سریال برخورد با متخلفان هوایی

در جریان ساماندهی فروش بلیت هواپیما و تکلیف شرکت‌های هواپیمایی به فروش کل موجودی بلیت خود با قیمت مصوب، ۱۹سایت فروش بلیت هواپیما به‌دلیل گرانفروشی بلیت با هماهنگی دستگاه قضایی مسدود شدند. شورای‌عالی هواپیمایی، اواسط هفته گذشته خواستار برخورد قضایی با سایت‌های غیرمجاز و گرانفروش بلیت هواپیما شد و به آن دسته از شرکت‌های هواپیمایی که خارج از آیین‌نامه‌ها عمل می‌کنند، 2هفته فرصت داد تا مطابق ضوابط الزامی عمل کنند.
جعفر یازرلو، سخنگوی سازمان هواپیمایی کشوری در گفت‌وگو با همشهری اعلام کرد که بعد از اجرای مصوبه افزایش 29درصدی قیمت بلیت، نظارت سختی به‌صورت روزانه روی همه روش‌های فروش بلیت اعم از فروش از طریق شرکت‌های هواپیمایی، درگاه‌های نمایش بلیت، سایت‌ها و اپلیکیشن‌های فروش بلیت اعمال می‌شود و چندین مورد تعلیق و لغو مجوز و امتیاز نیز انجام شده است. نکته‌ای که یازرلو در این گفت‌وگو اشاره کرد این بود که با وجود سختگیری‌ها و برخوردها، در شبکه پایین‌دستی فروش بلیت همچنان فعالان بدون مجوز کار می‌کنند و رانتی برای آنها ایجاد شده که جهت مقابله با آنها از دستگاه قضایی و تعزیرات کمک خواسته شده است؛ اما اصل ماجرا چیست؟
صنعت هوایی ایران از ابتدای انقلاب و به‌مدت بیش از 4دهه آماج تحریم‌ها و محدودیت‌های کمرشکن بوده و اگرچه در این سال‌ها، پریدن با بال‌های بسته را آموخته است اما هرگز نتوانسته به جایگاهی که قبلا داشته و شایسته آن بوده است، برسد. بنا به آمارهای سازمان متولی صنعت هوایی، ایران به 550فروند هواپیمای مسافری فعال نیاز دارد که فعلا فقط 178فروند از این مقدار در دسترس است. این مسئله عملا عرضه بلیت هواپیما به‌خصوص در ایام افزایش تقاضای سفر را تحت‌تأثیر گذاشته و همین مسئله سود بازار سیاه و گرانفروشی بلیت را بالا برده است. همزمان، اعمال قیمت‌گذاری دستوری در صنعت هوایی، چندسالی است که اوضاع مالی ایرلاین‌ها به‌خصوص ایرلاین‌های کوچک‌تر را به‌هم‌ریخته و آنها را مستعد استفاده از فرصت‌های تخلف برای سود بیشتر کرده است. در نتیجه تلاقی همین 2مسئله است که روزانه سایت‌ها و درگاه‌های جدیدی ظهور می‌کنند و بلیت پروازهای داخلی کشور را به قیمت بسیار بالاتر از نرخ مصوبه می‌فروشند و البته طبق گفته سخنگوی سازمان هواپیمایی کشوری، دستگاه قضایی و تعزیرات باید به ماجرای آنها ورود کنند. در این میان، همشهری به کمک مخاطبان از شگرد جدید رانت‌خواران صنعت هوایی برای فروش بلیت هواپیما از طریق سایت‌های عراقی پرده برداشت که اسامی هیچ‌کدام از آنها نمی‌توانست جزو 19سایت مسدود شده باشد؛ چراکه سایت عراقی طبق قوانین کشور متبوع خود فعالیت می‌کند و جز با فیلترینگ نمی‌توان دامنه حضور آن را کاهش داد اما نکته قابل‌تأملی که گویا متولیان صنعت هوایی نیز تمایلی به توجه به آن ندارند این است که در این سایت‌های عراقی، بلیت سیستمی چند ایرلاین مشخص ایرانی فروخته می‌شود و به‌راحتی با بازخواست این شرکت‌ها می‌توان سهمیه اختصاص یافته به قیمت‌های بسیار بالا به سایت‌های خارجی را به چرخه داخلی عرضه بلیت برگرداند. متولیان صنعت هوایی و وزارت راه و شهرسازی باید به این پرسش پاسخ دهند که شبکه پایین‌دستی فروش بلیت هواپیما چگونه می‌تواند بلیت پروازهای داخلی را به‌صورت دلاری و با قیمت بالا در سایت‌های عراقی بفروشد و آب از آب تکان نخورد؟