بُرج هزار ساله سواد کوه ترک برداشت

تصویر روییدن یک درختچه بر گنبد برج هزارساله «لاجیم» شهرستان سوادکوه، صبح دیروز شوکی دیگر بر پیکر میراث فرهنگی کشور وارد کرد. درختچه روییده بر این اثر تاریخی ثبت ملی‌شده کشور منجر به نفوذ رطوبت در برج و ترکیدن بخش‌هایی از گنبد این میراث تاریخی بازمانده از دوران آل‌زیار در طبرستان دیروزی و مازندران امروزی است.
برج لاجیم در مازندران در فاصله سال‌های ۳۱۶ الی ۴۴۳ هجری قمری توسط آل‌زیار، از حاکمان آن روزگار طبرستان احداث شد. این برج حدود ۱۸‌متر بلندی دارد و بدنه آن نیز مدور و استوانه‌ای‌شکل است.
انتشار تصاویر درختچه روییده بر گنبد این برج که صبح دیروز فضای مجازی را پر کرد، موجب نگرانی دوستداران میراث فرهنگی از تخریب گنبد این اثر ثبت ملی‌شده کشور شد.
براساس آنچه ایرنا منتشر کرد، برج لاجیم بنایی تاریخی است که در روستایی به همین نام واقع در شهرستان کوهستانی سوادکوه در استان مازندران قرار دارد. براساس کتیبه کوفی این برج ساخت بنا در سال «ثلاث عشره و اربعمائه» یعنی ۴۱۳ هجری قمری انجام گرفته است.
این برج حدود ۱۸متر بلندی و بدنه‌ای مدور و استوانه‌شکل دارد. گنبد آن دوپوش است که پوش درونی آن، گرد ساده و پوش بیرونی آن تقریبا رک است. این بنای تاریخی در خارج از یک گنبد مخروطی ساده و ظریف پوشیده شده‌است که در داخل به حالت مدور تغییر شکل می‌دهد. ورودی این بنای آجری در سمت شرق است و پایه گنبد به وسیله یک ردیف طاق‌نما تزیین شده‌است.
در کمربند زیر گنبد 2 کتیبه به خط کوفی و پهلوی روی هم قرار گرفته‌است. این 2کتیبه به شکل زیبایی با آجرهای تراش‌خورده در زمینه‌ای از گچ سفید نصب شده‌اند. کتیبه با خط کوفی نام کیا اسماعیل ابوالفوارس شهریار بن‌عباس صاحب بنا و تاریخ ۴۱۳ هجری قمری را نشان می‌دهد.
این برج آرامگاهی لاجیم به‌عنوان یکی از 2برج آرامگاهی کهن و هزارساله مازندران پس از برج رسکت به شمار می‌رود و در فهرست آثار ملی ایران در تاریخ ۱۸ تیر۱۳۱۱ به شماره۱۸۵ به ثبت رسیده است.
اهمیت این برج همانند برج رسکت ساری، بیشتر به‌دلیل دارابودن کتیبه پهلوی در کنار کتیبه کوفی است. این امر نشان می‌دهد که در قرن پنجم هجری قمری در این قسمت از ایران، حکمرانان وقت علاوه بر توجه به هنر دوران اسلامی، به خط رایج در دوره حکومت شاهان ساسانی نیز اهمیت می‌داده‌اند.
سرپرست معاونت میراث فرهنگی اداره کل میراث فرهنگی، ‌صنایع‌دستی و گردشگری استان مازندران که اخیرا به این سمت منصوب شده، با تأیید بیرون‌زدن درختچه‌ای در گنبد این بنای تاریخی به ایرنا گفت : اقدامات اساسی برای این موضوع در حال انجام است.
محسن باستانی افزود:‌ طبق هماهنگی صورت‌گرفته با اداره میراث فرهنگی، ‌صنایع‌دستی و گردشگری شهرستان سوادکوه و اداره برق با استفاده از بالابر این اداره اقدامات لازم برای کندن درختچه موردنظر با لحاظ‌کردن آسیب‌نزدن به برج انجام می‌شود.
وی گفت: بیرون‌زدن این درختچه موضوعی نیست که طی چند روز اخیر اتفاق افتاده باشد و ظرف مدت یک یا چند روزه این درختچه رشد نکرده است.
سرپرست معاونت میراث فرهنگی اداره کل میراث فرهنگی، ‌صنایع‌دستی و گردشگری استان مازندران گفت: ‌تمامی کارها برای صیانت از این برج تاریخی با حضور کارشناسان میراث فرهنگی انجام می‌شود تا حین انجام عملیات هیچ آسیبی به آن وارد نشود.