ارتباط شورا با مردم نیازمند تغییر است

عباس ثابتی راد | خبرنگار:

همه نشانی بهشت را به هم می‌دهند؛ اگر بخواهند اعضای شورای شهر تهران را ببینند. راه ارتباط مردم با اعضای شورای شهر، این روزها از بهشت می‌گذرد. در روزهایی که شبکه‌های اجتماعی سلاطین جهان ارتباطات شده‌اند، رویکرد ارتباط مدیران شهری با مردم همچنان مورد سؤال است. این واقعیت وجود دارد که همه دنبال‌کنندگان صفحات اجتماعی اعضای شورای شهر تهران را اگر جمع کنیم، به رأی آخرین نفر شورای شهر در انتخابات گذشته نمی‌رسد. مایوس کننده‌است؛ اعضای شورای شهر هنوز نتوانسته‌اند از ظرفیت شبکه‌های اجتماعی به خوبی بهره‌ببرند.

محسن هاشمی رئیس شورای شهر تهران می‌گوید: «ارتباطم با شهروندان بیشتر در اجتماعات و مساجد است و نظراتشان را در شبکه‌های اجتماعی و صفحات شخصی‌ام می‌بینم. اما راهکار دیگری برای به‌دست آوردن نظرات مردم در دست بررسی است.» او از راه‌اندازی طرح‌های نظرسنجی دائمی، علمی و مستقل خبر می‌دهد.

مهدی چمران رئیس 3دوره شورای شهر اما مهم‌ترین مسیر را برای ارتباط با مردم در شورای دوم، برگزاری جلسات هفتگی اعضای شورای شهر در مناطق می‌داند که به ابتکار او در شورای دوم به اجرا درآمد و تا شورای چهارم نیز اگرچه کمرنگ اما ادامه یافت.

فاطمه دانشور، عضو سابق شورای شهر تهران معتقد است: «رابطه مردم با شورای شهر همچنان سنتی است. مردم در روزهای برگزاری جلسات در دوره چهارم به ساختمان بهشت مراجعه و به‌صورت حضوری با اعضای شورای شهر ملاقات می‌کردند و از مشکلاتشان می‌گفتند.»

در انتخابات 29اردیبهشت‌ماه 1395برای نخستین بار انتخابات شورا دچار تحولی اساسی شد. آخرین راه یافته به ساختمان بهشت، با رأی بالای یک میلیون نفر به‌عنوان عضو شورای شهر کار خود را آغاز کرد. حالا بعد از گذشت یک سال از آن روز، مکانیسم مناسبی برای برقراری ارتباط با اعضای شورای شهر تهران وجود ندارد، مگر مراجعه حضوری و مراجعه به صفحات کم مخاطب صفحات اجتماعی اعضای شورای شهر.

محسن هاشمی رئیس شورای شهر تهران به همشهری می‌گوید: «ما روش‌های مختلفی برای ارتباط با مردم داریم. یکی از مهم‌ترین روش‌ها نظر سنجی است؛ یعنی ما به‌دنبال راه‌اندازی یک سیستم نظرسنجی مطمئن و دائمی و علمی هستیم که با توجه به اتفاقات متعدد در شهر ازجمله برنامه‌های فرهنگی، اجتماعی، مالی و اقتصادی، فنی و عمرانی و خدماتی و در نهایت زیست‌محیطی از مردم نظر سنجی کنیم. این نظر سنجی‌ها با فرض استفاده از انجمن‌های مستقل که گزارش‌ها را با استقلال کامل در اختیار شورای شهر قرار دهند دنبال می‌کنیم. با این روش ما متوجه می‌شویم نظرات مردم چگونه است. چنین کاری در شهرداری تهران کمتر صورت گرفته‌است. البته شهرداری خودش مراکز نظرسنجی دارد اما تاکنون بسیار محدود فعالیت کرده‌است.

دومین روش ارتباطی از نظر هاشمی وجود 2 سامانه 137و 1888است. او می‌گوید: «گزارش‌های این دو مرکز برایم ارسال می‌شود و همواره آنها را مطالعه می‌کنم و از مشکلات مردم اطلاع می‌یابم.گزارش‌های این دو سامانه در اختیار کمیسیو‌ن‌ها و اعضای شورای شهر قرار می‌گیرد و آنها نیز با توجه به حضور در کمیسیون‌های مختلف از مشکلات متعدد شهر اطلاع و آگاهی می‌یابند.

رئیس شورای شهر سومین روش ارتباطی را فضاهای مجازی می‌داند. محسن هاشمی رفسنجانی می‌گوید: «‌شبکه‌های اجتماعی فرصتی ویژه و بی‌نظیر در اختیار همگان گذاشته است. با حضور در این شبکه‌ها می‌توان به‌صورت مستقیم با مردم ارتباط برقرار و از نظرات آنان استفاده کرد. به کرات در صفحه‌های اجتماعی خودم، نظرات مردم را دیده و آنها را مورد توجه قرار داده‌ام. این راه یکی از تازه‌ترین و در عین حال مفیدترین روش‌ها برای ارتباط با شهروندان است.»

