630واگن چینی، در راه متروی تهران

مهدی اسماعیل‌پور-روزنامه‌نگار

بیش از 3دهه از عمر متروی تهران می‌گذرد و طی این سال‌ها بخش قابل‌توجهی از ناوگان شامل قطار‌ها و واگن‌های آن که اغلب از نوع نسل اول و دوم هستند، دچار پیری و فرسودگی شده‌اند. از طرف دیگر با گسترش خطوط و افزایش ایستگاه‌ها، ناوگان مترو برای سرویس‌دهی مناسب و استاندارد نیاز به تقویت و افزایش کمی و کیفی دارد. در این بین، سال‌هاست که متروی تهران چشم‌انتظار خرید 630دستگاه واگن چینی است که می‌تواند تحول بزرگی در این حوزه ایجاد کند؛ موضوعی که در دولت و دوره فعلی مدیریت شهری مورد توجه قرار گرفته و سرانجام پس از سال‌ها معطلی و بلاتکلیفی، گره از کارش باز شد؛ بنابراین به‌زودی فرایند ساخت آنها در چین آغاز می‌شود. از قرار معلوم پارت نخست این واگن‌ها سال آینده به تهران می‌رسد.
مدیرعامل و عضو هیأت‌مدیره شرکت راه‌آهن شهری تهران و حومه (شرکت مترو) هم از باز شدن گره خرید ۶۳۰ واگن مترو بعد از 5سال خبر داده و اعلام کرده که دولت پیش‌پرداخت خرید ۶۳۰واگن متروی تهران را تأیید کرده است. محسن هرمزی با اعلام این موضوع که در هفته گذشته نامه مربوط به تأمین سهم دولت از قرارداد خرید ۶۳۰واگن توسط سازمان برنامه و بودجه تأیید شده است، می‌گوید: «قرارداد خرید 630دستگاه واگن مترو در سال 1395منعقد و در سال 1396وارد فاز اجرایی شد. برای شروع این قرارداد باید پیش‌پرداخت 15درصدی که حدودا 118میلیون یورو است از طرف دولت پرداخت می‌شد تا در ادامه مابقی آن از طریق فاینانس خارجی تامین و پرداخت شود. درواقع قدم اول و اصلی برای اجرای این قرارداد پرداخت 15درصد مبلغ اولیه است که دولت سیزدهم، این قدم را برداشت.»
آنچه هرمزی از آن صحبت می‌کند، نامه مسعود میرکاظمی، معاون رئیس‌جمهور و رئیس سازمان برنامه و بودجه کشور است که به شرکت ملی نفت ایران، وزارت اقتصاد و سازمان شهرداری‌ها و دهیاری‌های کشور ابلاغ کرده است. بر این اساس، پیش‌پرداخت 15درصدی از محل بند«ز» تبصره 19قانون بودجه امسال و از محل تهاتر نفت پرداخت خواهد شد. در مرحله بعد، مترو باید از طریق وزارت کشور با کارگزاری مربوطه قرارداد ببندد تا کارسازی تهاتر نفت را انجام دهد و پول را به طرف چینی پرداخت کند. البته مترو در مرحله بعد باید گشایش LC (اعتبار اسنادی در تجارت بین‌الملل) را مجدانه پیگیری کند.
هرمزی ابراز امیدواری می‌کند که بخش نهایی کار، یعنی انتخاب و بستن قرارداد با کارگزار هم تا پیش از پایان سال انجام و پیش‌پرداخت مورد نظر به شرکت سازنده واگن‌ها پرداخت شود.

نخستین واگن چینی چه زمانی آماده می‌شود؟
سؤالی که در این میان وجود دارد و برای مردم و مخاطبان مترو مهم است؛ اینکه با نهایی و تکمیل شدن این مراحل اداری و پایان بخش‌های مربوط به بوروکراسی کار و واریز سهم 15درصدی دولت، واگن‌های جدید مترو از چه زمانی وارد چرخه خدمات‌رسانی در خطوط حمل‌ونقل ریلی شهر تهران می‌شوند؟ مدیرعامل متروی تهران با تأکید بر این موضوع که از زمان واریز پیش‌پرداخت به‌حساب شرکت چینی بین 15تا 18‌ماه طول می‌کشد تا نخستین واگن ساخته شده و وارد کشور شود، به همشهری می‌گوید: «با توجه به اینکه بخشی از مسیر طراحی را با شرکت چینی طی کرده‌ایم، زمانی که برای این بخش صرف می‌شود، کاهش پیدا می‌کند؛ یعنی درصورتی که طبق پیش‌بینی‌ها و با توجه به پیگیری‌های وزیر کشور، قرارداد کارگزار تا پایان سال منعقد شود، در سال آینده، شاهد تحویل نخستین سری از 630دستگاه واگن چینی به متروی تهران خواهیم بود. سایر واگن‌ها نیز به مرور در یک بازه زمانی 4تا 5ساله تحویل داده خواهند شد.»