مأمنِ خورشید

حمیدرضا محمدی

تاجیکستان با آنچه به عالمیان معرفی شده است. بیش از همه با فرزندان نیکونام و خردمندش است که با شعر زیسته‌اند.
شاه‌منصور شاه‌میرزا، شاعر تاجیک*
فرهنگ همیشه بین ملت ها، گره‌گشا و راهنماست و پایش که باز می‌شود، معادلات را تغییر می‌دهد و سیاست را به کناری می‌دهد. این مدعا حالا درباره ایران و تاجیکستان بیشترین و بهترین مصداق را یافته است؛ 2کشوری که در این سال‌ها، اگرچه رابطه‌شان آلوده به سیاسی‌کاری عنودان و حسودان شده بود، اما اکنون از در کتاب و ادبیات و تاریخ و فرهنگ باز در کنار هم ایستاده‌اند که فارسی، زبان صلح است و حالا شده است معبر مرافقت تا مفارقت‌ها برچیده شوند. برای اثباتش، همین بس که جمهوری تاجیکستان، مهمان ویژه سی‌وچهارمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران است؛ آن‌هم حتما به‌لطف همین اتصال و اتفاق فرهنگی و زبانی. چه این دو کشور را فارسی‌زبانی پیوند داده است و بلادشان که زمانی جملگی جزئی از خراسان بودند و حالا قسمتی از ایران فرهنگی؛ از نیشابور و بیهق تا خُجَند و کولاب و شهرهای بسیار دیگر. از کمال خجندی که مدفون در تبریز است تا رودکی سمرقندی که در پَنجَکنت آرمیده است و همین نشان از آن دارد که این دو ملت، رخت و ریخت‌شان تا کجاها درهم‌تنیده شده است. این‌روزها اما به‌لطف سیاسیون 2 سرزمین، به‌ویژه سفیر دانش‌ور جمهوری تاجیکستان در تهران، نظام‌الدین زاهدی، این ارتباط، تعمیق و توثیق یافته است و حضور اهل قلم‌شان و در رأس آنها، نعمت‌الله اکبراُف (اکبرزاده)، معاون دانشنامه ملی تاجیکستان در ایران و بازدید از مؤسسات فرهنگی ازجمله مرکز دایره‌المعارف بزرگ اسلامی، می‌تواند کلیدی باشد برای گشایش راهی طولانی اما شیرین تا فرهنگ‌مداران ایرانی و تاجیکی، برای نیل به سربلندی زبان فارسی، همکاری‌های مشترکشان را آغاز کنند و کاستی‌های دیروز را با فزونی‌های فردا، رنگی دیگر ببخشند.