سهم دستگاه‌ها از آلودگی هوای تهران

زهرا رفیعی-روزنامه‌نگار

سهم «7تکلیف زمین‌مانده» دستگاه‌ها در آلودگی هوای شهر تهران مشخص شده است. معاون حقوق عامه دستگاه قضا اعلام کرد برای یکی از مدیران مسئول در پایتخت حکم جلب صادر شده است. پیش‌تر این مقام قضایی اعلام کرده بود که برای مدیران 5دستگاه دولتی که در اجرای قانون هوای پاک در کل کشور ترک فعل کرده‌اند، پرونده قضایی تشکیل شده است. طبق نظر کارشناسان و براساس ارزیابی اولیه در سازمان محیط‌زیست، اسقاط وسایل نقلیه فرسوده، کیفیت سوخت، مدیریت مصرف سوخت تجاری و صنعتی، توسعه و نوسازی ناوگان حمل‌ونقل عمومی، تامین اعتبار لازم برای اجرای تکالیف قانونی، تجهیز نیروگاه‌ها و صنایع به سیستم‌های کنترلی و توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر، 7تکلیف زمین‌مانده در پایتخت است.

دستگاه‌های ترک‌فعل‌کننده در بحث آلودگی‌ هوای  تهران
غلامعباس ترکی، معاون حقوق عامه دادستانی کل کشور: وزارت نفت، وزارت صمت و سازمان برنامه و بودجه نقش ویژه‌ای در این اتفاق دارند. در قانون هوای پاک تکالیف متعددی برای سازمان‌ها ازجمله سازمان محیط‌زیست تعیین شده است. همچنین سازمان محیط‌زیست وظیفه نظارت را نیز برعهده دارد که این نافی وظایف دادستانی نیست. سامانه پایش به همت سازمان محیط‌زیست برای نظارت بر نحوه اجرای تکالیف دستگاه‌ها در سال99 ایجاد شده تا دستگاه‌ها در آن خوداظهاری کنند و صحت‌سنجی آن بر‌عهده محیط‌زیست است. علاوه بر این، سازمان بازرسی و دادستانی به مسئله ترک‌فعل مدیران ورود کرده‌اند و ‌مواردی منجر به تشکیل پرونده شده است. همچنین یک مورد آن تبدیل به جلب دادسرا شده و در مرحله رسیدگی قضایی قرار دارد. تکالیف حوزه آلودگی هوا متعدد است اما مهم‌ترین آنها که حدود 63درصد (دوسوم) سهم در آلودگی دارد، مربوط به 7تکلیف می‌شود. ما درخصوص دفاعیات از دستگاه‌ها مطالبه کردیم و هنوز پاسخی دریافت نکرده‌ایم.

برنامه‌ محیط‌زیست در حوزه هوا در سال‌جاری
یکی از مهم‌ترین برنامه‌های سازمان حفاظت محیط‌زیست در حوزه محیط‌زیست انسانی، نظارت بر حسن اجرای قانون هوای پاک است. پایش و نظارت بر اجرای خود‌اظهاری منابع آلاینده که شامل ذرات و گازهای خروجی دودکش‌ها، پساب و... می‌شود، امسال جدی‌تر اجرا خواهد شد. علی سلاجقه وعده داده است که فعالیت واحدهای صنعتی، خدماتی و تولیدی براساس خود‌اظهاری و پایش از طریق سامانه الکترونیک کنترل خواهند شد و امکان برنامه‌ریزی در جهت کاهش آلایندگی آنها صورت خواهد پذیرفت.

بودجه هوای پاک حداقلی است
داریوش گلعلیزاده، رئیس مرکز ملی هوا و تغییر اقلیم: برای رسیدن به اهداف مورد نیاز در حوزه قانون هوای پاک نیاز به زیرساخت‌های مناسب و اعتبارات مورد نیاز است که از 2 طریق می‌توان آن را دریافت کرد؛ یکی از راه مستقیم و در قانون بودجه است که بودجه مناسب را پیش‌بینی کنیم و دیگری از طریق دولت و مجلس است که بستر مناسبی را برای حضور بخش خصوصی فراهم کنند تا بخش خصوصی در حوزه حمل‌ونقل عمومی وارد شود و در حوزه انجام تکالیف ما در قانون هوای پاک کمک مؤثری کند.
در قانون بودجه سال۱۴۰۲ تنها ۸۴۰میلیارد تومان برای قانون هوای پاک تخصیص یافت که با این بودجه حتی ۲۰دستگاه اتوبوس هم نمی‌توان خریداری کرد مگر اینکه با تمهیدات ناشی از صرفه‌جویی در مصرف سوخت توسط وزارت نفت بتوانیم فعالیت‌هایی انجام دهیم تا آلودگی هوا کاهش یابد. ۴۰درصد از منابع متحرک موجود در کشور فرسوده هستند. با خارج‌کردن خودروهای فرسوده از شهر حدود ۲۰ تا ۳۰درصد در مصرف سوخت صرفه‌جویی می‌شود. مشکل اصلی، خودروهایی هستند که در سطح شهر تردد می‌کنند و استاندارد خود را از دست داده‌اند و از خودروهایی با آلایندگی یورو۵ به یورو۲ تبدیل می‌شوند.
۹۴درصد تولید انرژی کشور با سوخت‌های فسیلی انجام می‌شود. این سوخت‌ها در هرکجا مصرف شوند و حتی اگر انتشار حداقلی نیز داشته باشند، اثرات تجمعی آنها در شهرهایی همچون تهران موجب افزایش آلودگی هوا می‌شود.