گزارش
دود از کنده بلند می‌شود
هفتادوششمین دوره جشنواره کن با درخشش فیلمسازان کهنه‌کار، روزهای پایانی‌اش را پشت سر می‌گذارد
سعید مروتی- روزنامه‌نگار
فرش قرمز و فتوکال و حضور ستاره‌ها؛ ازدحام عکاسان و نشست‌های خبری و واکنش منتقدان؛ آثاری که انتظارات را برآورده می‌کنند و فیلم‌هایی که ناامید‌کننده از آب درآمده‌اند؛ واکنش‌های متفاوت به فیلم‌های فیلمسازان بزرگ.«شهر ستاره‌ای» تازه‌ترین ساخته وس آندرسون فعلا بیشتر از هر فیلم دیگری مورد توجه منتقدان حاضر در کن قرار گرفته و در کنارش می‌توان به «راپیتو» ساخته مارکو بلوکیو، کارگردان کهنه‌کار ایتالیایی اشاره کرد. اینطور که کافه‌سینما روایت کرده پیتر بردشاو در گاردین، 5ستاره کامل به تازه‌ترین فیلم مارکو بلوکیو، فیلمساز ۸۳ ساله ایتالیایی داده و آن را یک اثر کلاسیک خوانده است: «کن امسال کاملا علیه سن‌گرایی است.
این فیلم یک ملودرام تمام‌عیار با شور و حرارت آتشین ویکتور هوگو یا چارلز دیکنز است که بخش سیاه کلیسای کاتولیک اروپا را آشکار و ماجرای یهودی‌ستیزی و کودک‌آزاری را روایت می‌کند.» «قاتلان‌ماه کامل» آخرین ساخته مارتین اسکورسیزی دیگر فیلمساز قدیمی حاضر در کن هفتادوششم که در بخش خارج از مسابقه به نمایش درآمد هم با اقبال منتقدان مواجه شد. فیلم‌های نوری بیلگه جیلان و تاد هینز هم دوستداران پرشماری داشته‌اند و در روزهای پایانی کن، خیلی‌ها چشم‌انتظار «بلوط پیر» ساخته کن لوچ هستند. کن در حالی به نقطه پایانی نزدیک می‌شود که هنوز پدیده فوق‌العاده‌ای در آن کشف نشده و همچنان این کارگردان‌های نام‌آور هستند که مورد توجه واقع شده‌اند. به‌نظر می‌رسد هنوز دود از کنده بلند می‌شود.
جدولی از ارکان فستیوال کن
«منتقدان چه واکنشی در برابر فیلم‌ها نشان دادند؟» این پرسشی است که در جشنواره کن بیش از هر فستیوال دیگری در جهان اهمیت دارد. جدول منتقدان یکی از مهم‌ترین و کنجکاوی برانگیزترین ارکان فستیوال کن است.«می دسامبر» با کسب میانگین امتیاز ۳ از منتقدان بین‌المللی، موفق‌ترین فیلم کن هفتادوششم در روزهای اول برگزاری جشنواره بود که با نمایش فیلم «آناتومی یک سقوط» ساخته جاستین تریت، این فیلم هم به میانگین امتیاز ۳دست‌یافت و به «می دسامبر» رسید. جدیدترین فیلم جاستین تریت، فیلمساز فرانسوی در کن ۴ستاره از جاستین لانگ از لس‌آنجلس تایمز، تیم رابی از تلگراف و کلاریس فابره از لوموند دریافت کرد و ۶ امتیاز هم گرفت. کاتیا نیکودموس از دی‌سایت آلمان، کونگ ریتدی از بانکوک پست و استفانی زاخارک از مجله تایم هم ۳ منتقدی بودند که به این فیلم، امتیاز ۲ دادند. «آناتومی یک سقوط» ماجرای زنی را دنبال می‌کند که به‌دلیل قتل مرموز شوهرش در کوه‌های آلپ محاکمه می‌شود. تریت که آخرین‌بار با «سیبل» در سال۲۰۱۹ در بخش رقابتی کن حضور داشت، با آن فیلم میانگین۱.۸ را از منتقدان دریافت کرده بود. «مِی دسامبر» که تاکنون با امتیاز ۳ تنها پیشتاز جدول منتقدان بود، درام رمانتیک آمریکایی به کارگردانی تاد هاینز براساس فیلمنامه‌ای از سامی برچ درباره یک بازیگر (با بازی ناتالی پورتمن) است که برای مطالعه زندگی یک زن واقعی (جولین مور) سراغ او می‌رود تا در فیلمی در نقش وی ظاهر شود. «فایربرند» یا «فتنه‌گر» به کارگردانی کریم عینوز هم با کسب میانگین ۱.۸ به‌تازگی در جدول منتقدان جای گرفت.
