها به صورت روزمزد در غار کار می‌کنند و شرکت با اهالی علیصدر قرارداد می‌بندد. 
او درباره وضعیت قراردادهای شرکت می‌گوید: به تجربه افراد بستگی دارد، با کمتر کسی قرارداد یک ساله بسته می‌شود. قرارداد افراد باتجربه 9 ماهه است و بقیه 6 ماهه یا 3 ماهه. تمام حقوق و مزایا بر اساس قانون اداره کار پرداخت می‌شود. اما مشکل کسانی که در اینجا کار می‌کنند، این است که کارشان فصلی است، در زمستان بیکار هستند. 
کسی هم که حقوق دولتی گرفته باشد دیگر حوصله کار کردن با دستمزد کم را ندارد. خیلی از مردم حتی علاقه‌ای به کار آبا و اجدادی خود یعنی کشاورزی و دامپروری ندارند چون درآمد کارگری در غار خیلی بیشتر از کشاورزی است. 


درباره غار

اوایل دهه 40 خورشیدی بود که زمزمه‌های کاوش غار علیصدر به گوش رسید و به زودی جهانی از شگفتی و زیبایی به روی کوهنوردان لبخند زد. پنجم مهرماه 1342 نخستین بار گروهی از کوهنوردان وارد این غار دیدنی شدند و تنها 13 سال پس از آن درِ غار به روی عموم مردم گشوده شد. این روزها که حدود 42 سال از بهره‌برداری غار می‌گذرد، با تبلیغات صورت گرفته تعداد گردشگران خارجی در 3 ماه نخست امسال به اندازه میانگین گردشگران خارجی در کل سال 96 رشد کرده است. البته در طول سال‌های 94 و 95 نیز مانند سال گذشته حدود 3 هزار گردشگر خارجی از این غار بازدید کردند. به هر روی این رونق نسبی در گردشگری علیصدر کورسوی امیدی است که نباید نادیده انگاشته شود و باید از آن به عنوان یک فرصت برای سال‌های آینده و رشد گردشگری پایدار سود جست.