یادداشت
احیای بناهای تاریخی با ترویج صنایع‌دستی
پرهام جانفشان/ مدیرعامل صندوق احیا و بهره‌برداری از بناها و اماکن تاریخی
20خردادماه هر سال با روز جهانی صنایع‌دستی مصادف است. ایرانی‌ها به‌عنوان یکی از مردمان خوش‌ذوق در خلق محصولات هنرمندانه، در عرضه صنایع‌دستی به جهانیان نقش قابل‌توجهی داشته‌اند. با بهره‌گیری از طرح‌های مبتکرانه که در اندیشه ناب و ذهن خلاق ایرانی ریشه دارد، می‌توان صنایع‌دستی را بار دیگر به جهان شناساند؛ طرح‌هایی نظیر خانه ایرانی که با تلفیق زیبایی‌شناسی بناهای تاریخی این مرز و بوم و دست‌ساخته‌های هنرمندان ایران‌زمین، چشم هر بیننده‌ای را به خود معطوف می‌کند.
باتوجه به نقش تعیین‌کننده توجه به ظرفیت‌های درون‌زای صنایع‌دستی در تحقق اهداف اقتصاد مقاومتی باید گام‌های جدی‌تری در توسعه این حوزه برداشت. صندوق احیا و بهره‌برداری از بناها و اماکن تاریخی و فرهنگی به تأسی از سیاست‌ها و نقش حمایتی سازمان میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری تلاش کرده است در ابنیه تاریخی که دارای شاخصه‌های لازم هستند به‌گونه‌ای تعیین کاربری کند که این بناها به مرجعی برای حضور فعالان صنایع‌دستی تبدیل شوند و هنرمندان بتوانند در غرفه‌های احیاشده به فعالیت‌های خود ادامه دهند. اماکن تاریخی می‌توانند مأمن مناسب حمایت از هنرمندان صنایع‌دستی باشند.
نمونه موفق این رویداد مثبت در کاروانسرای افضل شوشتر، سعدالسلطنه قزوین و تعدادی دیگر از بناهای تاریخی واگذار شده صندوق احیا به‌خوبی قابل مشاهده است؛کاروانسراهایی که به حلقه وصلی برای احیای بناهای تاریخی و باززنده‌سازی صنایع‌دستی بومی تبدیل شده‌اند.
هم‌اکنون در کاروانسرای افضل 44غرفه صنایع‌دستی مشغول فعالیت هستند و همزمان با توسعه اشتغال محلی و در اختیار قرار دادن غرفه‌های عرضه محصولات به صنعتگران شهر، فرایند مرمت و احیای این مجموعه نیز ادامه دارد. احیای صنعت لُنگ‌بافی به‌عنوان یکی از صنایع‌دستی قدیمی و کهنِ شهر شوشتر یکی از اتفاقات مهمی بود که در سال‌جاری در این بنای به بهره‌برداری رسیده صندوق احیا، تحقق یافت و به مرحله تولید رسید.
همچنین در سعدالسلطنه قزوین 126غرفه فعالند که این افزایش سطح بهره‌وری به‌عنوان عاملی برای رشد اشتغال در بنای تاریخی یادشده با تکیه بر صنایع‌دستی خواهد بود.
صندوق احیا تلاش کرده است با ایجاد رویدادهای فرهنگی در بناهای مختلف احیا شده در ترویج و توسعه صنایع‌دستی بکوشد؛ بر همین اساس در این رویدادها که در 6 ماه نخست سال97 در 10بنای تاریخی به اجرا درمی‌آیند، 30هنر از مجموعه هنرهای صنایع‌دستی شاخص به گردشگران داخلی و خارجی معرفی شده و می‌شود؛ به‌عنوان مثال در مجموعه بناهای تاریخی ابرکوه یزد و در خانه کلانتر،کاروانسرای تاریخی افضل، مجموعه تاریخی عامری‌های کاشان، مجموعه تاریخی سعدالسلطنه قزوین، کاروانسرای یام مرند تولید صنایع دستی ایرانی انجام و به علاقه‌مندان عرضه می‌شود. این رویدادهای فرهنگی در 6ماه دوم سال نیز ادامه خواهد یافت و امید است با توسعه اقدامات صندوق احیا در این عرصه بتوان آنچنان که شایسته است به صنایع‌دستی پرداخت.
