یادداشت
یک جنگ جمعیتی با زمینه‌های فرهنگی
فاطمه محمدبیگی؛ رییس فراکسیون جمعیت و حمایت از خانواده مجلس
در حوزه معضلات فرزندآوری در ایران، باید مسائل نگرشی و فرهنگی را به‌عنوان نخستین و اصلی‌ترین دلیل کاهش رشد جمعیت کشور عنوان کرد. در این زمینه پژوهش‌هایی که پیرامون دلایل کاهش جمعیت انجام شده، نشان از چنین امری دارد. پژوهش‌ها نشان می‌دهند بسیاری از افرادی که شرایط مالی مناسبی دارند بدون فرزند یا تک فرزند هستند. این امر به‌خوبی روشن می‌کند که بیشتر از مسائل اقتصادی، مسائل نگرشی و فرهنگی، شرایط جمعیتی کشور را تعیین می‌کنند. همچنین سبک زندگی غربی و نوع تغذیه را نیز در افزایش ناباروری باید مؤثر دانست. یکسری از خانم‌هایی که شاغل یا در حال تحصیل هستند، به فرزندآوری و نقش مادری خود توجه کمتری دارند و داشتن فرزندان بیشتر را مانع پیشرفت خود احساس می‌کنند؛ درحالی‌که این القا از سبک زندگی غربی ناشی می‌شود و مادران بسیاری را سراغ داریم که در کنار پرورش فرزندان موفق و صالح، از زندگی اجتماعی پویا و مفیدی نیز برخوردارند. از سوی دیگر، اشاعه فرهنگ خودمحوری و اومانیسم در جهان و نگاه هزینه‌ای به فرزند ازجمله دلایل فرهنگی عدم‌تمایل به فرزندآوری در دوره ما تلقی می‌شود. در فرهنگ اومانیسم که به فرهنگ جوانان کشور ما و بسیاری از کشورهای جهان راه پیدا کرده، فرد مرکز همه افعال و رفتارهای فردی و اجتماعی می‌شود و سبک زندگی اشخاص را به خودمحوری دچار می‌کند.
در این نگرش، فرزند یک هدیه الهی و نعمت زندگی تلقی نمی‌شود و زوجین تمایل دارند زمان و هزینه‌ای را که صرف تربیت فرزندان می‌کنند، برای لذت‌جویی و دستیابی به امیال و آرزوهای مادی خود صرف کنند؛ درحالی‌که در فرهنگ اسلامی و ایرانی فرزندان باعث طراوت و شادابی زندگی پدر و مادر و مهم‌ترین سرمایه‌های اجتماعی جامعه و موجب شادی و گشایش زندگی محسوب می‌شوند.
البته در این میان، بهبود شرایط اقتصادی جامعه را هم نباید از نظر دور داشت؛ زیرا زمینه‌های شکوفایی اقتصادی هم در ایجاد بازار و رونق کسب‌وکار و تأمین مسکن زوجین جوان برای فرزندآوری مهم هستند و همچنین باید اصلاح باورهای فرهنگی جوانان درباره بنیان خانواده را هم ضروری دانست. در حال حاضر حدود ۱۹میلیون جوان در سن ازدواج داریم که به‌دلیل عدم‌برنامه‌ریزی مناسب و تغییرات فرهنگی جامعه و عدم‌ایجاد اشتغال و مسکن مناسب به تجرد تمایل پیدا کرده‌اند. افزایش سن ازدواج جوانان و رغبت نداشتن جوانان به ازدواج از دلایل مهم کاهش فرزندآوری به شمار می‌آید که دلایل فرهنگی و اقتصادی متعددی دارد. اگر این جوانان متأهل شوند، شاهد شورونشاط جامعه و افزایش جمعیت نوزادان و کودکان زیر 5سال در کشور خواهیم بود که درنتیجه آن بحران جمعیت مهار می‌شود و رونق در زمینه‌های مختلف اجتماعی، اقتصادی، علم و فناوری و امیدآفرینی نیز بیشتر می‌شود.
در سال‌های اخیر شاهد هستیم که مسائلی مانند ازدواج سفید و سایر سبک‌های نامتعارف و غیرشرعی زندگی مشترک در شبکه‌های اجتماعی و فضای مجازی از سوی غرب و غرب‌زده‌ها ترویج می‌شود که از آفت‌های بنیان خانواده و فرهنگ فرزندآوری جامعه محسوب می‌شوند. ما باید برای این آفت‌های فرهنگی به فکر چاره باشیم و به موازات آن مشکلاتی مانند بیکاری، عدم‌تأمین مسکن جوانان، نبود مشوق‌های اجتماعی، اقتصادی و... را از سر راه جوانان برداریم تا با رونق و افزایش ازدواج به بهبود فرهنگ جمعیتی و فرزندآوری دست یابیم.
در پایان باید اشاره کرد که فرهنگ حاکم بر فرزندآوری خانواده‌ها را به نوعی جنگ جمعیتی نیز می‌توان تعبیر کرد که علیه کشورمان و برخی کشورها به راه افتاده است. اسناد زیادی وجود دارد که تأیید می‌کند آمریکا و صهیونیسم برای ایران و دیگر کشورهای مسلمان جنگ جمعیتی طراحی کرده‌اند و با تغییر الگوی اجتماعی و فرهنگی خانواده‌ها اهداف خود را محقق می‌کنند. برای خنثی‌سازی و غلبه بر این جنگ جمعیتی ما در درجه نخست به راهکارهای فرهنگی نیاز داریم و در درجه بعدی باید بهبود شرایط اقتصادی و اجتماعی جوانان را مدنظر قرار دهیم. الگوی کم‌فرزندی مناسب زیست‌بوم و منش خانواده ایرانی نیست و عوارضی چون پدیده تک‌فرزندی و سالمندی را به‌دنبال خواهد داشت که قطعا تابلوی آخر آن تنهایی سالمندان و مرگ‌های خاموش خواهد بود.
