بلاتکلیفی 25 ساله یک کارخانه

المیرا جلیلی| تبریز – خبرنگار:

در حالی که بیکاری از مهمترین مشکلات شهرستان سراب محسوب می‌شود، ساخت کارخانه نفلین سینیت با اشتغال‌زایی 4 هزار نفر همچنان بعد از 25 سال بلاتکلیف است و هنوز معلوم نیست که مسئولان چه تصمیمی برای راه‌اندازی آن دارند؟ سراب با وجود بهره‌مندی از ظرفیت‌های کشاورزی و دامداری، به دلیل بیکاری با موج گسترده مهاجرت مردم مواجه است.  سطح معیشتی نامناسب قشر کشاورز و دامدار که بیش از 70 درصد جمعیت سراب را تشکیل می‌دهند، موجب شده تا این شهرستان طی سال‌های اخیر جزو شهرهای مهاجر‌فرست با آمار بالا در استان قرار گیرد.  هر چند راه‌اندازی پروژه مهمی مانند کارخانه نفلین سینیت در این شهرستان می‌تواند مشکل بیکاری بسیاری از جوانان سرابی را رفع کند، اما این طرح صنعتی سراب  بیش از 25 سال است در پیچ‌و خم‌های کمبود بودجه مانده است. طرحی که به گفته «جمشید انصاری»  معاون رئیس جمهوری و رئیس سازمان اداری و استخدامی کشور به تنهایی نیازمند یک دهم بودجه عمومی کشور است. با این همه این پروژه می‌تواند یک محرک توسعه برای شهرستان و استان باشد و درآمدهای حاصل از آن نظیر درآمدهای مالیاتی می‌تواند سایر مشکلات سراب را رفع کرده و به بیکاری پایان دهد. 


انعقاد قرارداد با کانادا

معاون رئیس جمهور و رئیس سازمان اداری و استخدامی کشور اوایل اردیبهشت ماه در جمع اعضای شورای اداری شهرستان سراب  از انعقاد قرارداد اجرای پروژه نفلین سینیت با یک شرکت کانادایی خبر داد و گفت: پروژه به زودی وارد فاز اجرایی می‌شود. «جمشید انصاری»  با تاکید بر این‌که به عنوان نماینده دولت درخواست‌های مردم و مسئولان سراب را در هیات دولت و در جمع اعضای دولت پیگیری می‌کند، اظهار کرد: بدون تعارف تمام مواردی که از سوی مسئولان سراب درخواست شده، نیازمند منابع مالی است و بودجه عمومی کشور نیز مبلغی مشخص بوده که کفاف هزینه‌های کل کشور را نمی‌دهد. همین پروژه نفلین سینیت به تنهایی نیازمند یک دهم بودجه عمومی کشور است. با توجه به محدودیت منابع مالی، نباید تمام درخواست‌های شهرستان‌ها را عمومی کرد چرا که همه درخواست‌ها قابل اجرا نیست و کارها باید براساس اولویت انجام گیرد. انصاری با اشاره به پروژه عظیم نفلین سینیت در سراب گفت: در صورت تامین منابع مالی، این پروژه در مدت ۳۸ تا ۴۰ ماه قابل بهره‌برداری است که امید است در دولت فعلی پروژه به جایی برسد که موجب امیدواری مردم سراب شود.


بیکاری؛ چالش اصلی توسعه سراب

نماینده شورای اسلامی سراب درباره موانع اشتغال‌زایی این شهرستان اظهار می‌کند: بسترهای مناسبی از لحاظ کشاورزی و صنعتی برای اشتغال‌زایی در سراب فراهم است اما تعطیلی بسیاری از واحدهای صنعتی و نبود صنایع تبدیلی برای محصولات کشاورزی، فرصت را از این شهرستان برای ریشه‌کنی بیکاری و بهره‌برداری از قابلیت‌های شغلی سلب کرده است. به گفته «فرامرز علی‌حسینی» شهرستان سراب غنی از انواع مواد معدنی چون سنگ‌های تزیینی است و معدن نفلین سینیت با ظرفیت 6 میلیارد تن نفلین سینیت در این شهرستان فعال است و مواد آن به صورت خام استخراج و به سایر شهرهای کشور صادر می‌شود.

