گزارش
انزوای آمریکا در نشست گروه 7
چهل‌و‌چهارمین نشست سران 7 کشور صنعتی جهان در کانادا به صحنه تقابل با سیاست‌های ترامپ تبدیل شد
محمدامین خرمی|خبرنگار:
نشست سران کشورهای عضو گروه7 در کانادا که از دیروز آغاز شده، به جای نمایش همگرایی، به صحنه‌ای برای تقابل و بروز اختلافات میان کشورهای صنعتی جهان تبدیل شده است؛ اتفاقی که در طول تاریخ 43ساله این گروه بی‌سابقه به‌شمار می‌رود.
ماجرا از روز پنجشنبه و نشست خبری رئیس‌جمهور فرانسه و نخست‌وزیر کانادا آغاز شد. امانوئل مکرون که پیش از دیگر سران کشورهای عضو گروه7 وارد کانادا شده بود، بعد از دیدار با جاستین ترودو، از سران کشورهای عضو خواست در مقابل اقدامات تجاری دونالد ترامپ ایستادگی کنند؛ اقداماتی که او آنها را نقطه آغاز «هژمونی» تازه آمریکا بر جهان توصیف کرد.
مکرون که به‌نظر می‌رسید ترجیح داده تعارفات معمول دیپلماتیک را کنار بگذارد و بی‌پرده سخن بگوید، بار دیگر نسبت به دستور دونالد ترامپ برای اعمال تعرفه بر فولاد و آلومینیوم وارداتی از اروپا به آمریکا ابراز نارضایتی کرد و گفت: «6کشور دیگر عضو گروه7 بازاری بسیار بزرگ‌تر از بازار آمریکا دارند؛ من به همکاری و چندجانبه‌گرایی اعتقاد دارم و با تمام توانم در مقابل هژمونی ایستادگی می‌کنم. هژمونی یعنی حق با کسی است که زور بیشتری دارد.»
رئیس‌جمهور فرانسه در کنار دیگر سران کشورهای اروپایی و مقام‌های ارشد اتحادیه اروپا طی 10روز گذشته بارها ترامپ را به‌خاطر اعمال تعرفه 25درصدی بر فولاد و وضع تعرفه 10درصدی بر آلومینیوم وارداتی به خاک آمریکا مورد سرزنش قرار داده‌اند. این تصمیم اعتراض کانادا و مکزیک را هم به‌دنبال داشته که در کنار اروپایی‌ها بیشترین سهم صادرات فولاد و آلومینیوم به آمریکا را به‌خود اختصاص می‌دهند. اتحادیه اروپا و کانادا با اعمال تعرفه بر کالاهای آمریکایی، اقدام ترامپ را تلافی کرده‌اند و قرار است در سازمان تجارت جهانی از این کشور شکایت کنند. این وضعیت احتمال بروز یک جنگ تمام‌عیار تجاری با آمریکا را تقویت کرده است؛ شرایطی که دونالد ترامپ بارها اعلان کرده برای ورود به آن آماده است.
امانوئل مکرون خطاب به جاستین ترودو که در شهر کوچک لامالبه در ایالت کبک میزبان اعضای گروه7 است، گفت تلاش خواهد کرد که این نشست به بهترین شکل برگزار شود اما ضرورتی ندارد که اعضا صرفا به‌خاطر اینکه امضای هر 7کشور پای بیانیه پایانی نشست باشد، اختلافات‌‌شان را فراموش کنند. او با اشاره به‌احتمال عدم‌همراهی آمریکا با دیگر اعضا گفت که سران گروه7 باید انتظار «1+6» را داشته باشند. او در توضیح سخنانش گفت: «شاید رئیس‌جمهور آمریکا از اینکه منزوی شود ابایی نداشته باشد، اما ما هم از اینکه یک بیانیه با 6 امضا داشته باشیم، ترسی نداریم.»
چنین سخنانی که از اختلاف میان اعضای گروه7 حکایت دارد، دست‌کم در سطح نشست سران سابقه نداشته است. گروه7 از اساس به‌عنوان مجمعی برای همگرایی و هماهنگی بیشتر میان کشورهای عمده صنعتی جهان یعنی آمریکا، انگلیس، فرانسه، آلمان، ایتالیا، کانادا و ژاپن در سال1973 شکل گرفت. 62درصد از ثروت جهان یعنی حدود 280تریلیون دلار، در دست این کشورهاست. این کشورها همچنین حدود نیمی از تولید ناخالص داخلی جهان را به‌خود اختصاص داده‌اند.
