رؤیای برباد رفته ماسوله

سال 1390موضوع ثبت جهانی روستای ماسوله در استان گیلان جدی و تلاش‌ها برای تدوین پرونده ثبت جهانی «منظر فرهنگی ماسوله» در یونسکو آغاز شد. از آن زمان تا ارسال پرونده به یونسکو 11سال طول کشید و این پرونده سرانجام سال 1401تحویل یونسکو شد تا در اجلاس کمیته میراث جهانی یونسکو که قرار است چند هفته دیگر در شهر ریاض، پایتخت عربستان برگزار شود به همراه پرونده ثبت جهانی کاروانسراهای ایرانی بررسی شود، اما ظاهرا رویای ثبت جهانی ماسوله در یونسکو تعبیر نشده و براساس آنچه سایت صدای میراث خبر داده است، شورای جهانی بافت‌ها و بناهای تاریخی، مشهور به «ایکوموس» جهانی که بازوی مشورتی قوی یونسکوست، با ارسال گزارشی به دبیرخانه یونسکو، کشورهای عضو و نماینده ایران در یونسکو اعلام کرده است، به‌رغم آنکه ماسوله ظرفیت بالایی برای ثبت جهانی دارد، پرونده‌ای که برای ثبت جهانی ماسوله به یونسکو ارسال شده دارای ایرادات اساسی است و با واقعیات موجود در ماسوله همخوانی ندارد؛ بنابراین ثبت جهانی آن منتفی است.
بدین‌ترتیب ایران یکی از 2سهمیه سالانه خود برای ثبت جهانی یونسکو را از همین حالا از دست داده است. اما اصل ماجرا چه بود؟ پیش‌تر دفتر ثبت میراث جهانی به‌عنوان یکی از زیرمجموعه‌های اصلی وزارت میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی مسئولیت تدوین پرونده‌های ثبت جهانی ایران را برعهده داشت که البته موفقیت چشمگیری را در ثبت آثار ایران در فهرست میراث جهانی یونسکو کسب کرده بود. این دفتر اما با روی کار آمدن مدیرکل قبلی دفتر ثبت آثار تاریخی در وزارت میراث فرهنگی که از قضا مدتی نیز مدیر پایگاه میراث‌فرهنگی ماسوله بود، منحل شد و دفتر ثبت به‌تنهایی پرونده ثبت جهانی ماسوله را تدوین کرد. این پرونده ایرادات زیادی داشت و براساس اعلام سایت خبری صدای میراث، نتوانست به‌رغم سفر ارزیاب ایکوموس به ایران و ارزیابی پرونده ثبت جهانی ماسوله در سال 1401و امیدی که به ثبت جهانی ماسوله پس از 12سال دامن زده بود، پرونده‌ای بدون ایراد تحویل یونسکو دهد و همین چند روز قبل ایکوموس جهانی با وارد دانستن ایرادات متعدد به پرونده ثبت جهانی ماسوله به یونسکو اعلام کرده است که امکان ثبت جهانی ماسوله با توجه به پرونده ارسال شده از سوی ایران وجود ندارد و وزارت میراث فرهنگی ایران باید از نو پرونده‌ای جدید برای ثبت جهانی ماسوله نوشته و روال کار را دوباره انجام دهد.