مثل یک رنگین‌کمان هفت‌رنگ

مهرداد رسولی

برخی جاذبه‌های طبیعی دنیا با تعاریف اغراق‌آمیز هم قابل توصیف نیستند و انسان از تماشای آنها مبهوت می‌شود. کوه‌های رنگی «ژانگی دانکسیا» در چین یکی از همین شگفتی‌های طبیعت به‌حساب می‌آید که دست بر قضا نمونه ایرانی آن در شهر زنجان خودمان با عنوان «آلاداغ ‌لار» قابل رویت است. نخستین سؤالی که بعد از دیدن این جاذبه طبیعی در ذهن هر بازدید‌کننده‌ای شکل می‌گیرد، این است که این کوهستان هفت‌رنگ چگونه پدید آمده و چطور با گذشت زمان چنین شمایلی پیدا کرده است. کوه‌های رنگی را در چند نقطه دنیا می‌توان مشاهده کرد اما کوه‌های رنگی ژانگی دانکسیا شهرت و زیبایی دو‌چندانی دارد. البته کوه‌های رنگین‌کمانی آلاداغ ‌لار زنجان هم چیزی از نمونه چینی‌اش کم ندارد؛ تنها تفاوت آنها در این است که برای تماشای کوه‌های رنگی چینی باید 60یوآن بپردازید اما آغوش کوه‌های رنگین‌کمانی زنجان به روی همه گردشگران باز است و ملاقات با این جاذبه شگفت‌انگیز یک ریال هم هزینه ندارد.

ایران آلاداغ‌لار زنجان
نگین ماهنشان
ویژگی: آلاداغ‌لار یا کوه‌های رنگین‌کمانی شهر ماهنشان، یکی از زیباترین جلوه‌های اعجاز طبیعت در ایران به‌حساب می‌آید. این کوه‌های رنگی و تپه‌های رسی به‌دلیل وجود حوضچه‌ کوه‌های مملو از رسوبات آهن و بر اثر پدیده بالا‌آمدگی کوه‌ها و تغییر رنگ رسوبات به‌وجود آمده‌‌اند. اگر گذرتان به جاده ماهنشان به میانه افتاده باشد یا از آزادراه زنجان‌-تبریز عبور کرده باشید، حتما با منظره‌ای شبیه رنگین‌کمان، مواجه شده‌اید. کوه‌های رنگی زنجان که به کوه‌های آلاداغ لار ماهنشان معروف‌اند، در همین مسیر قرار دارند و یکی از زیباترین و شگفت‌انگیزترین جاذبه‌های طبیعی ایران محسوب می‌شوند. کوه‌های رنگی آلاداغ لار تلفیقی از سکوت و آرامش طبیعت با رنگ‌های قرمز، سبز، قهوه‌ای، نارنجی، زرد و سفید است و همین جلوه فوق‌العاده زیبا، پای بسیاری از عکاسان و فیلمسازان ایرانی را به این منطقه باز کرده است.

جاذبه‌ای طبیعی برای همه فصل‌ها
محدوده جغرافیایی آلاداغ لار از 25کیلومتری شمال شرق تبریز یعنی حوالی شهرستان خواجه شروع می‌شود و تا شهر اهر امتداد دارد. بخش‌هایی از این منطقه کوهستانی تا جنوب شرق تبریز یعنی نزدیکی‌های شهر میانه ادامه پیدا می‌کند و هنگام رانندگی در جاده‌های میانه - تبریز و بزرگراه زنجان- تبریز قابل‌ مشاهده است. بنابراین اگر از مسیر زنجان یا قزوین راهی تبریز شوید، در مسیر چشم‌تان به جمال کوه‌های رنگی آلاداغ‌لار روشن خواهد شد. زیبایی کوه‌های رنگی در فصل بهار دو‌چندان می‌شود چراکه تلفیق طبیعت بهاری با رنگ کوه‌های دلربای این منطقه در این فصل از سال حسابی جواب می‌دهد و با ذائقه همه گردشگران حرفه‌ای جور در می‌آید. البته این منطقه کوهستانی در همه فصل‌های سال دیدنی است و در ایام مختلف جلوه خاصی دارد. کوه‌های آلاداغ لار هنگام تابستان و بر اثر تابش نور خورشید رنگ خاصی پیدا می‌کند و در فصل‌های پاییز و زمستان به‌خاطر بارش باران و برف هم تغییر چهره می‌دهد. بنابراین آلاداغ‌لار جاذبه‌ای طبیعی برای همه فصول است.

