تلاش برای زیبایی کالبدی پایتخت

رضا صیادی- مدیرعامل سازمان زیباسازی شهر تهران

زیباسازی شهر و هویت بخشی به تهران شاید در ادوار گذشته یک شعار بود اما امروز نه‌تنها شعار نیست بلکه رویکرد واقعی سازمان زیباسازی محسوب می‌شود. با همین دیدگاه و رویکرد در 18ماه گذشته کاستی‌ها و کمبودها در حوزه کالبدی شهر احصا و برای رفع آنها برنامه‌ریزی شد؛ چراکه تحول کالبدی مورد تأکید شهردار تهران بوده و هست. بنابراین اولویت‌ها و اقدامات در چندین حوزه دسته‌بندی شد و برای انجام بهتر و رسیدن به نتایج مطلوب، گزینه مشارکت، سرلوحه کارها قرار گرفت و برای موفقیت به توانمندی، خلاقیت و نوآوری هنرمندان در عرصه‌های مختلف بهره اعتماد و اتکا کردیم.
کارهایی زیادی به‌دلیل بی‌توجهی در ادوار گذشته، بر زمین‌مانده بودند و ازاین‌رو پیگیری و انجام و اتمام آنها توسط سازمان زیباسازی هدف‌گذاری شد. خانه‌های تاریخی یا مکان رویدادها بخشی از هویت تهران هستند. فضاهایی که برخی به‌دلیل غفلت در آستانه تخریب قرار داشتند و البته مرمت تعدادی هم شروع شده بود که باید به اتمام می‌رسید؛ اما بعضی اصلاً وارد فاز بازسازی نشده بودند. همه موارد پیگیری شدند و امروز شهروندان شاهد بازگشایی خانه نیما، خانه‌موزه مینایی و... هستند. خانه‌هایی که گذشته تهران در خشت خشت آجرهایشان نهفته است و اکنون این امکان فراهم شده تا مردم در این خانه‌ها قدم بزنند و تورقی بر میراث گذشتگان داشته باشند. برای هویت دادن به تهران علاوه بر حفظ میراث گذشتگان، نیاز بود کارهای جدیدی هم در این دوره انجام و برای آیندگان به یادگار بماند. ازاین‌رو مکان‌های خاص شناسایی و با مشارکت هنرمندان المان‌هایی طراحی و نصب شدند که مجسمه مشاهیر در خیابان‌های انقلاب و کریم‌خان زند و المان قلب ضریح امام علی(ع) در میدان الغدیر و... نمونه همین کارها هستند.
در کنار هویت‌بخشی باتوجه‌به شعار «تهران، الگوی کلانشهر جهان اسلام» ضرورت داشت تحولاتی در چهره شهر هم ایجاد شود. نخستین گام با رفع اغتشاشات بصری برداشته شد و علاوه بر جمع‌آوری زوائد فیزیکی، طرح همسان‌سازی تابلوهای صنفی در برخی از معبرها مانند خیابان‌های ولیعصر و انقلاب اجرا شد. بیلبوردهای تبلیغاتی به‌عنوان ظرفیت‌های شهر موردتوجه قرار گرفتند و ازاین‌جهت صرفاً نگاه درآمدزایی به آنها وجود نداشت و در مناسبت‌های مختلف از آنها برای اکران‌های فرهنگی و هنری استفاده شد. مانند اکران نقاشی «به زلالی یک عشق» اثر مرحومه بانو ایران درودی روی بیلبورد بزرگراه همت و اجرای دیوارنگاره بیعت اثر حسن روح‌الامین و.... اکران‌های فرهنگی و هنری در مناسبت‌های ملی و مذهبی همواره در دستور کار سازمان بوده و در آستانه فصل بهار هم تهران مزین به پرچم‌های زرد و سفید و سبز با مضمون آمد بهار جان‌ها شده است. باتوجه ‌به گستردگی حیطه فعالیت سازمان زیباسازی در این دوره تلاش شد تا در همه ابعاد (هویت، کالبد‌و...) کارهایی انجام شود. استفاده از تنه درختان خشکیده و خلق آثار زیبا، اجرای طرح کاتبان روایت انقلاب و... همگی تنها برای تحقق یک هدف و آن هم زیبا شدن تهران انجام شدند و در این میان شاخص‌ترین آنها برگزاری بزرگ‌ترین جشنواره نور کشور در بوستان ملت است که با حضور بیش از 30گروه هنری و نصب 100المان نوری چنان فضای شاد و مفرح و درعین‌حال چشم‌نوازی ایجاد شده که نوروز امسال قطعاً مقصد گردشگران و توریست‌ها و مسافران نوروزی خواهد بود.
در راستای خدمت‌رسانی به شهروندان با توجه ‌به مسئولیتی که سازمان زیباسازی داشت، نواقص پل‌های مکانیزه رفع شد. پل‌های که با 47درصد خاموشی در اختیار سازمان قرار گرفت و با توجه ‌به تحریم‌ها و کمبود برخی قطعات کار سختی بود؛ اما متخصصان پای‌کار آمدند و اکنون حدود 90درصد نواقص رفع شده است. موارد ذکر شده تنها بخش کوچکی از فعالیت‌های سازمان زیباسازی شهر تهران در دوره جدید به‌حساب می‌آید و قطعاً اگر موفقیتی در این مسیر حاصل شده، نتیجه مشارکت و همراهی هنرمندان عرصه‌های مختلف هنری است. به‌هرحال سازمان زیباسازی در حد توان و در چارچوب اختیارات خود آنچه لازم و ضروری بوده در شهر انجام داد تا تحولی در چهره پایتخت ایجاد شود و شهروندان حس خوبی را تجربه کنند. به‌نظر می‌رسد از کارهای نیمه‌تمام و رها شده گذشتگان فارغ شده‌ایم و هدفگذاری‌ها تا پایان سال محقق شده است و امیدواریم در سال جدید هم با مشارکت هنرمندان بتوانیم شاهد رقم‌خوردن اقدامات و کارهای متنوع و متفاوت و البته جذاب در کلانشهر تهران باشیم.