کاهش نابرابری در ایران

مرکز آمار در تازه‌ترین گزارش خود از کاهش ضریب جینی در اقتصاد ایران خبر داده که به‌معنای کاهش نابرابری درآمد در بین خانوار‌های ایران است. طبق این گزارش، ضریب جینی کل کشور از 0.3938 در سال1400 به 0.3877 در سال1401 رسیده است.
به ‌گزارش همشهری، در دنیای امروز بزرگ‌ترین عامل ایجاد‌کننده فقر نه کمبود درآمد، بلکه توزیع ناعادلانه آن است. طبق قواعد اقتصادی تقسیم درآمد در یک کشور باید به‌نحوی باشد که سهم بیشتری از مردم در طبقه متوسط جای بگیرند. در یک جامعه متعادل، شمار ثروتمندان و فقیران در کشور بسیار کم است و در مقابل تعداد افرادی که در طبقه متوسط قرار می‌گیرند، زیاد است. افزایش گروه‌های بسیار پردرآمد یا بسیار کم درآمد نشان‌دهنده توزیع نامتناسب درآمد در آن کشور است. برای محاسبه میزان برابری در توزیع ثروت در هر کشوری از شاخصی با نام ضریب جینی استفاده می‌شود. طبق تازه‌ترین گزارش مرکز آمار، این آمار در اقتصاد ایران بهبود پیدا کرده است.

کاهش نابرابری در اقتصاد
آنطور که مرکز آمار ایران گزارش کرده، ضریب جینی در اقتصاد ایران در سال1401 به 0.3877 رسیده که نشان می‌دهد این ضریب نسبت به سال قبل 0.0061واحد درصد کاهش یافته است. یعنی میزان نابرابری اقتصادی و فاصله طبقاتی در اقتصاد ایران کمتر شده است که می‌توان گفت کاهش این عدد به‌معنای کاهش نابرابری و افزایش آن به‌معنای افزایش نابرابری و فاصله طبقاتی است.
طبق این گزارش در این مدت همچنین میزان نابرابری درآمدی در بین خانواده‌های شهری به شکل مطلوبی کاهش یافته و با 0.0161واحد درصد از 0.3857 به 0.3696درصد رسیده است. با این حال اوضاع در میان خانوار‌های روستایی متفاوت بوده است؛ چرا که طبق گزارش مرکز آمار ضریب جینی در این مناطق افزایش یافته که نشان می‌دهد سطح نابرابری رشد کرده است.



ضریب جینی چیست؟
ضریب جینی یکی از پرکاربردترین معیارهای محاسبه نابرابری اقتصادی و ابزار مهمی برای تجزیه و تحلیل درآمد یا توزیع ثروت در یک کشور است. این شاخص توزیع‌درآمد یا به‌عبارتی «توزیع ثروت در میان یک جمعیت را بررسی می‌کند.» ضریب جینی می‌تواند بین عدد صفر تا یک باشد. ضریب صفر نشان‌دهنده توزیع کاملا برابر درآمد در یک جامعه و ضریب یک نیز نشان‌دهنده نابرابری کامل است. هنگامی که ضریب جینی نزدیک به یک باشد، به‌معنای این است که افراد با درآمد بالا به‌صورت نامتناسبی حجم زیادی از کل درآمد جامعه را دریافت می‌کنند و هر چقدر این ضریب نزدیک به صفر باشد، به‌معنای آن است که درآمد‌ها به شکل عادلانه‌تری بین افراد جامعه تقسیم شده است. به بیان بهتر، این شاخص میزان پراکندگی درآمد یا ثروت را در یک جامعه اندازه‌گیری می‌کند. سیاستگذاران می‌توانند با استفاده از ضریب جینی، میزان نابرابری و تأثیر اقدامات خود در جوامع را بررسی کنند.