شهری
رویای دوچرخه‌سواری در خیابان‌های رشت
مسیر دوچرخه‌سواری از میدان گیل تا مصلی آماده شده، اما به دلیل اطلاع‌رسانی نادرست، از آن استقبال نشده است
مهرنوش مهرجو| رشت- خبرنگار:
طی یک دهه گذشته به دلیل افزایش خودورها و به دنبال آن افزایش ترافیک و آلودگی هوا، دوچرخه‌سواری بین جوامع شهری رواج پیدا کرده است. در این زمینه هم مسئولان شهری قول‌هایی برای رواج دوچرخه‌سواری و ایجاد زیرساخت‌ها داده‌اند و در برخی موارد هم وعده‌ها عملی شده است، اما آنچنان که باید شاهد افزایش استفاده از دوچرخه در رشت نیستیم. در این گزارش به چرایی این اتفاق و مشکلات ناشی از توسعه نیافتن فرهنگ دوچرخه‌سواری پرداخته‌ایم.
اردیبهشت ماه بود که «امیرحسین علوی» رئیس شورای شهر رشت توجه به سلامت شهروندان را رویکرد شورای پنجم خواند و افزود: تا پایان سال رینگ دوچرخه‌سواری محدوده تالاب عینک و همچنین پیاده‌راه سلامت قابل بهره‌برداری است.
جز این توجه به ایجاد لاین‌های دوچرخه‌سواری و باور به اجرای آن کم و بیش در بین مدیران شهری وجود داشته است. چنانچه در شورای چهارم نیز بر این موضوع تاکید می‌شد، اما پیگیری نشدن امور مربوط به دوچرخه‌سواری، تمایل به آن را نیز کمرنگ کرده است. با این حال هنوز هم هستند شهرهایی که در آنها به فرهنگ دوچرخه‌سواری و ایجاد لاین‌های سلامت اهمیت داده می‌شود و حتی به کسانی که این وسیله نقلیه را ندارند برای تردد در شهر، به صورت کارتی دوچرخه می‌دهند.
خیابان‌های کم‌عرض و نبود لاین دوچرخه
رئیس کمیسیون حمل و نقل و ترافیک شورای شهر رشت در این باره به همشهری گفت: در شهرهایی مثل تهران، اصفهان یا تبریز لاین‌های دوچرخه‌سواری اجرا و به خوبی دنبال می‌شود. لازم است در بافت شهری و فضاهای جدید رشت و خیابان‌هایی که تازه در این شهر احداث می‌شوند لاین دوچرخه سواری هم در نظر گرفته شود. در حال حاضر به دلیل بافت قدیمی، نامناسب بودن پیاده‌روها و عرض کم خیابان‌ها امکان جانمایی لاین دوچرخه در خیابان‌های قدیمی وجود ندارد و به همین علت است که شهروندان رشتی کمتر به پیاده‌روی و یا استفاده از دوچرخه روی می آورند.
«رضا رسولی» افزود: مسیر دوچرخه‌سواری از میدان گیل تا مصلا آماده شده، اما به دلیل اطلاع‌رسانی نادرست، از آن استقبال نشده است و به جز رسانه‌ها، خود مسئولین شهری هم در این عدم اقبال نقش داشته‌اند. اگر بخواهیم توجه شهروندان را به استفاده از وسایلی چون دوچرخه جلب کنیم باید کار تبلیغی وسیعی با کمک رسانه‌ها انجام دهیم. رسولی با ارائه این آمار که تنها ۱۷ درصد از شهروندان رشتی برنامه پیاده‌روی منظم روزانه دارند، از نبود فرهنگ و زیرساخت‌های ترافیکی در رشت گلایه کرد. وی معتقد است: ایجاد ایستگاه‌های دوچرخه‌سواری برای تردد‌های شهری، یکی دیگر از راه‌های ترویج فرهنگ دوچرخه‌سواری و حل معضل ترافیک است. آماده‌سازی زیرساخت‌های حمل و نقل به کاهش ترافیک کمک می‌کند، اما نباید از فرهنگ‌سازی در این حوزه غافل شد، زیرا تاثیر بهتری بر رفتار ترافیکی شهروندان خواهد داشت.