علی‌حسینی با بیان این‌که طرح راه‌اندازی کارخانه نفلین سینیت 25 سال است که به تعویق افتاده است، اظهار می‌کند: با وجودی که 8 سال پیش قرارداد همکاری با چینی‌ها برای راه‌اندازی این کارخانه در سراب منعقد شده بود اما به دلیل کوتاهی مسئولان در تامین انتظارات چینی‌ها قرارداد لغو شد و چینی‌ها طرح را اجرایی نکرده و به نتیجه نرساندند. اخیرا نیز برخی از مسئولان کشور ادعا کرده‌اند که راه‌اندازی این کارخانه مقرون به صرفه نخواهد بود. این مساله در حالی مطرح می‌شود که با راه‌اندازی این کارخانه، به صورت مستقیم و غیرمستقیم برای 4 هزار نفر اشتغال‌زایی می‌شود.
این نماینده ادامه می‌دهد: خام فروشی مواد معدنی سراب به نفع این شهرستان نیست. مقرر شده بود در کنار کارخانه نفلین سینیت، کارخانه تولید سیمان از نخاله‌های نفلین سینیت راه‌اندازی شود که آن طرح نیز تاکنون اجرایی نشده است.


جاده نامناسب؛ سد راه سرمایه‌گذاری و اشتغال 

علی‌حسینی درباره مشکلات سرمایه‌گذاری و اشتغال این شهرستان می‌گوید: یکی از مهم‌ترین مسائل در عدم جذب سرمایه‌گذاران، نبود راه‌های مناسب است. روند تکمیل محور مواصلاتی بستان‌آباد به سراب که آذربایجان شرقی و اردبیل را به هم متصل می‌کند بسیار کند است. این محور دوبانده است و مقرر شده بود روند اجرایی آن به اتمام برسد که به دلیل بدهی دولت به پیمانکار پروژه تاکنون تکمیل نشده است. از دیگر محورهایی که نیمه تمام مانده، مسیر سراب به نیر است که مقرر شده بود اواخر سال 94 این پروژه به اتمام برسد. این پروژه نیز به دلیل بدهی 8 میلیارد تومانی به پیمانکار روند بسیار کندی برای تکمیل طی می‌کند. 


بیکاری نزدیک به 4 هزار نفر در سراب

فرماندار شهرستان سراب درباره آخرین وضعیت پروژه کارخانه نفلین سینیت اظهار می‌کند: پیشرفت کلی طرح 11درصد است. تامین گاز این کارخانه 99 درصد، تامین آب 75 درصد، خط انتقال برق 230 کیلوولت 95 درصد، احداث پست 230 کیلوولت 85 درصد، مخابرات و اینترنت 85 درصد و مخزن آب 30 هزار متر مکعبی 90 درصد پیشرفت داشته است. «علی بدرشکوهی» بیان می‌کند: درباره تامین بودجه و راه‌اندازی پروژه اصلی نفلین سینیت سراب اقدامات و مذاکرات انجام گرفته و در حال انجام است. در حال حاضر شرکت‌های زیادی آمادگی خود را برای فاینانس پروژه اعلام کرده‌اند.

