رود زنده هنر اصفهان

سعید امامی‌ابرقویی| روزنامه‌نگار:

شهر زیبای خدا، پایتخت صنایع‌دستی، پایتخت فرهنگ و تمدن اسلامی و القاب دیگری که در طول زمان به اصفهان نسبت داده شده است، بیان‌گر جریان داشتن رود زنده هنر در دیار نصف جهان است. این شهر به زیور هنر آراسته شده و همۀ اهالی آن زنده به عشق از هنر هستند  و کمتر انسان فهیمی در این شهر یافت می‌شود که دستی بر این آتش نداشته باشد. به گفتۀ محققان و اندیشمندان، شکل‌گیری تمدن اصفهان در کنار جادۀ ابریشم سبب شد زمینه تعاملی برای گفت‌وگوی هنرمندان پدید آید و این شهر مرکزی برای شکل‌گیری سبک‌های مختلف هنری، برای تعالی و پیشرفت هنر شود. حضور هنرمندان از شهرهای مختلف ایران و هنرمندان برجسته جهان در اصفهان طی سالیان، هنری عامه‌پسند پدید آورد که به ‌سادگی توانایی برقراری ارتباط با مخاطب را پیدا می‌کند.

اصفهان می تواند به مرکزی برای تعامل هنر در جهان بدل شود و میزبان رویدادها و رخدادهای بزرگ ملی و بین‌المللی در زمینه‌های مختلف هنری باشد. این امر با آنکه خواست و آرزوی مردم این شهر و حرف و کلام مسئولان ارشد استان و شهر است، با تحقق فاصله دارد. اگر رخدادی بزرگ در این شهر رخ دهد بهره‌برداری کافی و مناسب از آن صورت نمی گیرد و به‌سادگی در ساده‌اندیشی مسئولان برگزاری رویداد گم می‌شود. به‌راحتی می‌توان نمونه‌های متعددی از این رویدادها را نام برد که ارزش غیر قابل انکاری داشت و یادگار آنها امروز چیزی جز چند خط خبر در رسانه‌های محلی نیست. شورای جهانی صنایع‌دستی که چند سال پیش در اصفهان برگزار شد، جشنواره ملی فیلم کودک و نوجوان، جشنواره ملی فیلم کوتاه حسنات، جشنواره ملی فیلم، شعر، فیلمنامه‌نویسی و تئاتر روح‌الله‌ از رویدادهای گران‌بهایی هستند که شهر را درگیر خود کردند. ولی تأثیر چندانی در اقتصاد و آینده هنری شهر نگذاشتند و هر چه برای اصفهان مانده به مدد تلاش هنرمندان اصفهانی است. 

مشکلات اصفهان در جذب و برگزاری و استمرار رویدادهایی که هم در اقتصاد این شهر تأثیرگذار باشد و هم درزمینه هنری زمینه تعامل و تبادل اندیشه را فراهم آورد، فقط مدیریت نیست. بلکه سوء‌مدیریت در دوره‌های پیشین و دوری از دوراندیشی و تلاش برای اجرای طرح‌های زودبازده و گاهی اجرای برنامه پوپولیستی سبب شده اصفهان زیرساخت‌های مدرن و مناسب در اجرای برنامه‌های هنری نداشته باشد. از کمبود سالن‌های مناسب برای اجرای موسیقی و تئاتر، نداشتن فضاهای  مناسب برای فیلمبرداری، کمبود استودیوهای مورد نیاز فیلمسازان و آهنگسازان تا نداشتن هتل و پایانه و فرودگاه مناسب دست ‌به ‌دست هم داده اند تا توانمندان برای پیش‌قدم شدن در اجرای طرح‌های ملی و بین‌المللی دست‌به‌عصا باشند. از سوی دیگر انحصارطلبی بخش دولتی و تمایل مسئولان برای آنکه نام سازمان و ارگان و مؤسسه آنان در صدر قرار گیرد، سبب می‌شود بخش خصوصی برای حضور و برگزاری رویدادها احساس امنیت کم تری کند. هرگاه بخش خصوصی توانسته از تنگ‌نظری‌ها و کوتاه بینی و سختگیری‌های دولتی رد شود، حرکات بزرگی در اصفهان رقم خورده که برگزاری جشنواره فیلم کوتاه حسنات به مدد «زاون قوکاسیان» یا «جشنواره فیلم کوتاه زنده رود» نمونه‌ای از این رویدادهاست. 

هر چند همچنان جریان رود جاری هنر اصفهان برخلاف زاینده‌رود ادامه دارد، زنده بودن جریان هنر در شهری با این ظرفیت، در چنین فرهنگ هنرپروری کافی نیست. شاید درک درستی از جایگاه اصفهان وجود ندارد و نیاز است تا جامعه شناسان، روان‌شناسان، هنرپژوهان و اهل رسانه تحقیقات جامع‌تری در شناخت جایگاه هنر در اصفهان انجام دهند تا این گوهر گران‌بها بیشتر شناخته شود و جایگاه واقعی خود را پیدا کند. به‌هرحال مسلم این که این زندگی در‌شأن اصفهان نیست.