فقط 30 روز رسانه ملی!

عسل آذرپور:

حالا سال‌هاست که تلویزیون و مخاطب برای هم دو واژه غریبه شده‌اند؛ اولی رسانه‌ای‌است پرقدرت و بی‌رقیب که حتی اگر مخاطب هم نباشد به حیاط خود ادامه می‌دهد و دومی مجموع افراد جامعه‌ای‌است که جای خالی رسانه را با نمونه‌های نیم‌بند و ضعیف پر می‌کند؛ اما نه اولی توان بازگرداندن مخاطبش را دارد و نه دومی قدرت اصلاح رسانه‌اش را. در همه این سال‌های بی‌اعتمادی که به اعتراف مدیران سازمان صداوسیما، گاهی اتاق‌فکر‌هایی تشکیل شده یا گروه‌های خلاقی به میدان آمده‌اند تا راه برون‌رفتی برای این معضل بیابند (گاهی در کوتاه‌مدت موفق هم بوده‌اند) گاه و بیگاه نزدیکی تلویزیون و مخاطب، دوباره و در ایده‌آل‌ترین شکلش اتفاق افتاده است؛ همراهی‌ای که شاید نه به‌ خاطر تغییر رویکرد رسانه ملی و نه حتی به دلیل ازدست‌رفتن رسانه‌های جایگزین برای مخاطب شکل گرفته است. دلایل این همراهی را که نقطه اوجش در ایام‌ ماه رمضان اتفاق می‌افتد شاید باید در عواملی جز ارتباط علت و معلولی رسانه و مخاطب بررسی کرد. در بررسی آنچه در این سال‌ها از علل کاهش مخاطب رسانه ملی بیان شده است، همواره چند فاکتور کاهش کیفیت، عملکرد سازمان در ازدست‌دادن نیرروهای موفق، شعارزدگی، جهت‌گیری سیاسی و درنهایت بی‌اعتمادی کامل، مطرح بوده است؛ پس بازگشت مخاطب به سوی صداوسیما در شرایطی که تغییری در سیاست‌های آن اتفاق نیفتاده، بدون تردید ربطی به علل بیان‌شده ندارد؛ به همین خاطر شاید باید سراغ نوع دیگری از ارتباط مخاطب و تلویزیون رفت؛ ارتباطی حسی و معنوی؛ ارتباطی که به خاطر‌ ماه رمضان در شبکه‌های ماهواره‌ای و رسانه‌های اینترنتی پیدا نمی‌شود. پس بار دیگر تلویزیون انتخاب اول همه کسانی می‌شود که در طول سال شعار «تلویزیون نمی‌بینیم» سر می‌دهند.

از سوی دیگر صداوسیما تنها در چند مناسبت برای تولید باکیفیت‌تر از سطح معمول خود تلاش بیشتری می‌کند، هزینه بیشتری صرف می‌کند و اگر لازم باشد حتی از آنان که رفته‌اند یاری می‌جوید. گواه این ماجرا مجموعه‌های طراحی‌شده رمضان امسال هستند که پروپیمان‌تر از هر سال در 5شبکه روی آنتن می‌روند. جدا از پخش سریال‌های مناسبتی که حالا به سنتی 27ساله تبدیل شده، جشن‌های رمضان در هر شبکه، برنامه پرمخاطب و 11ساله «ماه عسل»، برنامه «سی سریال» که با کمک‌گرفتن از تولیدات گذشته و با تکیه بر حس نوستالژی تهیه شده و درنهایت مناجات شبانه و سحرگاهی، یک مجموعه کامل برای جذب حداکثر مخاطب با هر نوع سلیقه‌ای‌است. در میان مجموعه‌برنامه‌های درنظرگرفته‌شده برای رمضان، باز هم 3شبکه با 3سریال ویژه این‌ ماه رقابت می‌کنند؛ 3سریالی که باز هم از قضا، در لحظات آخر جایشان در کنداکتور پخش ثابت شد؛ «سّر دلبران» که سال95 کلید خورد و فرصت کافی برای تولید داشت و امسال سرانجام برای‌ ماه رمضان انتخاب شد؛ «رهایم نکن» که طرح یک سریال معمولی بود اما هنگام تولید، مناسبتی شد و در نهایت «بچه‌مهندس» که جایگزین سریال دیگری شد تا فصل اولش آنتن مناسبتی شبکه را پر کند و 2فصل بعد در فرصت دیگری روی آنتن برود. اگر برنامه پرمخاطب پیش از افطار را کنار بگذاریم، ماجرای مخاطب و تلویزیون، همین سریال‌هاست؛ سریال‌هایی که به‌راحتی در بهترین زمان پخش جای همه رسانه‌های رقیب‌‌شان را بار دیگر پر می‌کنند.