برندگان جوایز سینه‌فونداسیون و جایزه سینماهای اروپا
در هفتادوششمین دوره جشنواره کن، داوران بخش سینه‌فونداسیون ۳برنده امسال خود را شناختند و برای بیستمین‌بار برنده جایزه سینماهای اروپا انتخاب شد. هیأت داوران فیلم‌های کوتاه و سینه‌فونداسیون به ریاست ایلدیکو انیدی با حضور آنا لیلی‌امیرپور، شلومی الکابتز، شارلوت لو بون و کاریجا توره به‌عنوان داور، در مراسمی که در سالن بونوئل برگزار شد، جوایز برندگان بخش سینه‌فونداسیون را اهدا کردند. پس از اهدای جوایز، فیلم‌های برنده دوباره به‌نمایش درآمدند. در بخش سینه‌فونداسیون امسال ۱۶فیلم دانشجویی به نمایش درآمدند که از بین ۲۰۰۰فیلم از ۴۷۶مدرسه فیلم در سراسر جهان انتخاب شده بودند. جایزه اول بخش سینه‌فونداسیون به «فرزندان نروژی» به کارگردانی مارلین امیلی لینگستاد از دانمارک اهدا شد. جایزه دوم به «سوراخ» به کارگردانی هوانگ هایین از کره‌جنوبی رسید و جایزه سوم هم به «ماه» به کارگردانی زینب واکریم از مراکش رسید. جایزه برنده اول مبلغ ۱۵هزار یورو است و ۱۱۲۵۰یورو به برنده جایزه دوم و ۷۵۰۰یورو به برنده جایزه سوم اهدا می‌شود. فیلم‌های برگزیده این بخش ۵ژوئن در سینما پانتئون پاریس به نمایش درمی‌آیند. همچنین درام اسپانیایی «مخلوق» برنده جایزه سینماهای اروپا از بخش 2هفته کارگردانان کن شد. «کریاتورا» یا «مخلوق» ساخته النا مارتین گیمنو برنده جایزه بهترین فیلم اروپایی سینماهای اروپا در 2هفته کارگردانان در جشنواره فیلم کن۲۰۲۳ شد. با کسب این جایزه شبکه سینماهای اروپا اکنون با تبلیغ این فیلم از آن حمایت و سینماداران را تشویق می‌کنند تا نمایش فیلم را در سینماها گسترش دهند. گیمنو علاوه بر کارگردانی در این درام اسپانیایی در نقش زنی بازی کرده که به سفری برای خودکاوی می‌رود تا بفهمد چرا اشتیاقش برای زندگی را از دست داده است. این فیلم، دومین فیلم گیمنو است و آن را پس از «جولیا هست» که در جشنواره‌هایی ازجمله سن‌سباستین سال۲۰۱۷ به نمایش درآمد، ساخته است.
فیلم ترسناک مالزیایی برنده جایزه منتقدان
فیلم ترسناک «راه‌راه‌های ببر» ساخته کارگردان مالزیایی آماندا نل‌ای‌یو برنده جایزه بزرگ ۱۰هزار یورویی شصت‌ودومین دوره بخش جانبی هفته منتقدان کن شد. این فیلم که نخستین فیلم نل‌ای‌یو است به بررسی دگردیسی و شورش در وجود دختر نوجوانی می‌پردازد که بدنش با سرعتی نگران‌کننده تغییر شکل می‌دهد، اما او یاد می‌گیرد خود واقعی‌اش را ببیند. این فیلم محصول مشترک مالزی، تایوان، سنگاپور، فرانسه، آلمان، هلند، اندونزی و قطر است. به گزارش مهر، منتقد اسکرین درباره فیلم گفته بود: فیلم واقعاً در به تصویر کشیدن ماهیت بی‌رحمانه دوستی دخترانه و شوک حاصل از دگردیسی بلوغ، ماهرانه عمل می‌کند. نه‌تنها «راه‌راه‌های ببر» نخستین فیلم مالزی است که در چند سال اخیر به کن راه‌یافته، بلکه کارگردانش هم نخستین کارگردان زن مالزیایی است که تاکنون از سوی جشنواره انتخاب شده است. فیلم در فرانسه هم اکران خواهد شد.
آدری دیوان، رئیس هیأت داوران هفته منتقدان امسال درباره این فیلم گفت: فیلمی سازش‌ناپذیر که سعی نمی‌کند کسی را راضی کند. امسال همچنین در دومین سال اهدای جایزه ۸هزار یورویی هیأت داوران فرانسوی تاچ، این جایزه به فیلم «باران در خانه» ساخته پالوما سرمون-دائی فیلمساز بلژیکی تعلق‌گرفت.
