پول سیاه با پرنده آبی

زهرا خلجی-روزنامه‌نگار

تازه‌ترین حرکت جنجالی ایلان ماسک، محدودیت روزانه در خواندن توییت برای کاربرانی است که تأیید نشده یا به کلامی دیگر پولی برای تیک آبی نداده‌اند. اعمال تغییرات در توییتر پس از آمدن ماسک قابل پیش‌بینی بود، اما از زمانی که او روی صندلی ریاست نشست، مدام در حال ایجاد تغییراتی است که جنجال‌آفرین و البته پولساز است. بسیاری از کاربران حاضر شده‌اند عطای توییتر را به لقایش ببخشند و به پلتفرم‌های رقیب ازجمله بلواسکای کوچ کنند، اما برای بازدید توییت بیشتر، پولی نپردازند. اینکه مالک یک پلتفرم برای کاربران محدودیت ایجاد کند به مذاق کاربران اصلا خوش نیامده است. البته به‌گفته ماسک این کار بنابر مصلحت‌هایی ازجمله جلوگیری از استخراج اطلاعات و دستکاری سیستم انجام شده است. هرچند بعد از گذشت ساعاتی از این اظهار نظر در توییتر نوشت که این پست در این مدت زمان 446 میلیون بازدید داشته است. اینطور به نظر می رسد که ماسک کاربران را بازی می دهد.

  تصمیم ناگهانی
روز شنبه کاربران توییتر ناگهان با پیام‌هایی مانند «شما محدود شده‌اید» یا «صفحه را بارگیری مجدد کنید» مواجه شدند. این نخستین نشانه تغییرات جدید بود. به این ترتیب نرخ بازدید توییت‌‌ها توسط کاربران تأیید شده و نشده، به یک محدوده مشخص رسید. ماسک در توییتی اشاره کرد که سطوح شدید استخراج داده‌ها و دستکاری سیستم، باعث این تصمیم شده است، اما رئیس سابق اعتماد و ایمنی توییتر گفت که این استدلال غلطی است. ماسک در نخستین توییت خود درباره این تصمیم اعلام کرد: کاربران پولی محدود به خواندن 6هزار پست در روز هستند، حساب‌‌های تأیید نشده محدود به خواندن 600پست و حساب‌های تأیید نشده جدید فقط 300پست در روز. اما پس از اینکه ماسک با حجم زیاد واکنش کاربران مواجه شد این اعداد را به‌ترتیب به 10هزار، هزار و 500تغییر داد.

کوچ به پلتفرم‌های رقیب
بسیاری از کاربران توییتر پس از اعمال این محدودیت ناگهانی در توییت‌هایی اعلام کردند که به پلتفرم‌های رقیب به‌ویژه بلواسکای می‌روند. البته از آنجاکه این برنامه هنوز در حال آزمایش بتاست، روز شنبه به‌دلیل حجم مهاجرت کاربران از توییتر، ایجاد حساب‌های جدید را ممنوع کرد. این پلتفرم که توسط جک دورسی، بنیانگذار توییتر راه‌اندازی شده است، نیاز به کد دعوت دارد. یعنی کاربر جدید باید با دعوتنامه از سوی کاربری که قبلا در این پلتفرم ثبت نام کرده، وارد شود. این ماجرا به حدی شدید بود که در ایران برخی در سایت‌های آنلاین، آگهی فروش کد دعوت بلواسکای با قیمت حتی یک میلیون تومان منتشر کردند.

زمان نامعلوم محدودیت ها
بسیاری از کاربران معتقدند که ماسک برای کسب درآمد بیشتر و روی آوردن کاربران برای حساب کاربری تأیید شده با تیک آبی به مبلغ 8دلار این تصمیم را گرفته است. باتوجه به اخراج گسترده کارمندان این غول شبکه‌های اجتماعی و همچنین کاهش هزینه برای جلوگیری از ورشکستگی، این فکر دور از ذهن نیست. ماسک در زمان اعمال محدودیت‌ها آن را موقت خوانده و گفته بود به‌زودی رفع می‌شود، اما زمانی برای آن مشخص نکرده بود. پیش از این نیز در‌ماه اسفند، کاربران پس از دریافت پیامی مبنی بر «شما بیش از محدودیت روزانه برای ارسال توییت‌ها استفاده کرده‌اید»، حدود 90دقیقه نتوانستند پستی توییت کنند.

پای گوگل در میان است؟
یوئل راث که بیش از 7سال مدیر تیم‌های اعتماد کاربر و یکپارچگی در توییتر بود، گفت: استخراج، راز آشکار دسترسی به داده‌های توییتر بود و ما از آن خبر داشتیم. مشروعیتی وجود دارد که طبق آن توییتر و ردیت می‌توانند به شرکت‌های هوش مصنوعی اجازه جمع‌آوری رایگان داده‌های اجتماعی به‌منظور آموزش مدل‌‌های سودآور تجاری را ندهند، اما آنها هرگز نباید فراموش کنند که داده‌ها برای آنها نیست بلکه برای ماست. راه‌حل برای برخورد با هوش مصنوعی انگلی، باید کاربر‌محور باشد، نه سود‌محور. تصمیم محدود‌کننده توییتر در بحبوحه کشمکش با گوگل بر سر سرویس‌‌های ذخیره‌‌سازی‌ ابری پس از گزارش این پلتفرم مبنی بر امتناع ماسک از پرداخت مبلغ قرارداد یک میلیارد دلاری انجام شده است. بلومبرگ گزارش داده است که توییتر، تحت رهبری لیندا یاکارینو، پرداخت‌‌های مربوط به قرارداد با گوگل برای فضای ذخیره‌سازی‌ ابری ضروری را از سر گرفته است. با این حال، مذاکرات در مورد آینده این مشارکت ادامه دارد. برخی کاربران توییتر نیز حدس می‌زنند که محدودیت‌های عملکردی، ناشی از پرداخت نشدن هزینه سرویس‌‌های ابری گوگل توسط توییتر است.