فیلم‌ها

پلان 1
بدون اعلام برگزیدگان
 اولین دوره جشنواره فیلم‌فجر با حضور ۵فیلم «خط قرمز»(مسعود کیمیایی)، «مرگ یزدگرد»(بهرام بیضایی)، «حاجی واشنگتن»(علی حاتمی)، «اشباح»(رضا میرلوحی) و «سفیر»(فریبرز صالح) در بخش مسابقه فیلم‌های بلند برگزار شد. برای نخستین و آخرین‌بار در تاریخ جشنواره فجر، فیلم‌های ایرانی و خارجی در یک بخش قرار گرفتند و باز هم برای نخستین و آخرین بار، هیچ برگزیده‌ای در بخش فیلم‌های بلند معرفی نشد. ظاهراً نامزدهای دریافت جایزه هم مشخص شده بود ولی در آخرین لحظات وزارت ارشاد به‌عنوان متولی، جشنواره تصمیم گرفت برگزیده‌ای در بخش فیلم‌های بلند نداشته باشد.

پلان 2
لوح زرین وارد می‌شود
 در دومین دوره جشنواره فیلم فجر، یک گام به جلو برداشته شد و به برگزیدگان لوح زرین تعلق گرفت. در جشنواره دوم اما جای یک جایزه خالی ماند و هیأت داوران هیچ بازیگر زنی را شایسته دریافت لوح زرین ندانست. سال۶۲ هنوز تکلیف شیوه حضور زنان در سینمای ایران خیلی مشخص نبود و داوران جشنواره دوم ترجیح دادند هیچ بازیگر زنی را به‌عنوان برنده لوح زرین انتخاب نکنند. البته مرور فیلم‌های جشنواره دوم نشان می‌دهد که بازیگر و نقش زن شاخصی هم در این دوره حضور نداشته است. جایزه لوح زرین تا جشنواره هفتم دوام آورد و بعد جای خود را به سیمرغ بلورین داد.

پلان 3
صدابرداری سرصحنه
 رواج صدابرداری سرصحنه به‌عنوان یکی از اهداف مدیریت سینما از میانه‌های دهه۶۰
به مرور در دستور کار مدیریت سینما قرار‌گرفت. در جشنواره پنجم برای نخستین‌بار به صدابرداری سرصحنه جایزه تعلق گرفت؛ جایزه‌ای که البته بیشتر بار تشویقی داشت. لوح‌زرین جایزه ویژه هیأت‌داوران برای بهترین صدابرداری اهدا شد به جهانگیر میر شکاری، اصغر شاهوردی و بهروز معاونیان برای فیلم‌های «خانه دوست کجاست» و «اجاره‌نشین‌ها».

پلان 4
ملودرام بسازید
 الگوسازی‌ از طریق اهدای جوایز جشنواره یکی از اهداف مهم فجر در دهه۶۰ بود. اهدای جایزه بهترین فیلم به «مترسک» (حسن محمدزاده) در جشنواره سوم بعد از اینکه در جشنواره دوم هیأت‌داوران هیچ فیلمی را شایسته دریافت لوح‌زرین بهترین فیلم ندانسته بود در کنار اهدای چندین جایزه به «گل‌های داوودی» این پیام را به فیلمسازان منتقل می‌کرد که ملودرام بسازید. در جشنواره پنجم هم فیلم «پدربزرگ» برنده جایزه بهترین فیلمنامه شد.

پلان 5
توجه به نسل تازه سینماگران
  در غیبت فیلمسازان قدیمی که معاون سینمایی وقت هم در یکی از سخنرانی‌های رسمی‌اش از آنها انتقاد و بر تربیت نسل تازه سینماگران تأکید کرد، جشنواره فیلم فجر به محلی برای درخشش فیلمسازان تازه‌نفس تبدیل شد. وقتی داوران جشنواره «جاده‌های سرد»(مسعود جعفری‌جوزانی) و «تنوره دیو»(کیانوش عیاری) را به‌عنوان نخستین ساخته سازندگانشان تحویل گرفتند و جای فیلمبردارانی چون علیرضا زرین‌دست، در جشنواره سوم لوح زرین بهترین فیلمبرداری را به تورج منصوری و محمود کلاری برای «جاده‌های سرد» اهدا کردند، مشخص بود که سیاست داوران بر مبنای توجه به جوانان بنا شده است.

پلان 6
تلاقی نسل‌ها
 بعد از نخستین دوره جشنواره فیلم‌فجر که با حضور کارگردان‌های نسل اولی (کیمیایی، بیضایی و حاتمی) برپا شد، در دوره‌های دوم، سوم و چهارم عرصه بیشتر در اختیار نسل تازه سینماگران پس از انقلاب قرار گرفت. (البته در دوره دوم «کمال‌الملک » علی حاتمی و «دومی‌ها» از کیارستمی به نمایش درآمدند). وقتی مدیریت سینما به این نتیجه رسید که حذف کارگردان‌های موج‌نویی سیاست مناسبی نیست، در جشنواره پنجم ناصر تقوایی با «ناخدا خورشید»، داریوش مهرجویی با «اجاره‌نشین‌ها»، عباس کیارستمی با «خانه دوست کجاست؟» و مسعود کیمیایی با «تیغ و ابریشم» کنار فیلمسازان نسل انقلاب به جشنواره آمدند؛ اتفاقی که به جشنواره رونق داد.

پلان 7
جشنواره جشنواره‌ها
  در اواخر دهه۶۰ پایان جنگ تحمیلی و کاهش محدودیت‌ها با بلوغ سینمای هدایتی- حمایتی همراه شد تا هشتمین جشنواره فیلم فجر به پربارترین جشنواره دهه۶۰ تبدیل شود. تعدادی از بهترین و شاخص‌ترین فیلم‌های سینمای پس از انقلاب در این دوره به نمایش درآمدند: «دندان مار»(مسعود کیمیایی)، «هامون»(داریوش مهرجویی)، «کلوزآپ» (عباس کیارستمی)، «مادر»(علی حاتمی)، «مهاجر» (ابراهیم حاتمی‌کیا) و... . «ای‌ایران» (ناصر تقوایی) هم که گفته شد دیر آماده نمایش شده در بخش خارج از مسابقه به نمایش درآمد. چنین جشنواره پرستاره‌ای به‌ندرت در تاریخ فجر تکرار شد.