رقابت غول‌ها برای هوش مصنوعی

زهرا خلجی-روزنامه‌نگار

ساخت تلسکوپ جیمز وب فقط 10میلیارد دلار هزینه داشت اما ضرری 160میلیارد دلاری به گوگل تحمیل کرد. روبات چت جدید موتور جست‌وجوی گوگل به نام بارد، در روز رونمایی پاسخ سؤالی درباره تلسکوپ جیمز وب را اشتباه داد تا همین یک پاسخ اشتباه باعث کاهش سهام این غول دنیای فناوری شود. این نشان می‌دهد که تعجیل شرکت‌های فناوری صرفا برای رقابت و عقب نماندن از قافله با روبات چت ChatGPT بدون بررسی‌های لازم برای اندازه‌گیری دقت آن، نه‌تنها سودی ندارد که باعث ضرر هنگفت هم می‌شود. بعد از غوغای هوش‌مصنوعی شرکت OpenAI اکنون اما شرکت‌های بزرگ فناوری به‌دنبال‌رو کردن برگ برنده‌ای در حوزه هوش‌مصنوعی هستند.

نارضایتی کارمندان گوگل
اشتباهی که بارد کرد باعث شد تا صدای کارمندان گوگل از زمانبندی معرفی این ابزار هوش مصنوعی در بیاید. آنها معرفی بارد را نوعی کوته ‌نظری از سوی ساندار پیچای، مدیرعامل گوگل دانسته‌اند. یکی از آنها گفت: رقابت در دنیای هوش مصنوعی از همیشه سنگین‌تر و فشرده‌تر شده است به‌ویژه حالا که شرکت مایکروسافت با کمک شرکت OpenAI، قصد دارد بازگشت قدرتمندانه‌ای به بازار موتورهای جست‌وجو داشته باشد. به‌نظر آنها، این چت ‌بات هنوز مناسب استفاده نیست.

اشتباهی به قیمت 160میلیارد دلار
در روز رونمایی از Bard یکی از کاربران پرسشی مبنی بر دستاوردهای تلسکوپ جیمز وب که بتوان آن را برای یک کودک 9ساله توضیح داد، مطرح کرد. یکی از پاسخ‌‌های بارد این بود که از جیمز وب برای گرفتن نخستین تصاویر از یک سیاره خارج از منظومه شمسی یا سیاره فراخورشیدی استفاده شده است که این پاسخ درست نیست. درحقیقت به‌گفته ناسا، نخستین تصاویر از سیارات فراخورشیدی توسط تلسکوپ VLT در سال2004 گرفته شدند. همین یک اشتباه باعث شد نه‌تنها کارشناسان که حتی سرمایه‌گذاران گوگل نیز به دقیق نبودن این ابزار پی ببرند.

مایکروسافت به میدان آمد
سهام آلفابت، مادر گوگل، 163میلیارد دلار از ارزش خود را در روزهای چهارشنبه و پنجشنبه گذشته از دست داد. اما این شرکت تا حد زیادی به‌دلیل تسلط‌اش در جست‌وجو، همچنان یک غول به ارزش یک تریلیون دلار باقی مانده است. اما تا کی؟ مایکروسافت اعلام کرد که از فناوری ChatGPT که توسط شرکت OpenAI مستقر در سانفرانسیسکو توسعه یافته است، برای بهبود موتور جست‌وجوی Bing و مرورگر وب Edge خود استفاده می‌کند. این شرکت که‌ماه گذشته سرمایه‌گذاری چند میلیارد دلاری در OpenAI را اعلام کرد، گفت این فناوری مبتنی بر نسخه قدرتمندتر ChatGPT به کاربران کمک می‌کند تا جست‌وجوهای آسان تر، نتایج مرتبط‌تر و به‌ روزتری ارائه داشته باشند همچنین خرید آنلاین هم ساده‌تر می‌شود. این شرکت اعلام کرد که ظاهر جدید Bing تا چند هفته دیگر در دسترس عموم قرار خواهد گرفت و کاربران همچنین می‌توانند برای دسترسی زودهنگام به لیست انتظار بپیوندند. گوگل که از برنامه مایکروسافت با خبر بود، با یک اشتباه استراتژیک، تصمیم گرفت روبات چت خود را زودتر از مایکروسافت معرفی کند. اما سؤال درباره تلسکوپ جیمز وب همه‌‌چیز را خراب کرد.

اشتباهات اجتناب‌ناپذیر
دن آیوز، تحلیلگر شرکت خدمات مالی Wedbush Securities، گفت: به‌نظر می‌ر‌سد گوگل با معرفی عجولانه بارد و اشتباهی که داشت می‌تواند رویداد مایکروسافت برای معرفی ترکیب ChatGPT و جست‌وجوگر بینگ را تحت الشعاع قرار دهد. من فکر می‌کنم این مسابقه طولانی خواهد بود. به‌گفته کارشناسان، بعید نیست معرفی روبات چت جدید مایکروسافت از اشتباهاتی مانند آنچه بارد را گیر انداخت در امان باشد. در واقع، کاربران ChatGPT هنگام استفاده از روبات چت با پاسخ‌های نادرستی مواجه شده‌اند. این فناوری قرار است زیربنای ظاهر جدید Bing و سایر محصولات مایکروسافت مانند Teams باشد و شاید از این دست اشتباهات داشته باشد.
کارشناسان هشدار داده‌اند که مدل‌های زبان بزرگ، که پایه‌ای برای چت بات‌هایی مانند Bard و ChatGPT هستند، به‌دلیل نحوه ساخت آنها مستعد خطا هستند. این مدل‌ها از مجموعه داده‌های متشکل از میلیاردها کلمه تغذیه می‌کنند که هوش مصنوعی را آموزش می‌دهد تا پاسخ‌‌هایی با صدای معقول به پرس و جوها ایجاد کند. آنها با عملکردی شبیه به متن پیش‌بینی‌ کننده، محتمل‌ترین کلمه یا جمله ‌را پس از درخواست کاربر می‌سازند. دکتر اندرو روگویسکی از مؤسسه هوش مصنوعی مردم محور در دانشگاه سوری گفت: ChatGPT در حقیقت یک پیش‌بینی‌کننده کلمه و جمله است. این سیستم یک میلیارد کتاب را حفظ کرده است تا بتواند حدس بزند که چه باید در برابر سؤالات شما بگوید. هر چیزی که می‌گوید اساسا تکرار چیزی است که قبلا توسط یک انسان گفته شده است. سیستم‌های هوش مصنوعی بسیار باهوش‌‌تر و مفیدتری وجود دارند که از آنها در روبات‌های تشخیص بیماری یا هدایت خودرو استفاده می‌کنند.
با این حال، علاقه فوق العاده به ChatGPT، که بیش از 100میلیون کاربر را در 2‌ماه ثبت‌نام کرد، نشان‌دهنده اشتهای عمومی قابل توجهی برای تجربه جست‌وجوی تقویت شده با هوش مصنوعی است.