سخنان جاستین ترودو در نشست خبری با امانوئل مکرون هم چیزی کم از سخنان انتقادی رئیس‌جمهور فرانسه نداشت. ترودو متوسل‌شدن ترامپ به «امنیت ملی آمریکا» برای اعمال تعرفه بر فولاد و آلومینیوم را «مضحک» و «غیرقانونی» خواند و گفت که اقدامات ترامپ در نهایت به ضرر مردم آمریکا خواهد بود. اشاره او به فرمان اجرایی ترامپ برای اعمال تعرفه‌های جدید است که عدم‌اجرای این تصمیم را «تهدیدی برای امنیت ملی آمریکا» می‌داند.
خط و نشان ترامپ برای اعضای گروه7
ترامپ دیروز دیرتر از دیگران وارد کانادا شد و خیلی زودتر از بقیه کانادا را ترک کرد تا برای شرکت در نشست با رهبر کره‌شمالی خود را به سنگاپور برساند. او اما از نخستین ساعات صبح با چند پست توییتری مواضعش را شفاف اعلام کرد. ترامپ خطاب به رئیس‌جمهور فرانسه و نخست‌وزیر کانادا گفت: «لطفا به اطلاع آنها برسانید که روی اجناس وارداتی از آمریکا تعرفه‌های سنگین بسته‌اند و موانع غیرپولی ایجاد کرده‌اند. مازاد تجاری اتحادیه اروپا با آمریکا به ۱۵۱میلیارد دلار می‌رسد و کانادا هم کشاورزان ما را از دسترسی به بازار خود محروم کرده است.» رئیس‌جمهور آمریکا در ادامه جاستین ترودو را «میزبان بدخلق» نشست گروه7 خواند و از کشورهای معترض خواست تعرفه‌هایشان را کم کنند تا آمریکا هم با آنها راه بیاید.
اشاره ترامپ به کسری تجاری با کشورهای دیگر موضوعی است که او از 2سال پیش یعنی در طول مبارزات انتخاباتی‌اش دائما به آن پرداخته است. آمریکا حدود 800میلیارد دلار کسری تجاری با جهان دارد که البته عمده آن مربوط به تجارت آمریکا با چین است. کسری تجاری 500تا 600میلیارد دلاری آمریکا با چین باعث شد واشنگتن و پکن تا آستانه یک جنگ تمام‌عیار تجاری پیش بروند. دو طرف اکنون توافقاتی کرده‌اند اما همچنان بر سر بخش اعظم تجارت میان خود اختلاف نظر دارند.
ماجرای اختلافات تجاری میان آمریکا و کانادا نیز بسیار طولانی و ریشه‌دار است. آمریکا با کانادا حدود 100میلیارد دلار کسری تجاری دارد؛ موضوعی که ترامپ آن را غیرقابل‌قبول دانسته است. آمریکا همیشه از کانادا به‌خاطر وضع تعرفه بر محصولات لبنی آمریکایی شکایت داشته و کانادا از آمریکا به‌خاطر وضع تعرفه بر چوب و محصولات چوبی کانادایی. دونالد ترامپ اقدام خود برای اعمال تعرفه بر فولاد و آلومینیوم وارداتی از کانادا را ابزاری در مقابل اعمال تعرفه 300درصدی کانادا بر محصولات کشاورزی آمریکا دانسته است. اختلاف نظر میان آمریکا و کانادا، ادامه حیات «توافق تجارت آزاد آمریکای شمالی» یا همان پیمان «نفتا» را با تردید جدی روبه‌رو کرده است.
جلسه پایانی نشست سران 7 کشور صنعتی جهان بدون حضور دونالد ترامپ تشکیل می‌شود. درحالی‌که رهبران انگلیس، فرانسه، آلمان، ایتالیا، کانادا و ژاپن امروز برای صدور بیانیه پایانی گرد میز جمع می‌شوند، ترامپ به سنگاپور خواهد رسید تا در یک دیدار تاریخی با کیم جونگ اون ملاقات کند. البته دیدار او با رهبر کره‌شمالی برای رسیدن به یک توافق هسته‌ای، تحت‌الشعاع خروج او از توافق هسته‌ای با ایران قرار گرفته است؛ موضوعی که مکرون پیش از نشست سران گروه7 به آن اشاره کرد. او گفت که خروج دونالد ترامپ از توافق هسته‌ای با ایران، اعتبار چنین توافق‌هایی را از اساس زیر سؤال برده است.
