روایت‌های خواندنی
انسان در تنگنای وظیفه
«قطره اشکی در اقیانوس»، اثر مانس اشپربر (۱۹84–۱۹۰۵) رمانی در 3کتاب و بالغ بر هزار صفحه، درباره رخدادهای سیاسی و اجتماعی بین سال‌های۱۹۳۱ تا ۱۹۴۴ است که در پس‌زمینه به گسترش فاشیسم و وقوع هولوکاست می‌پردازد. بسیاری باور دارند که این رمان نوعی خودزندگینامه و برگرفته از رویدادهای واقعی است، اما اشپربر به‌شدت آن را تکذیب می‌کند؛ با این حال، به‌رغم آنچه اشپربر می‌گوید، «قطره‌اشکی در اقیانوس» تا حدی بازتابی است از بسیاری از وقایع زندگی شخصی اشپربر و از روند پیچیده شکل‌گیری باورهای سیاسی و ایدئولوژیکش، خیانتش، و شناخته‌شدنش در دورانی سراسر آشوب.
اشپربر از آن دست روشنفکرانی است که اولش از انقلاب کمونیستی روسیه حمایت می‌کردند اما به‌مرور دریافتند که اهداف بشردوستانه انقلاب را رهبرانش به یغما برده‌اند و آخرش به این باور رسیدند که حقیقت راستینی که انقلاب کمونیستی از آن دم می‌زند، به‌اندازه تمام ادعاهایی که دیگر جنبش‌ها و سازمان‌های سیاسی مطرح می‌کنند، پوچ و تهی از هر معنایی است.کشمکش اصلی این کتاب شامل معضلی است که هریک از شخصیت‌ها با آن مواجه می‌شوند: افرادی که زمانی به ارزش‌های بشردوستانه چپ باور داشتند اما از پذیرفتن ظلم آشکار آن سرباززده‌اند و اکنون با نیاز فوری به ایستادگی در برابر نازیسم آلمان مواجه شده‌اند؛ ایستادگی‌ای که آنها را وامی‌دارد با نمایندگان و گماشتگان استالین و اتحاد جماهیر شوروی برای پیشبرد مبارزه خود همکاری کنند. انتخاب بین دو امر شر است که یکی بدتر از دیگری است. فابر و روبین و دیگرانی که در دوراهی انتخاب قرار می‌گیرند، آنچنان که اشپربر توصیف می‌کند، می‌پذیرند که از سر عشق به انسانیت با نازیسم مبارزه کنند: برای خیری بزرگ‌تر اما بدون تعریفی مشخص، مبارزه علیه ظلم و ستم اما نه برای هیچ ایدئولوژی و مکتب مشخصی. عدم‌قطعیت چنین هدف و انتخابی نیازمند روحیه قوی‌تر و تحمل رنج‌های بیشتری نسبت به زمانی است که تمام تعاریف و حدود در قالب یک ایدئولوژی مشخص عرضه شده‌اند. اگر چنین نگاهی در قالب متنی کوتاه عرضه می‌شد و تا پایان اثر ادامه می‌یافت، این رمان را تبدیل به رساله یا مقاله‌ای سیاسی می‌کرد. اما درحقیقت اشپربر نه‌تنها با به‌کارگیری جدال اندیشه‌ها بلکه با قرار‌دادن شخصیت‌های داستانش در متن وقایع و کشمکش‌هایی که هر روشنفکری با آنها روبه‌رو می‌شود، از تبدیل‌شدن اثرش به رساله‌ای سیاسی جلوگیری می‌کند. ویراست دوم چاپ اول «قطره‌اشکی در اقیانوس» نوشته مانس اشپربر با ترجمه روشنک داریوش و ویراسته محمدرضا جعفری و محمد همتی در 1014صفحه، به‌بهای 600هزار تومان منتشر شده است.