یک پدیده شگفت‌انگیز
مردم این منطقه یک رسم دیرینه دارند و چند روز مانده به شروع سال جدید، خانه‌هایشان را با استفاده از خاک کوه‌های رنگی نونوار می‌کنند تا در کنار رنگ‌های طبیعی کوه‌های آلاداغ لار جلوه خاصی پیدا کند. انجام این کار بیشتر بر عهده بانوان است و بیشتر از رنگ قرمز استفاده می‌کنند تا نشان‌دهنده نوروز باشد اما چه چیزی موجب پیدایش و شکل‌گیری کوه‌های رنگی ماهنشان شده است؟ ماهنشان یکی از غنی‌ترین مناطق ایران به لحاظ مواد معدنی است و کارخانه‌ها و معادن بسیاری در این منطقه وجود دارد. وجود عناصری همچون مس، آهن، روی و سایر عناصر معدنی موجب شده که در سال‌های متمادی، این پدیده شگفت‌انگیز ایجاد شود و زمین‌شناسان قدمت آن را چیزی حدود 15میلیون سال تخمین می‌زنند. پس ما با یک جاذبه طبیعی که اهمیت تاریخی هم دارد مواجهیم. هنگام بازدید از ماهنشان تلاش کنید به طبیعت اینجا آسیب نرسانید و آن را برای آیندگان محفوظ بدارید.


کوه‌های ژانگی دانکسیای چین
ضیافت رنگ‌ها
ویژگی: کوه‌های رنگی ژانگی دانکسیا در شمال‌غرب چین و یکی از جذاب‌ترین جاذبه‌های طبیعی این کشور است که در این منطقه یک پارک زمین‌شناسی بسیار وسیع با همین نام وجود دارد و با صخره‌هایی به رنگ آبی، قرمز، زمردی، سبز، نارنجی، زرد و… شناخته می‌شود و بیشتر به یک رنگین‌کمان بزرگ می‌ماند. این صخره‌های رنگارنگ که ارتفاع برخی از آنها به چند صد متر می‌رسد، نتیجه درهم‌آمیختن ماسه‌سنگ‌ها و سایر مواد معدنی است که بیش از 24میلیون سال پیش، از حرکت تکتونیک صفحات زمین تشکیل شده‌اند. زمین‌شنا‌سان چینی معتقدند، صخره‌های رنگی ژانگی دانکسیا در یک دوره هزارساله و بر اثر وزش باد و بارش باران شمایل امروزی را پیدا کرده و این چنین خوش‌رنگ و لعاب شده‌اند.

رنگ‌های ویرایش‌شده
برخی تصاویر که از کوه‌های ژانگی دانکسیا منتشر شده کمی ویرایش شده‌اند تا ضیافت رنگ‌ها در این منطقه جلوه زیباتری داشته باشد اما زیبایی مسحورکننده این جاذبه طبیعی انکارناپذیر است. تنوع و گوناگونی رنگ در این بخش از چین، یک بوم زیبای نقاشی را در ذهن بیننده تداعی می‌کند که شباهتی با دنیای واقعی ندارد. زمین‌شناسان معتقدند این کوه‌ها تا 55میلیون سال قبل، لایه‌های افقی و تخت بودند اما بعد از برخورد صفحات زمین با یکدیگر به این شکل درآمده‌اند. روند شکل‌گیری کوه‌های ژانگی دانکسیا مثل زمانی است که دو اتومبیل از روبه‌رو با هم برخورد می‌کنند و در نتیجه سپرهای آنها جمع می‌شود و کمی برآمدگی پیدا می‌کند. علت رنگی‌شدن قله کوه‌های این منطقه هم این است که ماسه و گل و لای با آهن و مواد معدنی ترکیب شده و در نتیجه عنصری به‌وجود آمده که به صخره‌ها، رنگ‌های مختلفی داده‌است.

میراث جهانی
ژانگی‌دانکسیا به‌رغم زیبایی شگفت‌انگیزی که دارد تا چند دهه قبل کمتر مورد توجه گردشگران قرار می‌گرفت اما از سال2010 در فهرست میراث جهانی یونسکو ثبت شد و به‌عنوان یکی از شگفتی‌های طبیعی دنیا مورد توجه انبوه گردشگران خارجی قرار گرفت. چینی‌ها برای سهولت در بازدید از این کوهستان رنگی، یک مسیر چوبی را طراحی کرده‌اند که بازدید‌کنندگان را به سکوهای چهارگانه‌ای که در چهارگوشه این مکان ساخته شده می‌رساند. قدم‌زدن در این منطقه از روی همین مسیر چوبی امکان‌پذیر و خارج‌شدن از آن غیرممکن است. بازدیدکنندگان برای تماشای نمای 360درجه‌ای کوه‌های ژانگی دانکسیا باید 666پله را پشت سر بگذارند و حدود 30دقیقه وقت بگذارند که این کار از توان افراد سالمند و کودکان خارج است. چینی‌ها می‌گویند بهترین زمان بازدید از کوه‌های رنگی، فصل بهار و پاییز است که بارندگی بیشتر می‌شود. بعد از بارش باران و تابش نور خورشید، کوه‌های ژانگی دانکسیا شباهت عجیبی به رنگین‌کمان پیدا می‌کنند.