مشکلات اقتصادی دلیل تمایل نداشتن به فرزندآوری نیست

‌ کشورهایی که از جمعیت جوان قابل توجهی برخوردارند دارای نیروی انسانی کارآمد، شاداب و تحرک اجتماعی هستند و همین جوان‌بودن جمعیت‌شان می‌تواند در تولید، رفاه بیشتر و قدرت کشور اثرگذار باشد. متأسفانه در دهه60 به‌دلیل اینکه کشور شرایط اقتصادی خوبی نداشت و تحریم‌های اقتصادی نیز مزید بر علت شده بود، مسئولان وقت تصمیم به جلوگیری از افزایش موالید گرفتند. به این امید که شاید طی چند سال تعداد جمعیت کشور کاهش قابل ملاحظه‌ای داشته باشد اما این تصمیم که می‌بایست در سال‌های بعد متوقف می‌شد بنا به دلایلی ادامه پیدا کرد تا زمان حال که زنگ پیرشدن جمعیت به صدا درآمد. حاکمیت حدود یک‌دهه است که به روش‌های مختلف مردم را ترغیب به افزایش موالید می‌کند اما نتایج قابل‌قبولی به‌دست نیامده است؛ مسئله‌ای که باعث شده کارشناسان این حوزه عنوان کنند تا 4سال آینده اگر تعداد موالید در سال به یک میلیون و 750هزار نوزاد نرسد در سال 1430کشوری پیر و سالمند خواهیم داشت و بالطبع بر اقتصاد و تمام مسائل کشور تأثیر خواهد گذاشت.
حجت‌الاسلام رضا عزت زمانی، مسئول ستاد فرهنگی خانواده و جمعیت سازمان تبلیغات اسلامی با اشاره به اینکه با روی کارآمدن دولت و به‌خصوص مجلس جدید ریل‌گذاری افزایش جمعیت اهمیت زیادی یافته است، می‌گوید:‌ «مامعتقدیم مهم‌ترین مشکل و گره‌ای که در مسئله افزایش جمعیت وجود دارد گره‌های ذهنی است و هر چند اقتصاد نقش مهمی در زندگی ایفا می‌کند اما مشکلات اقتصادی در رده‌های بعدی قرار دارد.»
او با بیان اینکه اصلی‌ترین وظیفه در زمینه تشویق به فرزند‌آوری به‌عهده دستگاه‌های فرهنگی، فرهنگساز و تولیدکننده‌ای فرهنگی است، می‌افزاید: «بازکردن گره‌های ذهنی مردم، رفع شبهات و مسائلی که در ذهن آنها نسبت به آینده فرزندآوری وجود دارد به‌عهده دستگاه‌های فرزند‌آوری سپرده شده و ما هم معتقدیم که این کار باید با قوت شکل بگیرد. ضمن اینکه کار فرهنگی زمانبر بوده و با چند حرکت ظاهری نمی‌توان به افزایش جمعیت امیدوار شد. برای این منظور تشکیل اتاق وضعیت جمعیت، ‌تشکیل نظام‌های ارتباطی، طراحی و ارائه حل مسئله به حاکمیت نیز جزو وظایف سازمان تبلیغات بوده که امیدواریم این بخش از فعالیت‌های فرهنگی که جزو وظایف ذاتی سازمان است کمک مؤثری در زمینه این اقدام باشد.»
ساخت 2فیلم «عطر‌آگین» با موضوع مستقیم فرزند‌آوری و «زیر سایه‌درخت» با موضوع طلاق از ساخته‌های حوزه هنری است که سال‌جاری در جشنواره فیلم فجر حائز رتبه شد، ‌عزت زمانی با بیان این نکته می‌گوید: «باید صدها کتاب و فیلمنامه و فیلم و مجموعه‌کارهای رسانه‌ای در این خصوص شکل بگیرد تا بتوانیم امیدوار باشیم قدمی کوچک در این راه برداشته‌ایم.»
عزت زمانی با بیان اینکه مؤسسه تبیان در سال 99شعار نسل به نسل در پناهت هستیم را در ‌ماه محرم سرلوحه کار خود قرار داد و سال گذشته نیز مجموعه‌ای از کارهای مربوط به خانواده را ارائه کرد، می‌گوید: «سال آینده موضوع محوری خانواده با مسئله جمعیت و فرزندآوری در دستور کار اصلی سازمان قرار گرفته و باید با همیت در تمام دستگاه‌ها نظامات فرهنگی را ایجاد کنیم تا بتوانیم در موضوع افزایش جمعیت نقش‌آفرینی داشته باشیم.»

عمل به تکلیف‌های قانونی
براساس ماده۳۷ قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت، سازمان تبلیغات اسلامی مکلف است به‌منظور ترویج و تسهیل در امر ازدواج، از طریق مؤسسات فرهنگی، مساجد و روحانیون و دیگر ظرفیت‌‌های مردمی به توسعه فرهنگ واسطه‌گری در امر انتخاب همسر، با محوریت و مشارکت خانواده‌ها و رعایت موازین قانونی و شرعی بپردازد. آنطور که عزت زمانی می‌گوید:‌ «از یک سال و نیم قبل موضوع واسطه‌گری در ازدواج را پیگیری می‌کنیم و سایت ازدواج همسان‌گزینی حدود 6‌ماه قبل راه‌اندازی شده که در تمام کشور افراد و نهادهایی که می‌خواهند در زمینه واسطه‌گری ازدواج فعالیت کنند باید در این سایت ثبت‌نام کنند و بعد از تأیید توسط سازمان تبلیغات از وزارت ورزش و جوانان مجوز بگیرند.»  همچنین براساس ماده 32این قانون، وزارت راه و شهرسازی و تمامی شهرداری‌ها و دهیاری‌ها مکلفند در سطح شهرها، روستاها، راه‌های مواصلاتی و سایر اماکن عمومی، حداقل یک‌سوم ظرفیت اسمی سالانه تبلیغات محیطی که جهت تبلیغات فرهنگی درنظر گرفته شده است را به موضوع ازدواج، فرزندآوری، رشد جمعیت و تعالی نهاد خانواده اختصاص دهند. در تبصره این ماده آمده است: «در اجرای این حکم، حداقل 40درصد از ظرفیت این ماده با نظارت سازمان تبلیغات اسلامی در اختیار نهادهای مردمی از قبیل گروه‌های جهادی و سازمان‌های مردم‌نهاد دارای مجوز که در حوزه ازدواج و خانواده فعالیت می‌کنند قرار می‌گیرد.»
آنطور که عزت زمانی می‌گوید برای این منظور سامانه صمیم طراحی شده که براساس آن مجموعه ظرفیت‌های دستگاه‌ها در تبلیغات محیطی احصا می‌شود و گروه‌های مردمی هم که طرح و ایده‌ای در زمینه فرزند‌آوری دارند در این سامانه معرفی شده و حمایت می‌شوند.