هنر بیکاری و خوشحالی
ملتها، برای فرار از خستگی و استرسهای زندگی مدرن، راههای خلاقانه و محبوب زیادی ابداع کردهاند اما احتمالا هیچکدام به اندازه روش مبتنی بر هیچ کار نکردن هلندیها، در سطح جهان محبوب پیدا نکرده است.
این روش بازیابی روانی و جسمی، نیکسن نام دارد که در هلندی بهمعنای «هیچ کاری نکردن» است. نیکسن در لغت، از «نیکس» مشتق میشود که در هلندی بهمعنای هیچی است. در این روش استراحت و بازیابی، هلندیها نهتنها هیچ کار خاصی نمیکنند، که از انجام همان کارهای معمول و پیشافتاده هم هیچ هدفی ندارند. به همینخاطر است که کارهایی مثل پرسهزدن در اینترنت و تمرین مدیتیشن، نیکسن بهحساب نمیآیند چون فعالیتهای هدفمندی به شمار میروند. نیکسن در واقع، وقتکشی و اجازه دادن به ذهن است تا به هر گوشهای که میخواهد پر بکشد. این روش، بهخصوص برای کسانی که با مدیتیشن مشکل دارند مؤثر است.
رواج این سبک استراحت و پاکسازی ذهن در هلند، نشانهای از تغییرات عمده در زندگی است. هلندیها بهخاطر حفظ تعادل بین کار و زندگی، معروف هستند؛ پس وقتی استرس بر این مردم چیره میشود، یعنی ما قطعا اوضاع بدتری داریم.
روت ووینهوفن استاد روانشناسی دانشگاه اراسموس روتردام، درباره ماهیت روش نیکسن گفته است: «به این فکر کنید که روی یک صندلی بنشینید و از پنجره بیرون را نگاه کنید. این کار یک مدل نیکسن است. همه میخواهیم لحظات آرامبخشی داشته باشیم، و میتوانیم این لحظات را با کارهای آسانی مثل بافتنی ترکیب کنیم. یک جنبه از هنر زندگی، یافتن راههایی است که ما را به آرامش نهایی میرساند.» نیکسن که این روزها حسابی در هلند و فراتر از آن معروف شده، مدتها بهعنوان تنبلی مطرود بود اما افزایش سطح استرس در مردم و تأیید پیامدهای آنها بر سلامتی از سوی کارشناسان علم پزشکی، نگاهها به این سبک استراحت و آرامبخشی را تغییر داده است.
در هلند، نیکسن اخیرا با تغییراتی بنیادین همراه بوده و به آن، تحرک و فعالیتهای سادهای مثل پیادهروی و دوچرخهسواری اضافه شده است. به همینخاطر است که افراد زیادی، برای انجام نیکسن، به طبیعت میروند.
با همه محاسن نیکسن، کارشناسان درباره برخی جنبههای نگرانکننده آن هم هشدار دادهاند. وقتی که به ذهن اجازه بدهیم بیش از حد به هر گوشهای پر بکشد، ممکن است بهجای اینکه به ما احساس آرامش بدهد، ما را درگیر نشخوارفکری و تفکر بیش از حد کند. این حالت، پیامدهای جسمی هم دارد و ممکن است در یک دوره 24ساعته، ضربان قلب افراد را بالا برد. برای مقابله با این حالات، کارشناسان توصیه کردهاند که باید یاد بگیریم تا ذهنمان را بهگونهای خلاق و قابل تصور به پرواز دربیاوریم و طبیعتا انجام همیشگی نیکسن اصلا عاقلانه و منطقی نیست. برخی میگویند یکی از فواید نیکسن این است که به ذهن و مغز زمان کافی برای استراحت میدهد و بعد از آن، افراد با کارکرد و کارآمدی بیشتری بهکار و زندگیشان میرسند.
نکته دیگر اینکه نیکسن، ضرورتا بهترین روش برای کسب رضایت از زندگی نیست چون بشر بیشتر با فعالیتهای مولد احساس رضایت بیشتری میکند چون بهاحتمال بسیار زیاد روابط اجتماعی سالمتر و بیشتری در این پروسه دارد و بهخاطر رسیدن به نتایج مشخص، احساس رضایت بیشتری از خود خواهد داشت. نیکسن بیشتر برای ریلکس کردن و فرار از استرس و بازیابی روح و روان و جسم توصیه میشود و یک مشکل بزرگ بنیادی دیگر این است که احتمالا مردم در هیچ جای دنیا نمیتوانند مثل هلندیها نیکسن انجام دهند؛ یک دلیلش این است که فرهنگ حفظ تعادل بین کار و زندگی در هلند بسیار جاافتاده است و روزهای کاری کمتر و وقت آزاد بیشتر، ویژگی زندگی مردم هلند است. علاوه بر آن، سیستم رفاه و خدمات اجتماعی در هلند بهشدت چشمگیر و قوی است و از مردم در شرایط مختلف بهخوبی حمایت میکند.