قصه آن سوت فراموش‌نشدنی

بعد از گذشت بیش از 3دهه، وقتی صحبت از سینمای دفاع‌مقدس می‌شود، هیچ نوایی به اندازه موسیقی «از کرخه تا راین» به گوش مخاطب آشنا نیست؛ یک موسیقی ماندگار که با وجود استفاده با‌ربط و بی‌ربط بسیار در همه‌جا، از کلیپ‌های تلویزیونی تا داخل آسانسور و...، همچنان یادآور فیلمی است که ابراهیم حاتمی‌کیا در سال۱۳۷۱ کارگردانی کرد و در سال۱۳۷۲ روی پرده سینماها رفت. مجید انتظامی بیشتر از هر آهنگساز دیگری در دهه‌های60 و 70 برای فیلم‌های دفاع‌مقدسی موسیقی ساخت. حاتمی‌کیا نخستین‌بار در اواخر دهه60 از انتظامی برای ساخت موسیقی «وصل نیکان» (۱۳۶۹) دعوت به همکاری کرد. وصل نیکان فیلم موفقی از کار درنیامد و موسیقی‌اش هم توجهی جلب نکرد. از کرخه تا راین دومین همکاری انتظامی و حاتمی‌کیا بود و در سال‌های بعد این همکاری تداوم یافت و انتظامی 2موسیقی ملودیک و موفق برای فیلم‌های «بوی پیرهن یوسف» (۱۳۷۴) و «آژانس شیشه‌ای» (۱۳۷۶) ساخت. ملودی از کرخه تا راین، بیشتر از دیگر همکاری‌های مشترک انتظامی و حاتمی‌کیا میان مردم گل کرد. به همین دلیل تقریبا همزمان با اکران عمومی فیلم، آلبوم موسیقی آن توسط انتشارات «نی‌داود» در دسترس مخاطبان قرار گرفت. انتظامی در یک گفت‌وگوی دیگر که مصاحبه‌شونده از وی درباره حس‌و‌حال متفاوت آهنگسازی فیلم «از کرخه تا راین» ازجمله آن صدای سوت معروف در موسیقی با هنرمندی مرحوم خورشید‌فر سؤال کرده بود، پاسخ داد: «قبل از من هم از سوت استفاده شده بود. زمانی که فیلم «از کرخه تا راین» ساخته شد، آلمانی‌ها یک موسیقی صلح ساخته بودند که آن‌هم با سوت اجرا شده بود. من هم با استفاده از سوت بیشتر در آن فیلم می‌خواستم فریاد صلح سر بدهم و چون موسیقی فیلم صلح‌طلب است، به این سمت رفتم. من در موسیقی فیلم‌های «از کرخه تا راین» و «بوی پیراهن یوسف» جای خالی سوت را احساس می‌کردم و به همین دلیل از علیرضا خورشید‌فر برای همکاری کمک گرفتم چون به توانایی سوت‌زدن او اطمینان کامل داشتم و با شوق بسیار هم از این کار استقبال کرد. جالب اینکه وقتی موسیقی فیلم مورد استقبال مردم قرار گرفت، خیلی‌ها تمایل داشتند بدانند این سوت دستگاه است یا سوت زنده انسان.» و این قصه معروف‌ترین سوت تاریخ سینمای ایران است‌.