اما او معتقد است: «درنهایت مواجهه حضوری با مردم تأثیری انکار ناپذیر دارد. هر چند بنا نداریم مانند گذشته، اعضای شورای شهر در مناطق حاضر شوند؛ چراکه این روش باعث تداخل در فعالیت اجرایی شهرداری‌های مناطق می‌شود. باید حساب شده با مردم ارتباط برقرار کنیم تا به فعالیت‌های جاری شهرداری آسیبی نرسد. باید مراقب باشیم حد و مرز مواجهه با مردم منجر به تداخل کاری با حوزه اجرایی نشود. تلاش داریم با دست یافتن به اطلاعات درست، مشکلات مردم را نه با تصمیمات مقطعی که با تکیه بر «مصوبات عام» حل کنیم.

رودررو با اعضای شورا

مهدی چمران، رئیس 3‌دوره شورای شهر اما از تجربه گذشته‌اش و از روش ابتکاری که در دوره دوم شورای شهر در فاصله‌ سال‌های 82تا 86اجرا شد می‌گوید. در آن روزها نه شبکه‌های اجتماعی جانی داشتند و نه شیوه‌های ارتباطی به این شیوه تغییر کرده‌بود.

چمران می‌گوید: «در دوره دوم روش ابتکاری را در پیش گرفتیم که براساس آن هفته‌ای یک روز به یک منطقه می‌رفتیم و از صبح تا شب در آن منطقه بودیم. صبح‌ها در شهرداری مستقر می‌شدیم و مشکلات اداری مردم را حل و عصرها نیز از پروژه‌های منطقه بازدید می‌کردیم. شب‌ها هم در مساجد محله‌ها با مردم گفت‌و‌گو می‌کردیم و در پایان هم به ملاقات چند خانواده شهید می‌رفتیم. در دوره سوم همه اعضای شورا این کار را نمی‌کردند، بیشتر اعضای شورا در روزهای چهارشنبه می‌رفتند  اما برخی‌ها نمی‌رفتند. در دوره چهارم اما این اتفاق نیفتاد. یک یا 2‌نفر از اعضای شورا این کار را دنبال کردند.»

حضور مردم در ساختمان بهشت هم هر‌هفته تکرار می‌شد؛ درست مثل همین روزها. 

   دنبال‌کنندگان کم صفحات اعضا

ماجرا فقط به شورای پنجم بر نمی‌گردد. در طول تمامی ادوار ارتباط با مردم همواره یکی از مسائل اصلی اعضای شورای شهر بوده است. فاطمه دانشور، عضو شورای شهر دوره چهارم تهران معتقد است که: «ارتباط شورای شهر تهران و شهرهای بزرگ با شهروندان از همان ابتدا، چندان مناسب نبود.» او نمی‌گوید که تصور مردم تنها این است که یک‌بار آن هم پای صندوق‌های رأی به اعضای شورا رأی می‌دهند و تا 4 سال نمایندگان خود را نمی‌بینند، اما این تلقی می‌تواند یک نگاه عمومی باشد. او می‌گوید: «شورایاری‌ها کار خوبی بود. اینکه کم کم محلات بتوانند در انتخابات شورایاری‌ها شرکت و افرادی را به‌عنوان گروه‌های منتخب انتخاب تا با بدنه شورا ارتباط برقرار کنند، اقدامی ارزشمند بود. اما به‌دلیل اینکه میزان مشارکت مردم در انتخابات شورایاری‌ها کم بود، باز هم این الگو نتوانست باعث ارتباط مناسب میان اعضای شورا با مردم شود.»  دانشور گفت: «یکی از راه‌های ارتباط شورا با مردم، رابطه با تشکل‌های تخصصی و گروه‌های مردمی است که باید این روند بیشتر تقویت شود. اما تنها رابطه‌ای که الان مردم با شورای شهر دارند، مراجعه حضوری است که خیلی امکانش کم است. حتی زمینه‌های ارتباطی به واسطه سلطه شبکه‌های اجتماعی که می‌تواند شکل تازه‌ای از ارتباط میان مردم واعضای شورای شهر برقرار کند نیز نتوانسته‌است راه تازه‌ای باز کند؛ به این شکل که صفحات شبکه‌های اجتماعی اعضای شورای شهر تهران، بازدید‌کننده بسیار کمی دارند.» حضور مردم هر هفته در خیابان بهشت، مقابل ساختمان شورای شهر همچنان نخستین انتخاب برای رابطه با اعضای شورای شهر است. اگر اعضای شورای شهر الگویی تازه برای ایجاد یک رابطه دائمی با مردم ایجاد نکنند، شاید نتیجه خوشایندی در پایان دوره فعالیت به‌دست نیاورند.