زندگی و زمانه سردارِ هور

علی‌الله سلیمی- روزنامه‌نگار

در آستانه هفته دفاع‌مقدس، جمعی از طلایه‌داران، خانواده‌های شهدا، هنرمندان، نویسندگان، امدادگران، پیشکسوتان و فعالان دفاع‌مقدس صبح چهارشنبه ۲۹شهریور۱۴۰۲ با حضور در حسینیه امام‌خمینی(ره) با حضرت آیت‌الله خامنه‌ای رهبر انقلاب اسلامی دیدار کردند.
رهبر انقلاب در این دیدار از اهمیت شناساندن دوران دفاع‌مقدس به نسل جدید گفتند و از یکی از جوانان مبارز آن دوران نام بردند: «در خود خوزستان، یک مجاهد و مبارزی مثلا مثل شهید علی هاشمی - ‌که از اهواز است؛ عربِ اهوازی است - جزو شخصیت‌های برجسته درجه یک دفاع قرار می‌گیرد». سردار شهید علی هاشمی ملقب به سردار هور از فرماندهان دوران دفاع‌مقدس بود که نقش بی‌بدیلی در فتح خرمشهر داشت. علی به‌خاطر نقش محوری در امر اطلاعات و نیز توانایی تحلیل آنچه پیرامونش می‌گذشت، از طرف محسن رضایی، فرمانده وقت کل سپاه پاسداران انقلاب اسلامی انتخاب شد تا عهده‌دار مسئولیت سری‌ترین قرارگاه جنگ، یعنی قرارگاه نصرت شود.

   فرماندهی تیپ ۳۷ نور
با شکل‌گیری یگان‌های رزم سپاه پاسداران، شهید هاشمی مأمور تشکیل تیپ ۳۷ نور شد و با آغاز جنگ، فرمانده یکی از محور‌های سپاه در جبهه‌ها بود. در روز‌های نخست جنگ و پیشروی سریع نیرو‌های ارتش عراق به عمق استان خوزستان، هاشمی در جایگاه فرمانده تیپ ۳۷ نور، اقدام به رهاسازی آب موجود در کانال سلمان، به منطقه کرخه‌کور کرد و از پیشروی بیشتر نیرو‌های ارتش عراق به حمیدیه و به تبع آن، از سقوط اهواز جلوگیری کرد. تیپ ۳۷ نور به فرماندهی هاشمی در عملیات بیت‌المقدس و آزادسازی خرمشهر هم شرکت داشت و توانست محور منطقه غرب خوزستان را آزاد و از نیرو‌های عراقی پاکسازی کند.

   فرماندهی سپاه سوسنگرد
در آستانه عملیات والفجر مقدماتی، تیپ ۳۷ نور، با تصمیم فرماندهان ارشد سپاه پاسداران منحل و شهید علی هاشمی به فرماندهی سپاه سوسنگرد منصوب شد.

   فرماندهی سپاه ششم
در سال۱۳۶۵ علی هاشمی به فرماندهی سپاه ششم امام جعفر صادق(ع) منصوب و فرماندهی سپاه‌ استان‌های خوزستان، لرستان و لشکر ۵ نصر، به وی سپرده شد.

   عملیات خیبر
از شهید علی هاشمی به‌عنوان طراح عملیات خیبر یاد شده‌ است. طی 11‌ماه کار شناسایی در هور توسط هاشمی، عملیات خیبر طراحی شد. ثمره عملیات خیبر تصرف دو جزیره شمالی و جنوبی مجنون بود، که دارای ۵۸ حلقه چاه نفت بود.

   فرماندهی قرارگاه نصرت
از اقدامات قرارگاه نصرت در طول جنگ ایران و عراق، شناسایی مناطق عملیاتی، از هورالعظیم تا جاده بغداد به بصره بود. همچنین شناسایی‌های برون‌مرزی در عراق، ازجمله شهر‌های نجف، کربلا و سامرا، از دیگر اقدامات قرارگاه نصرت بود. پس از انجام عملیات‌های خیبر و بدر، نیرو‌های قرارگاه نصرت شیوه جدیدی را برای مقابله با عراق آغاز کردند، به‌طوری‌که نیرو‌های اطلاعات و عملیات این قرارگاه، از نظر اطلاعاتی، به سراسر منطقه هورالعظیم مسلط شدند. وی از نیرو‌های بومی و عرب‌های ایرانی استفاده فراوانی کرد. این مسئله در مخفی‌ماندن هویت نیرو‌های ایرانی حین انجام عملیات شناسایی در منطقه هور نقش بسزایی داشت.

   نحوه شهادت
شهید علی هاشمی، فرمانده سپاه ششم سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، در ۴تیرماه۱۳۶۷ به‌دنبال تهاجم سراسری ارتش عراق به جزیره مجنون و پس از اطمینان از تخلیه افراد از این جزیره، اندکی پس از جدا شدن از علی‌اصغر گرجی‌زاده، رئیس ستاد سپاه ششم، به هنگام ترک مقر فرماندهی، هدف موشک هلی‌کوپتر‌های ارتش عراقی قرار گرفت و در ٢7سالگی شهید شد. باتوجه به مجروح شدن و اسارت گرجی‌زاده توسط نیرو‌های عراقی، تا مدت‌ها تصور می‌شد که شهید هاشمی نیز در عراق اسیر شده ‌است. در سال۱۳۸۹ پیکر وی پس از ۲۲سال، در نزدیکی محل استقرار قرارگاه فرماندهی سپاه ششم کشف و در اهواز به خاک سپرده شد.



علی هاشمی در تاریخ ۱۰دی‌ماه۱۳۴۰ در شهر اهواز، در محله عامری، در یک خانواده ایرانی عرب‌تبار، ‌زاده شد. پدر وی از اهالی روستای مویلحه هواشم، از توابع شهرستان باوی بود. دوران کودکی و نوجوانی او در محله حصیرآباد، شهر اهواز سپری شد. پس از وقوع انقلاب۱۳۵۷، وی با همکاری گروهی از دوستانش در دشت آزادگان، اقدام به تشکیل سپاه حمیدیه کرد. با شروع جنگ ایران و عراق، در پی شهادت نظرآقایی، فرمانده سپاه حمیدیه، علی شمخانی، فرمانده وقت سپاه خوزستان، هاشمی را به‌عنوان فرمانده سپاه حمیدیه منصوب کرد. با گسترش محور‌های عملیاتی در طول جنگ ایران و عراق، علی هاشمی تیپ ۳۷ نور را در منطقه حمیدیه راه‌اندازی کرد. پس از عملیات بیت‌المقدس، اقدام به تشکیل سپاه بستان و پس از آن سپاه هویزه کرد. ایجاد تعدادی از پاسگاه‌های مرزی، با هدف پدافند از منطقه خوزستان نیز از فعالیت‌های دیگر او در سال‌های نخست جنگ بود. وی پس از تشکیل قرارگاه نصرت در سپاه پاسداران و ارائه طرح کلی عملیات خیبر و عملیات بدر، مسئولیت سپاه ششم (سپاه امام جعفر صادق) را عهده‌دار شد، که حاصل آن سازماندهی ۱۳یگان رزمی و پشتیبانی سپاه پاسداران، در استان خوزستان بود.