یادداشت
آلودگی فراموش‌شده
سیدمحمدمهدی میرزایی‌قمی*
«آلودگی صوتی» یکی از مهم‌ترین آلاینده‌های زیست‌محیطی است که سهم بسزایی در ایجاد مشکلات مختلف بهداشتی و اجتماعی در شهرهای بزرگ دارد. با این حال، این آلاینده اغلب پس از سایر آلودگی‌ها مانند آلودگی هوا، آب و خاک مورد توجه قرار می‌گیرد. علاوه‌بر عوارض منفی جسمی مواجهه مداوم با سر و صدا، بررسی‌ها درباره تأثیر آلودگی صوتی بر روح و روان افراد به‌خصوص افزایش جرم و خشونت، حاکی از اهمیت این آلاینده و تشدید پیامدهای مخرب ناشی از آن در جوامع شهری است.
تصریح ماده٢٩ قانون هوای پاک و آیین‌نامه اجرایی آن درباره تکالیف دستگاه‌های اجرایی ذیربط ازجمله وزارت کشور برای تکمیل طرح جامع مدیریت آلودگی صدا در کلانشهرها، نیروی انتظامی برای وسایل نقلیه فاقد گواهی معاینه فنی و اخذ جرایم از وسایل نقلیه دارای آلودگی صوتی، وزارت راه و شهرسازی برای تدوین ضوابط کنترل و کاهش آلودگی صدا در ساخت و سازها و پروژه‌های عمرانی داخل محدوده شهرها و نهایتا سازمان حفاظت محیط‌زیست برای پایش و شناسایی منابع و کانون‌های آلودگی صدا مطابق حدودمجاز و برخورد با متخلفان، از اهم تکالیف دستگاه‌های متولی برای مقابله با این آلودگی است که متأسفانه تاکنون به‌صورت کامل عملیاتی نشده است. در حال حاضر شرکت کنترل کیفیت هوای شهرداری تهران، با دارا بودن 35 ایستگاه فعال ثابت سنجش صوت در مناطق مختلف شهر تهران، اطلاعات وضعیت صوت را به‌صورت آنلاین روی سایت این شرکت در دسترس عموم مردم قرار می‌دهد. البته تراز صدا در هر ایستگاه نمی‌تواند نماینده‌ای از سطح تراز صدا در کل آن منطقه باشد، اما میانگین تراز صوتی در مناطق می‌تواند تصویری کلی از وضعیت آلودگی صوتی شهر ترسیم کرده و حامل این پیام باشد که حال تهران از منظر آلودگی صوتی خوب نیست و بخشی از مردم با قرارگیری در معرض میانگین تراز صدای روزانه بین 70 تا 80 دسی‌بل از این آلودگی پنهان رنج می‌برند.
لازم به ذکر است که نقشه آلودگی صوتی و حریم صوتی بزرگراه‌های شهر تهران، توسط این شرکت تهیه شده و براساس سطح تراز صدا در مناطق حساس مانند مناطق مسکونی، درمانی و آموزشی راهکارهایی پیشنهاد شده است. رعایت حریم صوتی بزرگراه‌ها، استفاده از پوشش گیاهی متراکم و چند اشکوبه در حاشیه بزرگراه‌ها، اجرای دقیق و سختگیرانه مبحث 18 مقررات ملی ساختمان، افزایش تعداد و ظرفیت پارکینگ‌ها و ایجاد زیرساخت لازم برای توسعه استفاده از حمل و نقل پاک مانند وسایل نقلیه برقی از مواردی بوده که لازم است در این راستا مورد توجه قرار گیرد. علاوه بر این، افزایش سطح آگاهی افراد جامعه و استفاده از مشارکت آنها سهم بسزایی در آرامش شهر دارد. بر این اساس، رعایت سرعت مجاز، استفاده از وسایل نقلیه کم‌سر‌و‌صدا، مراجعه به مراکز معاینه فنی و عدم‌استفاده از خودروهای شخصی برای مسیرهای کوتاه از جمله اقداماتی است که باید از سوی شهروندان مدنظر قرار گیرد.
یادمان نرود عادت به آلودگی صوتی به معنای کاهش اثرات زیان‌بخش آن نیست و تا زمانی که آلودگی صدا به عنوان آلاینده‌ای فراموش شده در اولویت اقدامات دستگاه‌های مسئول(مشخص شده در قانون هوای پاک) و نیز توجه و همکاری مردم نباشد، عوارض این آلودگی بر شهر و شهروندان اجتناب‌ناپذیر و غیرقابل جبران است.
*مدیرعامل شرکت کنترل کیفیت هوای شهرداری تهران
در همینه زمینه :