وی درباره نرخ بیکاری این شهرستان می‌گوید: طبق آخرین سرشماری عمومی نفوس و مسکن در سال 95،  3800 نفر در این شهرستان بیکار هستند و نرخ بیکاری این شهرستان 5/8 درصد است. البته این نرخ از میانگین 2/9 درصد استانی پایین‌تر است. بخشی از این نرخ پایین مربوط به مهاجرت جوانان سرابی است که با راه‌اندازی پروژه‌هایی مانند نفلین سینیت و طرح‌های دیگر می‌توان به بازگشت نخبه‌ها و اشتغال جوانان تحصیلکرده امیدوار بود. بدرشکوهی به ظرفیت‌های کشاورزی و دامداری شهرستان هم اشاره می‌کند و می‌افزاید: این شهرستان یک میلیون جمعیت دامی دارد و قطب تولید محصولات لبنی و گوشت قرمز در شمال غرب کشور محسوب می‌شود. سالانه 135 هزار تن سیب زمینی در این شهرستان تولید می‌شود. بر این اساس برای فرآوری محصولات کشاورزی همچون سیب زمینی، واحد تولید چیپس با سرمایه‌گذاری بخش خصوصی در سراب راه‌اندازی شده است.  فرماندار سراب همچنین به مشکل راه‌های مواصلاتی سراب اشاره و عنوان می‌کند: با توجه به ترانزیتی بودن این شهرستان و قرار‌گیری در محور اتصال دو استان در سال جاری اقداماتی برای حل مشکل راه‌ها انجام خواهد شد.


 47 واحد صنعتی تعطیل در سراب

فرماندار سراب درباره واحدهای تولیدی و صنعتی شهرستان می‌گوید: از ۱۲۰ واحد تولیدی، ۵۰ واحد فعال، ۲۳ واحد نیمه فعال و ۴۷ واحد بنا به نواقص و مشکلاتی که دارند تقریبا غیر‌فعال هستند. در قالب ستاد تسهیل سرمایه‌گذاری و رفع موانع تولید دنبال بررسی مشکلات آن‌ها هستیم. عمده واحدها به دلیل کمبود نقدینگی و سرمایه در گردش مشکلاتی دارند و از طریق اعطای تسهیلات درصدد رفع مسائل مالی این واحدها هستیم. در این خصوص اقدامات خوبی تاکنون صورت گرفته است. قول‌های مساعدی از طرف مراجع ذی‌صلاح داده شده که پس از یک مطالعه کارشناسی از طرف مسئولان و وزارت صنعت، معدن و تجارت تصمیمات لازم اتخاذ و اعلام خواهد شد.


تعیین تکلیف کارخانه، مطالبه مردم و مسئولان
 
رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت استان هم با بیان این‌که کارخانه نفلین سینیت یک طرح ملی است، اظهار می‌کند: کارخانه نفلین سینیت به عنوان پروژه‌ای ملی از سوی ایمیدرو (سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی ایران) در استان اجرا می‌شود. با توجه به ملی بودن پروژه من به عنوان مسئول استانی اطلاعی از روند اجرای آن ندارم، زیرا هیچ یک از مسئولان استانی درباره این طرح ملی تصمیم‌گیرنده نیستند. «حسین نجاتی» ادامه می‌دهد: در جریان جزئیات این کارخانه نیستم و حتی بازدیدها نیز به صورت مستقیم از مرکز و از سوی ایمیدرو انجام می‌شود. نجاتی تاکید می‌کند: کارخانه نفلین سینیت در صورت راه‌اندازی می‌تواند بخش بزرگی از مشکل بیکاری شهرستان سراب را حل کند. با توجه به وجود مواد اولیه کافی برای فعالیت این کارخانه و سرمایه‌گذاری‌های کلان انجام شده، اتمام هرچه سریع‌تر آن مطالبه مردم، مسئولان و نمایندگان استان است.


نیاز به صنایع تبدیلی

«فرامرز علی‌حسینی» نماینده شورای اسلامی سراب درباره بیکاری و مشکلات مردم این شهرستان  می‌گوید: سراب قطب تولید لبنیات در استان است. نبود تعاونی روستایی باعث سوء‌استفاده دلالان از محصولات کشاورزی و لبنی این شهرستان شده است و سراب نیازمند صنایع تبدیلی برای بسته‌بندی و عرضه محصولات به بازار است. علی‌حسینی نبود شهرک صنعتی دامپروری در سطح شهرستان، وضعیت نابسامان راه های روستایی، کمبود پزشک متخصص، نبود درآمد پایدار در روستاها و مهاجرت روستاییان به شهرهای بزرگ را از سایر مشکلات بارز این منطقه عنوان می‌کند.