دعوای جناحی در آمریکا بر سر برجام ایرانی و کرهای
«مشکل کرهشمالی حل شد؛ امشب راحت بخوابید.» دونالد ترامپ این جمله را دیروز زمانی که هواپیمایش در واشنگتن به زمین نشست در پستی توییتری منتشر کرد تا بازگشتش از مذاکرات با رهبر کرهشمالی در سنگاپور را پیروزمندانه به اطلاع آمریکاییها برساند.
2روز از دیدار تاریخی دونالد ترامپ و کیم جونگاون میگذرد و طی این مدت رسانههای دولتی در کرهشمالی و رسانههای هوادار دونالد ترامپ در آمریکا تبلیغات گستردهای را به نفع خود در پیش گرفتهاند؛ هر یک از طرفین خود را پیروز میدان میداند. برای بسیاری در جهان اما این دیدار و توافقنامه امضاشده در چارچوب آن، یادآور توافق هستهای میان ایران و قدرتهای بزرگ است؛ توافقنامهای که ترامپ از ابتدا آن را «یک توافقنامه بد» میخواند و در نهایت هم از آن خارج شد.
توافقنامه هستهای میان ایران و قدرتهای بزرگ حاصل 12سال مذاکره بود که در طول آن 2رئیسجمهور در آمریکا و 3رئیسجمهور در ایران تغییر کردند. در این مذاکرات علاوه بر اعضای اصلی شورای امنیت سازمان ملل، اتحادیه اروپا، سازمان ملل و آژانس بینالمللی انرژی اتمی نیز مشارکت داشتند. مذاکرات و توافق نهچندان جامع ترامپ و کیم اما حاصل 15ماه جدال لفظی و ناسزاگویی ایندو و سپس 3ماه تنشزدایی با وساطت کرهجنوبی بوده است. مخالفان جمهوریخواه باراک اوباما ازجمله دونالد ترامپ، مذاکرات انجامشده با ایران را بارها زیر سؤال بردند و افراطیها هم توافق شکلگرفته را تسلیم دولت دمکرات آمریکا در برابر خواستههای ایران تلقی میکردند. اکنون اما رسانههای جمهوریخواه آمریکا بهخصوص شبکه تلویزیونی فاکسنیوز در برنامههای متعدد، توافق میان ترامپ و رهبر کرهشمالی را یک پیروزی برای آمریکا میدانند. منتقدان اما میگویند اگر یک رئیسجمهور دمکرات با رهبر کرهشمالی بر سر میز مذاکره مینشست، بهشدت مورد انتقاد جمهوریخواهان قرار میگرفت.
بااین حال، دمکراتها بیکار ننشستهاند و در انتقاد از چگونگی انجام مذاکرات و توافق مبهم شکلگرفته میان ترامپ و کیم و همچنین مقایسه آن با توافق هستهای با ایران سخن گفتهاند. نانسی پلوسی، رهبر دمکراتها در مجلس نمایندگان آمریکا دیروز با انتشار بیانیهای گفت که ترامپ برای رسیدن به توافق بسیار عجله داشت و به همین دلیل کرهشمالی را همسطح آمریکا پای میز مذاکره نشاند و در نهایت هم شرایط این کشور را پذیرفت. سناتور باب منندز از حزب دمکرات که از مخالفان توافق هستهای با ایران و برجام نیز به شمار میرود، مذاکرات رئیسجمهور آمریکا و رهبر کرهشمالی را هم زیر سؤال برد و از ترامپ بهخاطر تعلیق مانورهای نظامی میان آمریکا و کرهجنوبی انتقاد کرد. او گفت: «در مقابل چند عکس سلفی، سیاست تحریم و فشار حداکثری آمریکا در قبال کرهشمالی را تضعیف کردیم.»
پذیرش تعلیق مانورهای نظامی آمریکا و کرهجنوبی از سوی دونالد ترامپ، مورد انتقاد بسیاری در آمریکا بوده است. چاک شومر، رهبر دمکراتهای سنا نیز این اقدام را زیر سؤال برد و گفت: «آنچه آمریکا بهدست آورده مبهم و غیرقابل راستیآزمایی است اما آنچه کرهشمالی در مقابل بهدست آورده محکم و مشخص است.» ابهام درباره مسیر پیش روی آمریکا و کرهشمالی مورد انتقاد برخی جمهوریخواهان هم قرار گرفته است. باب کورکر، رئیس کمیته روابط خارجی مجلس سنا گفت: «خوشحالم که ترامپ و کیم در نهایت دیدار کردند اما دقیقا معلوم نیست بهطور مشخص چه اتفاقی افتاده است.» در مقابل برخی جمهوریخواهان که از هواداران جدی ترامپ هستند در حمایت از او سخن گفتهاند. تام کاتن که از مخالفان فعال برجام و یکی از حامیان تحریمهای جدید آمریکا علیه ایران بود از سیاستمداران آمریکایی خواست صبور باشند و منتظر نتایج مذاکرات انجامشده بمانند. او با رد انتقادها از ترامپ بهخاطر خروج از برجام و مذاکرات بدون برنامه با کرهشمالی گفت: «بعضیها میگویند که ترامپ نباید با دیکتاتورها مذاکره کند اما فراموش نکنیم که کرهشمالی صاحب بمب هستهای است. کشورهایی مثل ایران و کوبا سلاح هستهای ندارند و نمیتوانند خاک ما را تهدید کنند.»
اختلاف نظر میان دمکراتها و جمهوریخواهان بر سر اقدام ترامپ به مذاکره با رهبر کرهشمالی و چگونگی انجام آن همچنان ادامه دارد اما 2روز پس از مذاکره میان ترامپ و کیم و امضای توافقنامه میان آنها، «ابهام» مهمترین کلیدواژه سخنان هر دو طیف است. قدم بعدی رئیسجمهور آمریکا در تعامل یا تقابل با کرهشمالی نامشخص است.