فرهنگ دوچرخه‌سواری را از خودمان آغاز کنیم
درباره فرهنگ دوچرخه‌سواری، مسئول هیات دوچرخه‌سواری استان گفت: ما نباید رواج دوچرخه‌سواری را از مسئولان شهر مطالبه کنیم. باید از خودمان شروع کنیم و اشاعه دهنده فرهنگ دوچرخه‌سواری و پیشگام در این امر باشیم. با توجه به شرایط اقتصادی و زیست محیطی کشور خواه ناخواه باید به سمت استفاده از دوچرخه برویم و جایگزین کردن دوچرخه برای حداقل بخشی از جابجایی‌های درون شهری بسیار مهم است، ولی اگر انتظار داشته باشیم مسئولین در این زمینه پیشقدم شوند و بستر را فراهم کنند، این اتفاق نخواهد افتاد.
«ایمان دلیل حیرتی» افزود: در کمپین سه‌شنبه‌های بدون خودرو که به همین منظور راه‌اندازی شده، درخواست‌های بسیاری از مدیران شهری شده است. از جمله ایجاد مسیرهای ویژه دوچرخه، اما کسانی که این کمپین را ایجاد کرده‌اند از شعار فراتر نرفته‌اند و درخواست‌هایشان را پیگیری نکرده‌اند.
دلیل حیرتی ادامه داد: به جرات می‌توانم بگویم که اهداف زیست محیطی و کاهش آلودگی و ترافیک برای بسیاری از مسئولان اهمیت ندارد و بیشتر دنبال منافع شخصی خود از محل اعتباراتی که از دستگاه‌های دولتی می‌گیرند، هستند. مثل وزارت ورزش، کمیته ملی المپیک یا شهرداری‌ها. اگر غیر از این بود خودشان در این مسیر پیشگام می‌شدند و برای پیشرفت این فرهنگ و برطرف کردن مشکلات این راه، طرح، ایده و برنامه ارائه می‌دادند.
مسئول هیات دوچرخه‌سواری استان ادامه داد: فضاهای شهری در کشور ما به ویژه در رشت اصلا برای چنین کاری طراحی نشده است، ولی می‌شود به صورت نمادین برای ترویج فرهنگ دوچرخه‌سواری از بعضی مسیرهای مناسب‌تر شروع کرد. حتی این اتفاق می‌توانست در پیاده‌راه فرهنگی بیفتد و جای سوال است که چرا در این محل این لاین ایجاد نشد؟ دلیل حیرتی با بیان اینکه موضوع ایمنی دوچرخه‌سواری نباید مانع از کلیت اجرای طرح دوچرخه‌سواری شود، تاکید کرد: خیلی‌ها در مورد مسایل ایمنی دوچرخه‌سواری حساسیت نشان می‌دهند، ولی مگر برای موتورسواران خطوط و یا طرح ویژه‌ای در نظر گرفته شده است؟ تنها قانون استفاده از کلاه ایمنی و داشتن گواهینامه و بیمه وجود دارد که می‌تواند در مورد دوچرخه‌سواران نیز اعمال شود.
مسئول هیات دوچرخه‌سواری استان همچنین بیان کرد: ما در سال ۸۷ یک طرح جامع و کامل به استاندار وقت ارائه کردیم و ایشان از شهردار وقت و شورای شهر خواستند که مطالعه با مشارکت کارشناسان ترافیک و محیط زیست، شهرسازی و دوچرخه‌سواران انجام شود، ولی موضوع آنطور که باید پیگیری نشد. بنابراین به عقیده من بهتر است دنبال این نباشیم که سازمان یا نهاد مشخصی مثل شهرداری یا شورا متولی انجام این امور باشد. می‌شود از ادارات و دانشگاه‌ها خواست شرایط استفاده از دوچرخه را برای کارمندان و یا دانشجویان فراهم کنند. الان این موضوع در رشت در 2 مکان تا حدودی انجام شده است. یکی بیمارستان شفا و یکی هم باشگاه آرنا که محیط خوبی برای پارکینگ دوچرخه فراهم کرده‌اند.
روز بدون خودرو
«ایمان دلیل حیرتی» مسئول هیات دوچرخه‌سواری استان گفت: می‌توانیم با برگزاری همایش‌های مختلف در شهر یک روز را به عنوان «روز بدون خودرو» انتخاب و مردم را به استفاده از دوچرخه تشویق کنیم تا کم کم این موضوع برای مردم و حتی مسئولین قابل پذیرش شود و سپس گام‌های بعدی در این زمینه با همکاری نهادهای مربوط برداشته شود. اگر در طول روز حتی 20 درصد از مردم شهر به استفاده از دوچرخه ترغیب شوند، اثرات بسیار مثبت و قابل مشاهده‌ای در زمینه کاهش مصرف سوخت، بار ترافیک و آلودگی هوا خواهد داشت.
