یادداشت
ایمان و امید؛ تأملی در رسانه انقلاب اسلامی
حسین کاظم‌زاده ؛ استاد حوزه و دانشگاه
یکی از مسائل مهم در دوره جهاد تبیین یعنی زمانه‌ای که مهم‌ترین اقدام جامعه اسلامی باید حول تبیین حقایق کشور باشد، این است که در عصر سیطره رسانه‌های کوچک و بزرگی که حاکمیت و مدیریت آنها به‌دست دشمنان ماست و ذهن و قلب مردم را با انواع و اقسام دروغ‌های رسانه‌ای تسخیر کرده‌اند، چطور می‌توانیم پیام خود را به مخاطب برسانیم. برخی که اساسا در این فضا ناامید هستند و اصلا معتقدند که ما نمی‌توانیم در عرصه تبیین از عهده رسانه‌های رقیب بربیاییم و باید زمین بازی را عوض کنیم و در میدانی دیگر با او بجنگیم.
جلوتر و قوی‌تر از همه رسانه‌ها
تاملی در تاریخ نهضت امام خمینی(ره) روشن می‌سازد که با وجود اینکه ایشان پول و رسانه‌های آن روز و تلویزیون، روزنامه، رادیو و... نداشت، اما پیام و رهبری‌هایشان در صحنه‌های حساس انقلاب اسلامی، جلوتر و قوی‌تر از همه رسانه‌های زمان خود عمل می‌کرد. رهبر انقلاب این خصلت حضرت امام(ره) را اینگونه روایت می‌کند:
«در همین دوران مبارزه هم همین‌جور بود! امام در هر جایی که یک مسئله‌ای پیش می‌آمد، حضور داشت، هیچ جا نبود که انسان را دچار سردرگمی بکند؛ مثلا قضیه سینما رِکس آبادان پیش آمده، حالا همه سردرگم‌اند که قضیه چیست؟ چه موضعی باید گرفت؟ چه کار باید کرد؟ آیا دولت این کار را کرده؟ آیا - نمی‌دانم - عراقی‌ها کردند؟ خرابکارها کردند؟ ناگهان زودتر از همه اعلامیه امام می‌آمد. هنوز دیگرانی که در ایران بودند، حتی مبارزین اعلامیه نداده، اعلامیه امام در دست مردم بود.»
سرعت شبکه رسانه‌ای امام ره
مقام معظم رهبری با اشاره به این مطلب که سرعت شبکه رسانه‌ای امام به قدری زیاد بود که همه را متعجب می‌کرد، در همین ماجرا به این قدرت و سرعت رسانه‌ای امام و حضور بهنگام ایشان در همه حوادث انقلاب اشاره می‌کند:
«ما جیرفت بودیم آن وقت، تبعید بودیم در جیرفت در این جریان سینما رکس... . ما نشستیم با هم مشورت کردیم گفتیم بیاییم ما یک اعلامیه مخفی درست کنیم؛ نشستیم و اعلامیه‌ای با نظر همدیگر تهیه کردیم و فراهم کردیم و بعد مثلا گفتند این جایش اشکال دارد، آن جایش را درست کردیم. یکی، دو روز طول کشید تا آمدیم اعلامیه را بدهیم تایپ کنند؛ پلی‌کپی کنند؛ اعلامیه امام رسید دستمان، به کجا؟ به جیرفت؛ یعنی مثلا 4، 5روز از حادثه نگذشته امام حاضر بود، در جیرفت حاضر بود. در تمام دوران مبارزه این مسئله وجود داشت. در همه‌جا، واقعا! این یک حقیقت شگفت‌آوری است، در همه‌جا حاضر بود. بعد از انقلاب هم همین‌جور بود. بعد از انقلاب تمام قضایایی که برای این ملت سرنوشت‌ساز بود و برای این ملت مسئله بود و رهبری امام را لازم داشت، امام حاضر و ناظر بود.» جلسات تفسیر سوره مجادله 1361/2/17
ابزار و سلاح رسانه‌ای امام ره
سؤال این است که امام(ره) از چه ابزار و سلاح رسانه‌ای استفاده می‌کند که می‌تواند در عصر چنبره رسانه‌های رقیب، هم روایت خود را بهنگام ارائه کند و هم به ذهن و قلب آحاد مخاطبان خود در اقصی نقاط کشور برساند. باز تحلیل رهبر انقلاب در 14خرداد امسال راهگشا خواهد بود:
«امام نه پول داشت، نه ابزار تبلیغی داشت، نه رادیو داشت، نه خبرگزاری داشت و نه هیچ‌کدام از سیاست‌های دنیا از او حمایت می‌کردند. عامل سخت‌افزاری امام یک صفحه کاغذ بود که بیانیه در او بنویسد. یک تکه نوار بود که صدای او را ضبط کند به گوش این و آن برساند. آن عامل که امام را در این راه پیش برد و او را قادر کرد بر این تحول عظیم، عبارت بود از ایمان و امید».
ایمان‌های چهارگانه؛ سرمایه امام
آن ایمان‌های چهارگانه که عبارت است از ایمان به خدا، مردم، مسیر و موفقیت پایان کار است، امام را دارای سرمایه‌هایی کرد که توانست این معجزه رسانه‌ای را رقم بزند.
ایمان به خدا به انسان این قدرت را می‌دهد که بتواند ایمان‌های خفته در وجود انسان‌ها را اثاره و شکوفا کند. در طول تاریخ غیبت، هیچ عالم و مصلحی مثل ایشان نتوانسته بود که این چنین به ایمان‌های مردم اعتماد کند و ایمان‌هایی که به اندازه یک تاریخ به حجاب رفته بودند و امتداد اجتماعی پیدا نکرده بودند را به صحنه بیاورد. او با قدرتی که از ایمان به خدا و مردم آورده بود به مسیر و پایان موفقیت‌آمیز خود هم ایمان داشت؛ چراکه قدرت مردم وقتی متکی به ایمان‌های بی‌نهایتشان شود، هیچ قدرتی یارای مقابله با آنها را ندارد و کسی که خود را متکی به این قدرت لایزال بداند، مطمئن و آرام است و از نهایت کار خود یقین دارد؛ یقین به فلاح و پیروزی. طبعا در این فضا و بستر، امید یک امید واقعی و مبتنی بر واقعیت‌های میدان است؛ واقعیتی که با حضور آحاد مردم مومن ساخته می‌شود.
