اعتراض کامیون‌داران برزیلی سیاسی شد

محمدامین خرمی|خبرنگار:

 اگر در همه کشورهای جهان، مردم خواهان دوری نظامیان از سیاست هستند، گروهی از مردم در برزیل که از نابسامانی سیاسی این کشور به ستوه آمده‌اند طی اعتراض‌های خیابانی خواستار بازگشت نظامیان به قدرت شده‌اند.

اعتراض‌ها از هفته گذشته با افزایش قیمت سوخت و پس از اعتصاب راننده‌های کامیون در سائوپائولو و برازیلیا آغاز شد. تجمع راننده‌های کامیون علیه تصمیم دولت خیلی زود رنگ و بوی سیاسی گرفت و با پیوستن گروه‌های دیگری از مردم به آنها به اعتراض‌های سراسری علیه گرانی، فقر، خدمات اجتماعی ضعیف و فساد سیاسی در دولت میشل تمر تبدیل شد.

اعتصاب کامیون‌داران طی 10روز گذشته باعث نرسیدن سوخت به جایگاه‌ها و توقف فعالیت‌ آنها شده است. مردم غیر از سوخت، برای تأمین غذا و داروی مورد نیاز خود نیز دچار مشکل شده‌اند. طی این مدت برداشت از زمین‌های کشاورزی متوقف شده و کارخانه‌ها ناچار به توقف تولید شده‌اند؛ وضعیتی که بزرگ‌ترین کشور آمریکای جنوبی را با یک بحران بی‌سابقه روبه‌رو کرده است. طی همین مدت ارزش سهام شرکت نفتی دولتی پتروباس که مسئول تولید و توزیع سوخت در برزیل است 15درصد سقوط کرده است. این وضعیت باعث شد تا دولت مصوبه افزایش قیمت سوخت را به حالت تعلیق درآورد. این اقدام اما مانع گسترش اعتراض‌ها به دیگر نقاط برزیل نشد و اکنون اغلب شهرهای بزرگ در این کشور درگیر اعتراض‌های خیابانی است. روزنامه گاردین دیروز به نقل از منابع امنیتی در برزیل گزارش داد که حدود 700کامیون و تریلی برخی از مهم‌ترین بزرگراه‌های این کشور را مسدود کرده‌اند.

فضای سیاسی برزیل به‌شدت یک فضای قطبی شده میان احزاب دست چپ و دست راستی است اما در میان بهت و حیرت سیاستمداران این کشور در میان معترضان گروه بزرگی هستند که طی روزهای گذشته تنها راه برون‌رفت از بحران سیاسی و اقتصادی در برزیل را حضور دوباره نظامیان در قدرت و تشکیل یک حکومت دیکتاتوری می‌دانند. گاردین در گزارشی تصاویری منتشر کرده که مردم را با پلاکاردهایی در دست نشان می‌‌دهد که «دخالت نظامی» می‌‌خواهند.

بازگشت به دیکتاتوری نظامیان؟

ماجرای حکومت نظامیان در برزیل، اتفاق جدیدی نیست اما درخواست مردم برای احیای آن اتفاقی نادر است. معترضان می‌گویند از نابسامانی سیاسی و اقتصادی برزیل خسته شده‌اند و حضور نظامیان در قدرت را تنها راه بازگرداندن ثبات به این کشور می‌دانند.

میشل تمر وابسته به اردوگاه محافظه‌کاران 2سال است که قدرت را در برزیل در دست دارد. دولت او اما نتوانسته وضعیت آشفته اقتصادی و سیاسی این کشور را سامان دهد. تولید ناخالص داخلی برزیل طی این مدت 7درصد کاهش داشته و نرخ بیکاری به 12.9درصد رسیده است. فارغ از اینها، طی سال‌های اخیر بر شمار رسوایی‌‌های مالی در برزیل افزوده شده است. دیلما روسف، رئیس‌جمهور پیشین برزیل، خود در گرداب یکی از همین رسوایی‌ها گرفتار و برکنار شد. جرم و خشونت‌ در میان مردم نیز افزایش داشته است. نتیجه این وضعیت کاهش اعتماد مردم به دمکراسی و نگاه آنها به سال‌هایی است که اگر آزادی سیاسی نداشتند، کشورشان دارای ثبات و امنیت بود.

نظامیان دست‌راستی افراطی بین سال‌های 1964 تا 1985 در برزیل حکومت می‌کردند. طی 2 دهه دیکتاتوری نظامیان در برزیل، صدها نفر از فعالان سیاسی این کشور زندانی، شکنجه و اعدام شدند. همین موضوع باعث ایجاد شکاف در میان معترضان به دولت شده است. گروهی بزرگ خواستار بازگشت نظامیان هستند اما همزمان گروه دیگری نیز هستند که در پی اعتراض‌های خود با بازگشت حکومت دیکتاتوری به برزیل مخالفند.
غیر از این دو گروه، گروه سومی هم هستند که همچنان چشم به صندوق‌های رأی دوخته‌اند. آنها منتظر انتخابات مجلس و ریاست‌جمهوری هستند که قرار است 5‌ ماه دیگر برگزار شوند. نکته مهم اما این است که در میان چهره‌های مطرح برای ریاست‌جمهوری برزیل، نام خائیر بولسونارو نیز دیده می‌شود که طرفدار بازگشت نظامیان به قدرت است. او اعلام کرده درصورت پیروزی در انتخابات، کابینه متشکل از فرماندهان نظامی تشکیل خواهد داد.